کاهش 50 درصدی بارش های استان مازندران در سالجاری' به چالش
خشکسالی و کاهش بارندگی
93/11/15
قرار گرفتن نام مازندران در لیست بارورکردن ابرها نشان
می دهد که به خط قرمز خشکسالی نزدیک شده ایم. ازطرفی دیگر
هزینه هردفعه باروکردن ابرها بین 1 تا 3 میلیارد است .ضمن
اینکه اگر ما می توانستیم از بارندگی استفاده بهینه کنیم تا به
حال کرده بودیم چندانکه بارها از زبان مسئولان فراوانی شنیده
ایم که یکی از بزرگترین آسیب ها و چالش های مازندران عدم
توانایی تجمیع آب های سطحی است.
میشه یک روز مانده به روزی که زنگ ورزش داشتیم، دست های دعا به
آسمان بلند می شد تا خداوند دلش به حال ما بسوزد و باران نبارد.
اما هیچ کس فکرش را نمی کرد کمتر از 2 دهه بعد؛ دعای توقف
باران به دعای باران خواهی بدل گردد و دست ها برای ریزش نعمت
الهی به سوی آسمان مازندران بلند شود.
مشکل خشکسالی در دیار همیشه بارانی مازندران از آن طنزهای تلخ
روزگار است که مایه تعجب و تاسف همگان را فراهم آورده است. در
روزهای پائیز و زمستان سالجاری اگر کسی به مازندران سفر می کرد
باورش نمی شد اینجا همان جایی است که چترها همواره در خیابان
هایش رژه می رفتند.
این خشکسالی ها و توقف بارندگی های نرمال باعث شده است که دولت
ها دست به اقدامات عجیبی بزنند که یکی از آنها بارور کردن
ابرهاست.
در خواست اعتبار 10 میلیارد تومانی برای باروری ابرها
درهمین زمینه معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با بیان اینکه
12 استان در کشور در برنامه باروری ابرها قرار دارند و تاکنون
برای 6 استان این اقدام انجام شده است، گفت: امسال وضعیت
نامناسب بارش ها باعث شده است حجم آب پشت سدهای کشور کاهش یابد
و ورودی آب به 14 درصد کاهش یابد.
رحیم میدانی با بیان این مطلب در جمع خبرنگاران، گفت: برای
امسال 10 میلیارد تومان اعتبار برای باروری ابرها درخواست
کردیم و تاکنون نیز برای 6 استان آذربایجان شرقی، کرمان، یزد،
اصفهان، فارس، چهارمحال بختیاری 9 پرواز عملیات باروری ابرها
انجام شده است وعلاوه بر این 6 استان، آذربایجان غربی،
کهگیلویه و بویراحمد، تهران، البرز، گیلان و مازندران هم در
برنامه باروری ابرها قرار دارند.
برای دریافت تصویر با کیفیت روی آن
کلیک نمایید.
بارور کردن ابرها در گیلان و مازندران از اول ردیبهشت ماه
قرار گرفتن نام گیلان و مازندران در لیست بارورکردن ابرها نشان
می دهد که دیگر کار از کار گذشته و به نقطه بی بازگشت یا همان
خط قرمز خشکسالی نزدیک شده ایم. ازطرفی دیگر هزینه هردفعه
باروکردن ابرها بین 1 تا 3 میلیارد است که معلوم نیست بودجه
درخواستی این وزارتخانه چقدر کفاف این 6 استان باقی مانده را
می دهد.
میدانی زمان بارور کردن ابرها در دو استان شمالی گیلان و
مازندران را اردیبهشت ماه سال آینده اعلام کرد و گفت: اثر
باروری ابرها 10 تا 15 درصد است اما طبق گزارشی که به دست ما
رسیده برای آن 6 استانی که باروری ابر انجام شده مؤثر بوده است.
هزینه سه میلیاردی برای طرحی کم اثر
بارور کردن ابرها در مازندران و گیلان در شرایطی در دستور کار
قرار گرفته است که طبق آخرین آمارهای منتشر شده از سوی وزارت
نیرو شاهد رشد 34 درصدی حوزه های آبریز خزر بوده ایم و با این
احوال معلوم نیست که این آمار درست است یا آماری که باعث شده
دولت هزینه ای سه میلیارد تومانی را برای هردفعه بارور کردن
ابرها در دستور کار قرار دهد؟
این خبر در شرایطی مطرح شده است که بسیاری از سدها و پروژه های
عمرانی دو استان مازندران و گیلان همچنان در صف انتظار تخصیص
اعتبار به سر می برند و سیستم آبرسانی و شبکه فاضلاب مازندران
نیازمند اعتباراتی کلان است.
پیش از اینکه اینهمه باران داشتیم چه کردیم؟
اگر ما می توانستیم از بارندگی استفاده بهینه کنیم تا به حال
کرده بودیم. وضع مازندران به گونه ای است که پس از هر بارندگی
شهرهای استان به ونیز بدل می شوند و از زبان مسئولان فراوانی
شنیده ایم که یکی از بزرگترین آسیب ها و چالش های مازندران عدم
توانایی تجمیع آب های سطحی است.
با این احوال این پرسش مطرح می شود که وقتی ما نتوانسته ایم و
نمی توانیم از بارندگی ها استفاده لازم را ببریم چرا باید
میلیاردها تومان برای بارور کردن ابرها هزینه کنیم. آنهم در
شرایطی که ممکن است 10 تا 15 درصد اثر داشته باشد!
برای پیگیری بیشتر این مسئله و اطلاع از میزان تاثیرگذاری
بارورکردن ابرها به سراغ نوربخش داداشی؛ رئیس سازمان هواشناسی
استان مازندران رفتیم و نظر وی را جویا شدیم.
کاهش 28 درصدی بارندگی در دیماه
داداشی با بیان اینکه در دیماه سالجاری نسبت به دوره بلندمدت
28 درصد کاهش بارندگی داشته ایم گفت: متوسط بارندگی در 4 ماه
اول زراعی( از مهر ماه تا به حال) نسبت به دوره بلند مدت 9درصد
افزایش داشته که دلیل اصلی آن بارندگی شدید مهرماه سالجاری در
غرب استان بوده است.
وی این بارش هاراغیرموثردانست و اظهار داشت: بارشی موثر است که
تداوم داشته باشد، و این افزایش 9 درصدی از این جنبه قابل
استناد نیست.
مدیرکل هواشناسی مازندران در ادامه از کاهش بارندگی در مناطق
مرکزی و شرقی استان اظهار نگرانی کرد و افزود: متاسفانه با
کاهش شدید بارندگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته و دوره بلند
مدت در استان روبرو شده ایم.
وی افزود: بارندگی دیماه امسال 44 میلی متر بوده است که در
مقایسه با نُرم بلند مدت کاهش 28درصدی را نشان می دهد.
بیشترین کاهش بارندگی در بابلسر و بلده
داداشی با تاکید بر کاهش بارندگی در تمام نقاط استان، به جز
مورد استثنایی مهرماه در رامسر و تنکابن گفت: بیشترین کاهش
بارندگی به ترتیب در بلده و بابلسر با 26 و 25 درصد به ثبت
رسیده و این در حالی است که این دو منطقه پیش از این مناطق
پرباران مازندران محسوب می شدند.
وی با تاکید بر اینکه سازمان هواشناسی کشور هنوز هم بارورکردن
ابرها را تائید نکرده اظهار داشت: این طرح در چند استان با
هزینه ای هنگفت اجرا شد و پایلوت آن در وزارت نیرو است که روس
ها نیز در این زمینه به آنها کمک می کنند.
مدیرکل هواشناسی مازندران اظهار داشت: وزارت نیرو تنها برای
استعلام روزهای ابری به سراغ ما می آید و می پرسد که قرار است
در کدام مناطق ریزش داشته باشیم وگرنه ما با این کار مخالفیم و
در هیچ استانی این مسئله را تائید نکرده ایم چون هم پرهزینه
است و هم فایده لازم را ندارد.
داداشی هزینه هردفعه بارور سازی ابرها را بین 2 تا 3 میلیارد
تومان اعلام کرد و گفت: این هزینه هربار پرواز است و این کار
برای اثر گذاری باید چندین بار( سه بار) تکرار شود که اگر به
صورت متوسط حساب کنیم برای یک دوره باورسازی اثر گذار حداقل 5
میلیارد تومان بودجه لازم است.
کاهش 50 درصدی بارش های مازندران در سالجاری
وی تصریح کرد: از نظر علمی اثبات شده است که این کار در مقدار
بارش ها اثری ندارد بلکه تنها مسیر و موقعیت بارش را تغییر می
دهد چون ظرفیت پذیرش جو مشخص است و همانطور که وزارت نیرو
اعلام کرده می تواند 15 درصد اثرگذار باشد که ما معتقدیم اگر
این کار در مازندران انجام شود 15 درصد هم اثر نخواهد داشت.
مدیرکل هواشناسی مازندران گفت: هم اینک چیزی حدود 50 درصد کاهش
بارندگی در استان داریم که اگر فرض افزایش 15 درصدی هم درست از
آب دربیاید تغییری در شرایط استان ایجاد نمی کند ضمن اینکه این
عمل دستکاری طبیعت است و آثارش را در جای دیگری نشان خواهد داد.
وی با بیان اینکه با توجه به نظریه نوسانات اقلیمی این احتمال
وجود دارد که مازندران تا سه دهه دیگر به مرز خشکسالی کامل
برسد افزود: اگر وضعیت آب و هوایی به همین شیوه ادامه پیدا کند
مناطق خشک کشور، خشک تر می شوند و باران های شدید مناطق
پربارانی تنظیر رامسر هم به رگبارهای پراکنده بدل خواهد شد.
داداشی قرار گرفتن مازندران بین دریای خزر و رشته کوه البرز را
نعمتی مهم و استراتژیک دانست و تصریح کرد: رشته کوه البرز باعث
می شود که رطوبت از استان خارج نشود و منجر به بارندگی شود.
طرحی که می خواست البرز را سوراخ کند
مدیرکل هواشناسی مازندران ادامه داد: چند سال پیش طرحی مطرح
شده بود که در این رشته کوه ها سوراخی بسیار بزرگ ایجاد شود تا
رطوبت مازندران به کویر سمنان برسد که با این طرح مخالفت شدید
شد چون با اینکار مازندران هم به سرنوشت دیگر مناطق خشک ایران
بدل می شد.
وی با بیان اینکه میزان بارش چندان اهمیتی ندارد بلکه این نوع
بارش و رژیم بارندگی است که حائز اهمیت است گفت: در نوسانات
قبلی در طول یک هفته 250 میلی متر در مازندران باران می بارید
که الان این میزان در عرض یک بارندگی 6 ساعته رخ می دهد که این
نگران کننده است و ذخایر آب زیرزمینی ما را تهدید می کند. چون
بارندگی شدید و در زمان کم فرصت مهار آب را محدود می کند.
داداشی در پایان گفت: متاسفانه وضعیت به جایی رسیده که بارندگی
های جامد ما( برف) به بارندگی های مایع( باران ) بدل شده و این
موضوع منبع آبی ارتفاعات ما را تهدید می کند.
با توجه به این اظهار نظر کارشناسی معلوم نیست که همچنان
مسئولان وزارت نیرو بر این موضوع پافشاری خواهد کرد یا نه. در
تماس با آب منطقه ای مازندران هم مطلع شدیم که آنها در جریان
این موضوع نیست و آنطور که روابط عمومی این شرکت گفت این
برنامه از طریق وزارتخانه پیگیری می شود.
بسیار شایسته خواهد بود که هزینه بی نتیجه بارور کردن ابرها
صرف جمع آوری و هدایت آب های سطحی، پژوهش های کاربردی و حفر
چاه های تازه و مدیریت منابع آبی شود تا اینکه برای قلقلک کردن
مصنوعی ابرها به هدر برود.
