امام صادق (ع ) مى فرمايد:
(ثـروت پـدرم ازتـمـام خـانـدانـش كمتر و مخارجش از همه افزونتر بود؛ با اين وجود در هر روز جمعه يك دينار صدقه مى داد.).⁽³⁷⁾
و در نقل ديگرى مى فرمايد:
(روزى بـر پدرم وارد شدم و ايشان هشت هزار دينار را بر فقراى مدينه تقسيم مى كرد و درهمان روز اهـل يـك خـانـواده را كـه تـعـدادشـان بـه يـازده نـفـر مـى رسـيـد خـريـد واز بـنـدگـى آزاد كرد.).⁽³⁸⁾
مـواسـات ، هـمـدردى و دسـتگيرى نسبت به خويشاوندان و برادران دينى از نكات برجسته سيره اخلاقى آن امام بود. حسن بن كثير گويد:
(از نيازمندى خود و بى توجهى برادرانم به امام شكايت كردم . حضرت فرمود:
چه بد برادرى است آن كه درهنگام توانمندى تو، رعايت حالت را بنمايد (وبه تو توجه كند) ولى بـه هـنگام فقر و نادارى از تو ببرّد.) بعد حضرت يك كيسه حاوى هفتصد درهم به من داد و فرمود: اين مبلغ را مصرف كن و هرگاه تمام شد مرا خبر ده .).⁽³⁹⁾
در بيان ديگرى آن حضرت مى فرمايد:
(اَشـَدُّ الاَْعـْمـالِ ثَلاثَةٌ مُواساةُ الاِْخْوانِ فِى الْمالِ وَاِنْصافُ النّاسِ مِنْ نَفْسِكَ وَ ذِكْرُاللّهِ عَلى كُلِّ حالٍ).⁽⁴⁰⁾
سـخـت تـريـن كـارها، سه كار است : هميارى و مساعدت مالى با برادران ، رعايت انصاف با مردم (آنچه براى خود مى خواهد، براى مردم نيز بخواهد) و هميشه به ياد خدا بودن .
كـنـيز امام نقل مى كند كه هرگاه برادران (وخويشاوندان ) امام بر وى وارد مى شدند، امام آنان را طـعام مى داد، لباس نيكو مى پوشاند، صله و جايزه عطا مى كرد سپس اجازه مرخص شدن مى داد. روزى از امـام خـواهش كردم كه از اين بذل و بخششها كم كند (شايد به جهت همان كم بودن توان اقتصادى امام ) ولى آن حضرت در جوابم فرمود:
(ما حَسَنَةُ الدُّنْيا اِلاّ صِلَةُ الاِْخْوانِ وَالْمَعارِفِ)
نيكويى دنيا جز احسان و بخشش به برادران واصحاب نيست ..⁽⁴¹⁾
عـمروبن دينار وعبدالله بن عبيد گويند: هرگاه خدمت امام باقر(ع ) مى رسيديم ، آن حضرت به مـاخـوراكـى و لبـاس و پـول مـى داد و مـى فـرمـود: ايـنـهـا قبل از اين ملاقات براى شما آماده شده بود..⁽⁴²⁾
وـ اهتمام به امر آخرت : ارتباط امام باقر با حضرت ربوبى آن چنان عميق بود كه تمام همّ و غم او در امـور اخـروى خـلاصـه مـى شد و اقليم عقل و دل آن بزرگوار را مسخّر خويش ‍ ساخته بود. ازامام نقل شده كه به جابر جُعفى فرمود:
(اَصْبَحْتُ وَاللّهِ ياجابِرُ مَحْزُوناً مَشْغُولَ الْقَلْبِ)
اى جـابـر، بـه خـدا سـوگـنـد كـه شـبـم را بـا حـُزن وانـدوهـى كـه قـلب را بـه خـود مشغول ساخته ، صبح كرده ام .
جابر عرض كرد:جانم فدايت ، اندوه و دل نگرانى شما براى چيست ؟
امام فرمود:
(اى جـابـر، حزن واندوه من به خاطر آخرت است . اى جابر، كسى كه حقيقت خالص ايمان در دلش داخـل شـود، آن ايـمـان قـلبـش را از دنـيـا و آنـچـه درآن اسـت بـه خـود مشغول مى دارد، زيرا (از نظر او) زينت پرزرق و برق دنيا در حقيقت لهو ولعب است .