25 آبان؛ سالروز درگذشت علامه جعفری
9 سال پيش، 25 آبان سال1377 هجری شمسی، آيت‌الله علامه محمدتقی جعفری فيلسوف
كم‌نظير و انديشمند بزرگ جهان اسلام پس از يك دوره بيماری به جوار رحمت ايزدی
شتافت.
علامه محمدتقی جعفری در مرداد‌ماه ۱۳۰۴ ه.ش مطابق با ۱۳۴۳ ه.ق در شهر تبريز ديده
به جهان گشود.
وی نزد مادرش، مقداری مقدمات دروس و قران را آموخت. وقتی به مدرسه رفت، ايشان را به
كلاس چهارم بردند. او با استعداد شگرف خود اين كلاس را در مدرسه اعتماد تبريز با
رتبه دوم گذرانيد و در سال بعد كلاس پنجم را با رتبه اول احراز كرد. علامه جعفری
بعد از مدتی به خاطر تنگدستی خانواده ناگزير دبستان را در ميانه راه رها كرد و در
پی يافتن درآمد به كسب و كار روی آورد.
پدرش از اين وضع بسيار متأثر گرديد و به محمدتقی و برادرش تأكيد كرد: شما به دنبال
درس برويد، خداوند روزی‌رسان است. از اين جهت آن دو طالب دانش، مقارن سال‌های
پايانی جنگ جهانی دوم به مدرسه «طالبيه» تبريز رفته و تحصيلات علوم دينی را نزد
استادان آن‌جا پی‌گرفتند. تأمين هزينه زندگی، او را ناگزير ساخته بود تا صبح‌ها
تحصيل كرده و بعد‌از‌ظهرها كار كند.
سال ۱۳۵۹ه.ق در حالی كه پانزده بهار را پشت سر می‌نهاد، زادگاه خويش را به قصد
اقامت در تهران ترك نمود و در مدرسه «مروی» نزد استادانی فاضل مطالعه و تحصيل متن
رسائل و مكاسب را پی‌گرفت. پس از سه‌سال خوشه چينی از خرمن خردمندان و انديشمندان
حوزه، در سال ۱۳۶۲ ه.ق به شهر مقدس قم مهاجرت نمود و ضمن تحصيل در مدرسه دارالشفای
قم ملبس به لباس روحانيت گرديد و دروس خارج را در آن‌جا آغاز كرد.
وی سپس برای ادامه تحصيلات، راهی نجف شد. دوران تحصيل در نجف نيز سخت می‌گذشت؛ اما
چون اشتياق شدت داشت، همه آن شدايد را تحمل كرد. خود می‌گويد: گاهی دو يا سه ساعت
كار دستی می‌كردم تا شهريه به دستم برسد كه ميزان آن هـم كافی نبود. وی بيست و سه
ساله بود كه به درجه رفيع اجتهاد نايل گرديد. علامه پس از يازده سال اقامت در نجف و
شركت در حوزه‌های درسی آن ديار، به سال ۱۳۳۶ يا ۱۳۳۷ه.ش به ايران مراجعت نمود.
علامه جعفری بيشترين استفاده‌های علمی را از محضر آيات عظام: «محمدرضا تنكابنی»،
آيت‌الله شيخ «كاظم شيرازيم، آيت‌الله «سيد‌عبدالهادی شيرازی»، آيت‌الله
«سيد‌ابوالقاسم خويی»، آيت‌الله شيخ «مرتضی طالقانی»، آيت‌الله «ميرزا‌حسن يزدی»،
آيت‌الله «سيد‌محمود شاهرودی»، آيت‌الله «سيد‌جمال گلپايگانی»، آيت‌الله
«سيد‌محمد‌هادی ميلانی»، آيت‌الله «شهيدی» (صاحب حاشيه بر مكاسب) و آيت‌الله
«سيد‌محسن حكيم» كسب نموده است.
استاد محمدتقی جعفری همچنين به مقايسه ميان روش دانشمندان و فلاسفه شرقی و غربی در
جهان‌بينی پرداخت و علاوه بر مطالعه نقادانه بخش عظيمی از فرهنگ غرب، در بحثها و
مكاتبات خويش با انديشمندان غرب، قدرت و عظمت فرهنگ و معارف اسلامی را كاملا آشكار
ساخت
علامه جعفری با اشراف به فقه، فلسفه، هنر و زيبايی‌شناسی در اسلام و نيم‌قرن فعاليت
علمی و پژوهشی بيش از 100 كتاب و رساله تحرير نمود كه چند نمونه از آن‌ها عبارتند
از: «رسائل فقهی»، كه شامل طهارت و صلاة و صوم و غيره است. «حقوق جهانی بشر از
ديدگاه اسلام و غرب»، «الرضا(ع)، «جبر و اختيار»، «مجموعه مقالات»، «ارتباط انسان و
جهان»، «ايده‌آل زندگی و زندگی ايده‌آل»، «نقد نظريات ديويد هيوم در چهار موضوع
فلسفی»، «بررسی و نقد برگزيده افكار راسل»، «زيبايی و هنر از ديدگاه اسلام»، «حكمت
اصول سياسی اسلام: فرمان حضرت اميرالمؤمنين (ع) به مالك اشتر»، «موسيقی از ديدگاه
فلسفی و روانی»، «پيام خرد»، «فلسفه دين»، «تحقيقی در فلسفه علم»، «فلسفه و هدف
زندگی»، «فلسفه و نقد سكولاريزم»، «مقدمه‌ای بر فلسفه»، «مولوی و جهان بينی‌ها»،
«تعاون الدين و العلم»، «الامر بين‌الامرين»، «نهاية‌الادراك الواقعی
بين‌الفلسفة‌القديمة والحديثة»، «آفرينش و انسان» و .... .
اين عالم فرزانه تاپايان عمر لحظهای ازتلاش درراه تعالی انديشههای والای بشری و
نشر معارف الهی باز نايستاد و مهم‌ترين عملكرد ايشان اتصال حوزه و دانشگاه و به
عبارتی ارتباط علوم قديم و جديد با يكديگر بود. از ايشان آثار بسياری به جای مانده
كه نمايانگر جهاد فكری عظيم وی درراه نيازهای فكری و فرهنگی دنيای معاصراست. وی بيش
از 70 جلسه بحث و گفت‌وگو با شخصيت‌های بين‌المللی از جمله «برتراند راسل»، «روژه
گارودی»، پروفسور «عبدالسلام» و پروفسور «روزنتال» از فيلسوفان مطرح آن زمان داشت.
استاد محمدتقی جعفری همچنين به مقايسه ميان روش دانشمندان و فلاسفه شرقی و غربی در
جهان‌بينی پرداخت و علاوه بر مطالعه نقادانه بخش عظيمی از فرهنگ غرب، در بحثها و
مكاتبات خويش با انديشمندان غرب، قدرت و عظمت فرهنگ و معارف اسلامی را كاملا آشكار
ساخت.
منبع: خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)
