امروز سه شنبه شانزدهم بهمن ماه سال1386 هجری شمسی ، مصادف است با بیست و هفتم محرم
الحرام سال 1429 هجری قمری و برابر است با پنجم فوریه سال 2008 میلادی.
درگذشت
آیت الله میرزا حسن شیرازی ( میرزای بزرگ ) :
در چنین روزی در سال 1273 ه ش آیت الله میرزا
حسن شیرازی ، مرجع بزرگ تقلید و قهر مان جنبش تنباکو دیده از جهان فروبست .
مـیـرزا مـحـمـد حـسن بن میرزا محمود بن محمد
اسماعیل حسینی شیرازی از علمای عالیقدر شیعه در پانـزدهم جمادى الاولى سال 1230 ه ق
در شیراز دیده به جهان گشود . ایشان پس از طی مقدمات علوم در حوزه های علمیه
شیراز و اصفهان به عراق رفت و در آنجا به سلک شاگردان شیخ انصاری اعلی الله مقامه
الشریف درآمد. وی در سال 1291 ه ق در سامره اقامت گزید و در آنجا به به تدریس و
تعلیم مشغول بود . آن فقیه فرزانه حـدود بیست و سه سال مرجع شیعیان جهان بود و در
دوره علمی خویش شاگردان بسیاری را تربیت کرد که از میان آنها می توان به آخوند مـلا
مـحمد کاظم خراسانى ، سیدمحمد کاظم طباطبائى یزدى ، حاج میرزا حـسـیـن
سـبزوارى ، سید محمد فشارکى رضوى ، میرزا محمد تقى شیرازى و... اشاره کرد . آن عالم
ربانی از خود آثار گرانبهایی به جای نهاده است که از میان آنها می توان به
رسالاتی مبسوط در ابواب مختلف فقهی ، حاشیه اى بر نجاة العباد و تعلیقه اى بر کتاب
معاملات آقا وحید بهبهانى اشاره کرد . شاگردان ایشان نیز بسیاری از دروس ایشان را
به رشته تحریر در آوردند که منتشر شده اند. از مهمترین وقایع زندگی این عالم ربانی
واقعه تنباکو(رژی) است که به عنوان جنبش تنباکو و سر سلسله جنبش های آزادی خواهانه
در تاریخ معاصر ایران مشهور است. واقعه از این قرار است که در تابستان سال 1308 ه
ق تالبوت یک سرگرد انگلیسی به ناصر الدین شاه پیشنهاد امتیاز انحصاری خرید و فروش
توتون و تنباکو در سراسر ایران به مدت پنجاه سال را داد . شاه نیز با تشویق دیگران
این قرار داد را پذیرفت و شرکت انگلیسی تالبوت موظف شد سالانه خواه سود کند یا نه
مبلغ 150 هزار لیره انگلیسی و نیز یک چهارم سود سالانه خود را به ایران
پرداخت کند . با انتشار خبر ، بسیاری از علما و مردم بر آشفتند . در همین هنگام
میرزای بزرگ با صدور فتوایی در مقابل این دسیسه ایستاد .
متن حکم :
بـسـم اللّه الـرحمن الرحیم , الیوم استعمال تنباکو و توتون , باى نحو کان , در حکم
محاربه باامام زمان صلوات اللّه و سلامه علیه است حرره الاقل محمد حسن الحسینى .
با صدور این فتوا مردم مبارزه سیاسی علیه قراداد استعماری امتیاز تنباکو را یک
وظیفه شرعی و تکلیفی الهی دانستند و قلیان ها را شکسته و توتون و تنباکو را را به
آتش کشدند. ناصر الین شاه نیز مجبور شد با پردات غرامتی این قرار داد را فسخ کند
. فتوای تاریخی این مرجع بزرگوار در تحریم تنباکو فاجعه ای را که در سال 1309 ه ق
به دست ناصر الدین شاه قاجار با واگذاری امتیاز دخانیات ایران به مدت پنجاه سال در
حال شکل گرفتن بود در نطفه خفه کرد .
امام خمینى (ره) در این باره فرمودند:آن مرحوم که در سامره تنباکو را تحریم کرد ،
براى این که ایران را تـقـریـبـا در اسارت گرفته بودند ، به واسطه قرار داد تنباکو
و ایشان یک سطر نوشتند که تنباکو حرام است و حتى بستگان خود آن جائر (ناصر الدین
شاه) هم و حرمسراى آن جائر ترتیب اثر دادند بـه آن فتوا و قلیانها را شکستند و
دربعضى جاها تنباکوهایى که قیمت آن هم زیاد بود در میدان آوردنـد و آتـش زدنـد
وشـکست دادند آن قرارداد را و لغو شد قرارداد و یک چنین چیزى و آنها دیـدنـد کـه
یـک روحـانـى پـیرمرد در کنج دهى از دهات عراق یک کلمه مى نویسد و یک ملت قیام مى
کند و قراردادى که مابین شاه جائر و انگلیسیها بوده است به هم مى زند و یک قدرت این
طورى دارد او ( سخنرانی امام خمینی در مورخه 28/8/1359)
سرانجام آن عالم ربانی در چنین روزی در سال 1273 ه ش مصادف با بیست و چهارم
شعبان 1312 ه ق رحلت کردند .
وقایع شانزدهم بهمن سال 1357 :
شش روز تا یوم الله 22 بهمن مانده است سراسر کشور از دورترین شهر و روستا تا تهران
، پایتخت کشور و قلب انقلاب ،زن ومرد و پیر و جوان یکپارچه علیه دولت غیر قانونی
بختیار ( نو کر بی اختیار ) شعار می دهند . شاهپور بختیار رجز می خواند و همه را
تهدید می کند. مردم اما بر شهر ها حاکمیت دارند . کمیته های مردمی سخت مشغول کمک
رسانی به خانواده های مستضعف اند. هر ساعت باید انتظار وقایع تازه را داشت .
*در تمام شهرستانها راهپیمایی و تظاهرات به طرفداری از آیت الله العظمی
امام خمینی و علیه رژیم و دولت بختیار همچنان ادامه دارد .
*امام خمینی در مدرسه علوی تهران به مناسبت معرفی آقای مهدی بازرگان به عنوان نخست
وزیر دولت موقت و در حضور بیش از چهار صد تن از خبرنگاران داخلی و خارجی رژیم پهلوی
را رژیمی غیر قانونی دانستند و اطاعت از دولت موقت را واجب شمردند . ایشان در بخشی
از سخنانشان تصریح کردند : آقایان آشفتگی چند ساله ملت ما را می دانند . مطلعند که
تمام دستگاههای ملی و دولتی فلج شده است، وضع اقتصادی ما رو به نابودی است ، وضع
فرهنگ ما خراب است ، دانشگاهها تعطیل اند ، مدارس علمی ما تعطیل است، بازارها تعطیل
است . تمام اینها مضافا به خونریزی هایی که تا کنون شده است و آشفتگی هایی که در
مملکت ما هست از اینها اطلاع دارند و کسانی که مربوطند به این ، دست بردارند از
شلوغ کاری و با تعقل اشیاء را فکر کنند و کنار بروند . ما همه این مسایل را انشاء
الله با پشتیبانی ملت حل خواهیم کرد ...ولهذا چون مجلس را غیر قانونی می دانیم و
دولت را هم غیر قانونی می دانیم و اوضاع کشور را آشفته می بینیم برای اینکه خاتمه
بدهیم به وضع آشفته کشور، ما به واسطه اتکای به این آرای عمومی که شما الان می
بینید و دیدید تا کنون که آرای عمومی با ماست و ما را به عنوان وکالت یا بفرمایید
به عنوان رهبری همه قبول دارند ، از این جهت ما دولتی را معرفی می کنیم ، رییس
دولتی را معرفی می کنیم تا موقتا دولتی تشکیل بدهد که هم به این آشفتگی ها خاتمه
بدهد و هم یک مساله مهمی که مجلس موسسان است ، انتخابات مجلس موسسان را درست کند
و مقدمات آن را در ست کند و مجلس موسسان تاسیس بشود . و همین طور انتخابات هم درست
بشود و آنها دولت دائمی را انتخاب بکنند . ومجلس موسسان ...جمهوری اسلامی را به
رفراندوم بگذارد ...
ایشان ( بازرگان ) را که من قرار دادم واجب الاتباع است ، ملت باید از او اتباع
کند . یک حکومت عادی نیست یک حکومت شرعی است ، باید از او اتباع کنند . مخالفت با
این حکومت مخالفت با شرع است ، قیام بر علیه شرع است . قیام بر علیه حکومت شرع
جزایش در قانون ما هست ، در فقه ما هست ، جزای آن بسیار زیاد است . من تنبه می دهم
به کسانی که تخیل این معنی را می کنند که کارشکنی بکنند یا این که خدای نخواسته یک
وقت قیام بر ضد این حکومت بکنند ، من اعلام می کنم به آنها که جزای آنها بسیار سخت
است در فقه اسلام . قیام بر ضد حکومت خدایی ، قیام بر ضد خداست ، قیام بر ضد خدا
کفر است .
* مهندس بازرگان پس از دریافت فرمان نخست وزیری در جمع جمع حاضران گفت: خدای بزرگ
را شکر می کنم که چنین اعتبار و حسن شهرتی را که به هیچ وجه اهلیت و لیاقت آن را
نداشتم به من ارزانی داشته و همین موهبت الهی باعث شده که آیت الله ابراز اعتماد و
ار جاع چنین ماموریتی را به بنده عنایت بفرمایند و همچنین تشکر از ملت ایران می
کنم که آیت الله مکرر تاکید فرموده که به نام ملت ، هم صدای ملت و برای ملت گامها و
صدا های خود را برداشته و بلند کرده . این ماموریت یعنی سیاست دولت موقت و تشکیل
حکومت در شرایط بسیار دشوار و خطر ناک عظیمترین شغل و وظیفه و در عین حال بزرگترین
افتخاری است که به بنده واگذار شده است وشاید حق داشته باشم بگویم که دشوارترین
وظیفه و کاری است که در طول تاریخ هفتاد و دو ساله مشروطیت ایران به نامزدها و
ماموران نخست وزیری های دیگر داده شده باشد. قاعد تا با توجه به جثه ضعیف و نواقص و
معایب خودم نمی بایستی قبول این مسوولیت را کرده و زیر بار چنین امری رفته باشم .
ولی از یک طرف بنا به ضرورت و وظیفه و مسوولیت طبیعی و انتظاری که داشتند مجبور
بودم نا چار شدم قبول کنم ...
* مهندس بازرگان رییس دولت موقت در پاسخ به مصاحبه بختیار که گفته بود رییس دولت
موقت را دستگیر می کنم، گفت : از این اخطار نمی ترسم اگر تهدید می خواهد بکنند به
چیز دیگری ما را تهدید کنند این چیز خیلی کوچکی است و اگر عملی شود بنده شخصا خیلی
ممنون می شوم چون راحت می شوم .
*بازرگان نخست وزیر موقت ، بر نامه و وظایف دولت موقت را تشریح کرد و گفت : از
وظایف عمده دولت موقت این است که یک همه پرسی برپا کند تا نظر مردم را در باره
تغییر رژیم و تحول آن به جمهوری دموکراتیک اسلامی بپرسد . سپس این وظیفه را خواهد
داشت که انتخابات مجلس موسسان را برگزار کند . مجلسی که قانون اساسی آینده را تدوین
خواهد کرد و وظیفه سوم نیز انتخابات برای مجلس خواهد بود که به موجب قانون اساسی
جدید تشکیل می شود و پس از تشکیل این مجلس دولت رسمی تعیین خواهد شد .
*آیت الله مرعشی نجفی، انتخاب بازرگان را به ریاست دولت موقت تبریک گفت .
* نام 22 نماینده مجلس شورای ملی حذف می شود . اگر تا فردا نا مه ای مبنی بر
استرداد استعفا از سوی نمایندگان به دفتر مجلس نرسد در ساعت 12 این روز اسامی 22
نماینده مستعفی از لیست نمایندگان بیست و چهارمین دوره قانونگذاری حذف و مراتب به
وزارت کشوراعلام خواهد شد .
* مجلس شورای ملی در جلسه علنی(نمایشی) خود لوایح انحلال سازمان اطلاعات و امنیت
کشور و محاکمه نخست وزیر ، وزیران و مقامات عالیرتبه را به تصویب رساند .
* در تهران و شهرستانها مردم برای تایید نخست وزیری بازرگان راهپیمایی کردند .
شلیک خمپاره به تهران :
در چنین روزی در سال 1378 ه ش عناصرمنفور سازمان مجاهدین خلق معروف به منافقین
خلق ، در عملیات ایذایی مبادرت به شلیک پنج خمپاره در اطراف نهاد ریاست جمهوری و
مجمع تشخیص مصلحت نظام با هدف خودنمایی و اعلام وجود کردند که بر درجه انزجار ملت
مسلمان ایران از خویش افزودند. بر اثر این حمله ناجوانمردانه یک نفر از مرم عادی
به شهادت رسید و پنج نفر نیز مجروح شدند .
درگذشت محمد بن جریر طبری :
در چنین روزی در سال سیصد هجری شمسی برابر با سیصد و ده هجری
قمری ( 923 میلادی ) ابوجعفر محمد جریر طبری مورخ بر جسته اسلامی در سن هشتاد و سه
سالگی درگذشت . محمد بن جریر طبری مفسر بزرگ قرآن کریم تفسیر بزرگ طبری را از خود
به یادگار نهاد . تفسیر طبری تا عهد مولف از بزرگترین کتبی بوده است که در این علم
به رشته تحریر در آمد و به همین سبب به زودی در عالم اسلامی شهرت فراوان یافت . این
کتاب ارزشمند در دوره سامانیان به فارسی ترجمه شد . طبری در تفسیر خود بین روایت و
درایه جمع کرده است و با این حال از میان این دو بیشتر جانب روایت را گرفته است و
به این دلیل تفسیر وی مورد اقبال عمومی قرار گرفته است . طبری معتقد بود که در
تفسیر قرآن رای دخالتی ندارد مگر در مورد تفسیر لغوی . اصولا تفسیر مبنی بر رای
مقبول نظر مسلمین نبود و با این حال از موقعی که فرقه جهمیه در عالم اسلام ظهور
کردند تاویل در آیات قرآن شروع شد و در قرن چهارم دسته هایی همانند معتزله و
اسماعیلیه و صوفیه این فکر را به جد دنبال کردند .
تاسیس نخستین حکومت اسلامی در آفریقا :
درچنین روزی درسال 670 میلادی نخستین حکومت اسلامی در شمال
آفریقا تاسیس شد. این حکومت را "عقب بن نافع مصری" در مراکش استوار ساخت. این
نخستین حکومت عربی اسلامی در شمال آفریقا بود .
درگذشت کاتو :
درچنین روزی در سال 45 پیش از میلاد ، کاتو یکی از فیلسوفان بر
جسته روم باستان خودکشی کرد . وی قصد داشت با انجام این خود کشی خود
را ازشر دیکتاتوری سزار راحت کند. فلسفه سیاسی او مشحون از اندیشه های دموکراتیک
و مردم سالارانه است.
اشغال شهر بودا پست :
درچنین روزی در سال 1849 میلادی، اتریش شهر بوداپست پایتخت
مجارستان را به اشغال خود در آورد .
کشف سیرالئون :
درچنین روزی در سال 1460 میلادی کشور سیرالئون در آفریقای غربی
توسط "داسنتیرا"ی پرتغالی به اصطلاح کشف شد . پس از این بود که سیرالئون آماج حمله
استعمار گران برای چپاول منابع غنی این کشور قرار گرفت .
اشغال مینورکا :
در چنین روزی در سال 1782 میلادی اسپانیا منطقه مینورکا را از
دست بریتانیا خارج کرد به تسخیر خویش در آورد .
تاسیس کشور کنگو :
در چنین روزی در سال1885 میلادی در کنگوکه تحت استعمار امپراطور بلژیک، لئوپولد
دوم قرار داشت ، دولتی تشکیل شد .
قانون اساسی در مکزیک :
درچنین روزی درسال 1917 میلادی قانون اساسی مکزیک تصویب شد و دراین کشور نظام
جمهوری برقرارشد . مکزیک بیست و هفتم سپتامبر 1821 میلادی توسط ژنرال" اگوستین
ایتوربید" به استقلال دست یافت .
ناصر نخستین رهبر جمهوری عربی متحده :
درچنین روزی درسال 1958 میلادی جمال عبد الناصر رسما به عنوان نخستین رییس
جمهورجمهوری عربی متحده مطرح شد .
نخستین شماره نشریات :
درچنین روزی در سال 1961 میلادی نخستین شماره روزنامه انگلیسی زبان ساندی تلگراف
چاپ و منتشر شد. همچنین در چنین روزی در سال 1922 میلادی نخستین شماره مجله
پرطرفدار ریدرز دایجست منتشر شد . ریدرز دایجست یکی از پر طرفدارترین نشریات عامه
پسند در سراسر جهان است که به اغلب زبانهای زنده دنیا چاپ و منتشر می شود .
نخستین اندیشه تاسیس دولت یهودی :
در چنین روزی در سال 1915 میلادی هربرت شموئیل، نخستین بار اندیشه های خود را
درباره تاسیس دولت یهودی در فلسطین برای دولت انگلیس مطرح ساخت. این نامه بعدها به
صدور اعلامیه یالفور انجامید .
استقلال الجزایر :
در چنین روزی در سال 1962 میلادی مارشال دوگل استقلال الجزایر را به رسمیت شاخت
.
تولد آندره گوساو سیتروئن :
در چنین روزی در سال 1878 میلادی سیترون مهندس و طراح فرانسوی به دنیا آمد .
او توانست خود روی سیتروئن را طراحی کند و نام خود را بر روی آن بنهد .
تولد رومن اینگاردن :
در چنین روزی در سال 1893 میلادی اینگاردن فیلسوف لهستانی به دنیا آمد . فلسفه
مطالعاتی عنوان مهمترین اثر اوست .
تولد ویلیام اس بورخس :
درچنین روزی در سال 1914 میلادی بورخس نویسنده آمریکایی به دنیا آمد .
"نهار خالی" عنوان مهمترین اثر اوست .
تولد آلن هایدن :
در چنین روزی در سال 1914 میلادی آلن هایدن فیزیکدان بریتانیایی به دنیا آمد .
وی در سال 1963 میلادی جایزه نوبل فیزیک را از آن خود کرد.
زلزله های مهیب :
در چنین روزی در سال 1783 میلادی بر اثر یک زلزله مهیب در کالابرا در جنوب
ایتالیا بیش از سی هزار نفر جان خود را از دست دادند همچنین در همین روز
زلزله وحشتناک دیگری در سال 1663 میلادی در کانادا روی داد که از میزان دقیق خسارات
آن نوشته ای در دست نیست .
محاصره کوبا :
درچنین روزی در سال 1904 میلادی محاصره نظامی کوبا توسط آمریکا پایان یافت .
ورود به مانیل :
درچنین روزی درسال 1945 میلادی نیروهای نظامی آمریکا تحت فرماندهی ژنرال داگلاس
مک آرتور وارد شهر مانیل در کوالالامپور شدند.
تولد هرتز :
درچنین روزی در سال 1858میلادی میلادی هاینریش هرتز از فیزیکدانان برجسته
آلمانی قدم به عرصه گیتی نهاد .
وی در حوزه امواج رادیویی و امواج الکترومانیاتیک مطالعات فراوانی کرده است . هم
اکنون واحد فرکانس به نام او نامگذاری شده است .
درگذشت یوهان گوتنبرگ :
درچنین روزی در سال 1468 میلادی یوهان گوتنبرگ سازنده نخستین ماشین چاپ درگذشت .
روز کشته شدگان جنگی در ژاپن :
همه ساله چنین روزی به عنوان روزکشته شدگان جنگی در ژاپن گرامی داشته می شود .
ترور چند فلسطینی :
درچنین روزی در سال 1995 میلادی شهید کمال کحیل از مبارزان گـردانهای القسام به
همراه تنی چند از همرزمان خود در انفجاری کـه تـوسط پلیس تشکیلات خودگردان برنامه
ریزی شده بود به شهادت رسیدند.
منبع: خبرگزاری مهر
17/11/58
خريد نظامي عراق از ايتاليا به ظرفيت 2500 تن و ارزش
09/1 ميليارد دلار
17/11/59
جنگ (عمليات ميمك) در ارتفاعات ميمك در روز سيزدهم بهمن
ماه در ساعت يك بامداد آغاز شد.
17/11/62
اعزام اولين لشكر قدس سپاه پاسداران به جبهه‌هاي نبرد.
