فاطمه(س) در خطبه فدک چه فرمودند؟/6
شرح ماجرای سقیفه از زبان فاطمه(س)

حضرت زهرا(س) پس از بیان تاریخچه‌ای از خلقت، فهرست اصول اعتقادات از مبدأ تا معاد و نبوت پیامبر اکرم (ص) و آثار برخی از معارف و احکام ،  آن عهد و بقیه الهی که نزد مردم به امانت نهاده شده بود را یادآوری کردند. و پس از بیان تلاش‌های رسول الله(ص) برای هدایت این مردم کمالات و توانایی علی (ع) را برای ادامه راه پیامبر اکرم(ص) بیان فرمودند. در ادامه خطبه با کلامی اعتراضی ماجرای غصب خلافت و انحراف اسلام از مسیر حقیقی آن را تبیین می نمایند.

ظهور نفاق پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)

فَلَمَّا اِختارَ اللَّهُ لِنَبِيِّهِ دارَ اَنْبِيائِهِ وَ مَأْوى اَصْفِيائِهِ، ظَهَرَ فيكُمْ حَسْكَةُ النِّفاقِ، وَ سَمَلَ جِلْبابُ الدّينِ، وَ نَطَقَ كاظِمُ الْغاوينَ، وَ نَبَغَ خامِلُ الآفِلینَ، وَ هَدَرَ فَنيقُ الْمُبْطِلينَ، فَخَطَرَ في عَرَصاتِكُمْ

پس هنگامی که خداوند برای پیامبرش منزلگاه انبیاء و محل اصفیاء را برگزید، حسکه نفاق از شما ظاهر شد( حسکه را دوجور معنا کرده‌اند، یا دشمنی است و یا خار سه شاخه یعنی خار نفاق که مثل تیری بر اهل حق فرود آمد). و لباس دین بین شما کهنه شد. و در نتیجه آن گمراهان که ساکت بودند زبان درآوردند و ناطق شدند، و افراد فرومایه گمنام در صحنه ظاهر شدند و یکسری افراد بی باک از گروه باطل به صدا درآمدند(همان‌ها که در زمان پیغمبر(ص) جرات حرف زدن نداشتند حالا به سخن آمده‌اند)، و همین‌ها در جمع شما مشغول تحرک اند.

وَ اَطْلَعَ الشَّيْطانُ رَأْسَهُ مِنْ مَغْرِرِهِ، هاتِفاً بِكُمْ، فَأَلْفاكُمْ لِدَعْوَتِهِ مُسْتَجيبينَ، وَ لِلْعِزَّةِ فيهِ مُلاحِظينَ، ثُمَّ اسْتَنْهَضَكُمْ فَوَجَدَكُمْ خِفافاً، وَ اَحْمَشَكُمْ فَاَلْفاكُمْ غِضاباً، فَوَسَمْتُمْ غَيْرَ اِبِلِكُمْ، وَ وَرَدْتُمْ غَيْرَ مَشْرَبِكُمْ.

و شیطان هم سرش را از مخفیگاه بیرون کشید و شما را صدا زد، پس شما را دید که دعوت او را اجابت می‌کنید. ( در حقیقت عمل اصحاب سقیفه پاسخی بود به ندای شیطان)، و برای اینکه شما برای رسیدن به پست و مقام دنیوی به او نگاه می‌کنید. و آنگاه شیطان از شما خواست برخیزید پس دریافت که شما آدم‌های سبکی هستید(از قدرت تفکر و تعقل خالی هستید و پیرو شهوت و غضب اید)، و شیطان شما را تحریک کرد پس دید شما غضبناک شدید( شیطان دانست که شما در دل با علی(ع) دشمنی داشتید و قصد انتقام دارید). پس شما مشغول داغ کردن غیر شترهای خودتان شدید( در عرب رسم بود که روی شترهایشان را با داغ علامت می‌گذاشتند. حضرت می‌فرماید شما به امری متعرض شدید که اصلا به شما ربط نداشت). و در محلی برای آب خوردن وارد شدید که جای آب خوردن شما نبود.(امر تعیین خلیفه مسلمین کاری نبود که در شأن شما باشد بلکه امری الهی است.)

نقض عهد، پیش از دفن پیغمبر(ص)

هذا وَ الْعَهْدُ قَريبٌ، وَالْكَلْمُ رَحيبٌ، وَ الْجُرْحُ لَمَّا يَنْدَمِل، وَ الرَّسُولُ لَمَّا يُقْبَر، اِبْتَدَأتُم زَعَمْتُمْ خَوْفَ الْفِتْنَةِ، اَلا فِی الْفِتْنَةِ سَقَطُوا، وَ اِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحيطَةٌ بِالْكافِرينَ.

و این در حالی بود که هنوز عهد و پیمان شما به پیغمبر نزدیک است(اشاره به ماجرای غدیر خم و عهد شکنی سست پیمانان) و هنوز جراحت ناشی از رحلت پیغمبر باز و وسیع است، و جراحتی که از ناحیه وفات پدرم وارد شده هنوز التیام نیافته است، و هنوز رسول خدا(ص) دفن نشده بود( اشاره به جریان سقیفه برای تعیین خلیفه قبل از دفن پیامبر(ص)). با عجله اقدام کردید و خیال کردید که اگر این کار را نکنید فتنه ای روی می‌دهد(خوف از فتنه را بهانه باطل خویش ساختید و سقیفه را تشکیل دادید). بدانید با این کار در فتنه سقوط کردید(چه فتنه ای از این بالاتر که مسیر اسلام حقیقی را منحرف کردید). و براستی جهنم بر کافران احاطه دارد.

فَهَيْهاتَ مِنْكُمْ، وَ كَيْفَ بِكُمْ، وَ اَنَّى تُؤْفَكُونَ، وَ كِتابُ اللَّهِ بَيْنَ اَظْهُرِكُمْ، اُمُورُهُ ظاهِرَةٌ، وَ اَحْكامُهُ زاهِرَةٌ، وَ اَعْلامُهُ باهِرَةٌ، و زَواجِرُهُ لائِحَةٌ، وَ اَوامِرُهُ واضِحَةٌ

اینکار از شما دور بود( باور نبود از شما مهاجرین و انصار که دست به چنین کاری بزنید) و چه شده است شما را که چنین کردید؟ و به کدام راه منحرف شده‌اید؟ و حال آنکه کتاب خدا بین پشت‌های شما بود ( یعنی آن چیزی که برای گروهی قداست دارد و در جنگ اطرافش را می‌گیرند و از آن بخوبی حفاظت می‌کنند). درحالیکه معارف قرآن  روشن و احکام آن درخشنده و عَلَم های آن بلند و غالب، و نواهی آن تبیین شده و اوامر آن واضح است.

قَدْ خَلَّفْتُمُوهُ وَراءَ ظُهُورِكُمْ

قرآن را پشت سر انداختید( در مسائل رهبری و امامت که از اهم مسائل بود به قرآن توجه نکردید).

دلیل روگردانی شما

أَرَغْبَةً عَنْهُ تُريدُونَ؟ اَمْ بِغَيْرِهِ تَحْكُمُونَ؟ بِئْسَ لِلظَّالمينَ بَدَلاً، وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْاِسْلامِ ديناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ، وَ هُوَ فِي الْاخِرَةِ مِنَ الْخاسِرينِ

آیا از قرآن روگردان شدید یا غیر قرآن را ملاک حکم خود قرار داده‌اید؟ چه بد است برای ستمکاران آنچه را که به جای قرآن اختیار کردند. و کسی که غیر از اسلام دینی را انتخاب کند هیچ وقت آن دین از او پذیرفته نمی شودو در آخرت هم از زیانکاران است.

عجله در غصب خلافت

ثُمَّ لَمْ تَلْبَثُوا اِلى رَيْثَ اَنْ تَسْكُنَ نَفْرَتَها، وَ يَسْلَسَ قِيادُها،ثُمَّ اَخَذْتُمْ تُورُونَ وَ قْدَتَها، وَ تُهَيِّجُونَ جَمْرَتَها

و شما صبر نکردید مگر به اندازه‌ای که این مرکب خلافت ساکت و آرام شود، و به مقداری که شتر آرام گیرد و افسار آن در اختیار شما قرار گیرد. و آتش زنه را آوردید و شروع کردید به شعله ور کردن آتش. و آن آتش را به جاهای دیگر هم سرایت دادید. ( سریع خلیفه تعیین کردید، و پس از رسیدن به قدرت به سراغ حکمرانی نرفتید بلکه آتش ظلم اولیه را گسترش دادید و فدک را غصب کردید و بعد به خانه اهل بیت پیغمبر ریختید و به اهل بیت آن حضرت تعرض کردید)

وَ تَسْتَجيبُونَ لِهِتافِ الشَّيْطانِ الْغَوِىِّ، وَ اِطْفاءِ اَنْوارِالدّينِ الْجَلِيِّ، وَ اِهْمادِ سُنَنِ النَّبِيِّ الصَّفِيِّ، تُشرَبونَ حَسْواً فِي ارْتِغاءٍ

و به آن ندای شیطان گمراه کننده پاسخ مثبت دادید. و شما انوار دین خدا را که روشن بود خاموش کردید، و سنن پیامبر برگزیده خدا را خاموش کردید(مسیر اسلام را تغییر دادید) و شما به تدریج منفعت خلافت را آشامیدید.

اقدام علیه اهل بیت پیغمبر(ص) و صبر اهل بیت بر مصیبت ها

وَ تَمْشُونَ لِاَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ فِي الْخَمَرِ وَ الضَّرَّاءِ، وَ نَصْبِرُ مِنْكُمْ عَلى مِثْلِ حَزِّ الْمُدى، وَ وَخْزِالسنان‏فى‏الحَشا.

به صورت مخفی بر علیه اهل بیت و فرزندان پیغمبر(ص) قدم برمی‌دارید. و ما اهل بیت در مقابل مُدای شما صبر می کنیم ( مدی یعنی بریدن کاردها و حزّ به معنی بریدن و قطعه قطعه کردن است. یعنی ما دقیقا اغراض فاسد شما را از موقعیت بدست آمده می دانیم اما برای حفظ اسلام صبر می کنیم) و مثل فرو رفتن سرنیزه در بدن انسان.(وخز تیر یا نیزه ای است که در بدن فرو رود)

حضرت زهرا(س) کمال ناراحتی خود را در این عبارت بیان می‌کند و می‌گوید این زخم‌ها عمق جان را می‌سوزاند.
 

مطالب مرتبط:
فاطمه(س) در خطبه فدک چه فرمودند؟/7
شرح ماجرای غصب فدک از زبان حضرت زهرا(س) +اینفوگرافی

فاطمه(س) در خطبه فدک چه فرمودند؟/5
وصف زیبای امام علی (ع) از زبان حضرت زهرا (س)

فاطمه(س)در خطبه فدک چه فرمودند؟/4
حقی که از حضرت زهرا(س) نادیده گرفته شد / راه افزایش روزی در کلام حضرت زهرا (س)

فاطمه(س) در خطبه فدک چه فرمودند؟/3
فلسفه ثواب و عقاب الهی در کلام حضرت فاطمه (س)

فاطمه(س) در خطبه فدک چه فرمودند؟/2
مردمی که از سخنان فاطمه (س) فقط گریه کردند

فاطمه(س) در خطبه فدک چه فرمودند؟/1
چگونگی پوشش و حجاب حضرت زهرا (س)
 

منبع :فرهنگ نیوز