سهم سربازان خاطره ها

در ادامه مجموعه اخبار «معضلات و مشکلات ایثارگران در آیینه رسانه‌ها» این‌بار مطلبی از سایت جام جم آنلاین منتشر می‌شود . این گزارش با عنوان «سهم سربازان خاطره ها!» در صفحه جامعه مورخ هفتم تیرماه سال جاری به قلم داود پنهانی منتشر شد. متن این گزارش به شرح ذیل است :

غریب بی کسی های پنجشنبه در آخرین روز فصل سرد به آه و ناله ای کشدار در کوچه های تو در تو ناله می کند. «مرتضی ، مرتضی ، مادر چه ات شده...» می سوزد مرتضی در تبی که هر بار می آید و می رود، با سوزی تلخ ، سخت و بی مروت.

«نصیب روزگار این بوده یا نامرادی ، بگو عزیز...» نفس خس خس می کند در سینه ای سوخته. «تیر می کشه ، تنم تیر می کشه ، دارم می سوزم مادر...»

آه مرتضی ، کمانه می کند در اتاقی 9 متری و می زند بیرون از پنجره خانه قدیمی آن کوچه جنوب شهری. ناله می شود. پرپر می زند. «دوباره اومدن ، تاولهارو می گم ، می رن و می یان ، لامصب ها...»

درد بی درمان آن خمپاره که مرتضی را گرفت و در هاله ای از غبار گردی زرد پیچید، برای همیشه روزگار در تنش به یادگار نشست. حتی اگر برود و 6ماه نباشد، باز می آید و زمینگیرش می کند.

مرتضی و تاولها و آن سینه سوخته که تیر می کشد، برای اهالی کوچه انتهای آن خیابان ، حدیث همیشگی فصلهای بی معنی است. مرتضی می ماند و آن درد کشدار جوانه می زند.

هر بار از نو. مرتضی می ماند و آن ناله ها و زنجموره مادری که می گرید. «مرتضی ، نفس بکش ،حرف بزن پسرم».
از سالهای جنگ به این سو، این کوچه و آن خیابان به دیدن مرتضی عادت کرده اند. جوانک دیروز و مرد پریشان امروز. جانباز شیمیایی پلاک 28در خانه ای زندگی می کند که کوبه ندارد.

او یکی از همان 50هزار نفری است که این روزها در رسانه های گوناگون «جانباز شیمیایی» نامیده می شوند. آنها به گفته دکتر مصطفی قانعی ، پزشک معالج جانبازان شیمیایی تحت درمان و دارای پرونده هستند.80درصد آنها دچار ضایعات خفیف و 20درصد ضایعات متوسط تا شدید دارند. وی می گوید: این مجروحان عمدتا دارای ضایعات ریوی ، چشمی و پوستی هستند، ولی به دلیل مزمن بودن از مشکلات اعصاب و روان و کاهش تمایلات جسمی و مشکلات خانوادگی رنج می برند، به نحوی که براساس آخرین تحقیقات 35درصد جانبازان شیمیایی دچار مشکلات اعصاب و روان هستند.

وی می افزاید: مهمترین مشکل این بیماران ، تنگی نفس شدید و سرفه خلط دار است که در سایر ناراحتی های ریه نیز دیده می شود.اما برخلاف سایر بیماری ها، تعدادی از علایم بیماری در مصدومین شیمیایی با وجود درمان باقی می ماند. وی با بیان این که نام بیماری جانبازان شیمیایی «برونشیولیت» است ، اظهار امیدواری می کند و می گوید: با تازه ترین نتایج به دست آمده «برونشیولیت» ایشان قابلیت درمان دارد و کشنده هم نیست.

آنها 50هزار نیستند، بیش از 100هزار نفرند که در لابه لای پرونده های غبار گرفته با تمامی اقدامات صورت گرفته ، فقط نیمی از آنها شناسایی شده اند.

جعفر یکی از آنانی است که هیچ نام و نشانی از پرونده مصدومیتش وجود ندارد. او با تاولهایش به سختی زندگی می کند. «هر بار که تاولها می یان ، خارش شدید می گیرن.

اون موقع ها که مجروح شدم تو فکر پرونده و اداره بازی نبودم. وضعیتم یه جوری بود که به این چیزها فکر نمی کردم. بعدها پیگیری ها هم به جایی نرسید. گفتند باید بری کمیسیون. شمارو به خدا این تاولها رو ببینین. «پوستش گله به گله و جابه جا آفت گرفته است.» اینا چی ان ، اینا که روزبه روز بیشتر منو اذیت می کنن.»

او در حالی به واگویه درد خویش می پردازد که مسوولان کشوری معتقدند سالانه 37میلیون دلار هزینه درمان این مصدومین شیمیایی است. دکتر شهریار خاطری ، مدیر روابط عمومی انجمن دفاع از قربانیان سلاحهای شیمیایی در خصوص این افراد و وضعیت آنها می گوید: به دلیل نبود ساماندهی سیستم اطلاعاتی ، هنوز از تعداد مصدومان شیمیایی در کشور آمار دقیقی وجود ندارد.
وی ادامه می دهد: ارائه نشدن خدمات موثر برای جانبازان ، نداشتن بودجه لازم در زمینه تحقیقات علمی در این بخش ، مشکلات دارویی جانبازان و هزینه های بالای آن از مهمترین مشکلات جانبازان در داخل کشور است.

به گفته وی تحقیقات انجام شده نشان می دهد که شیوع بیماری عصبی روانی در میان جانبازان شیمیایی حدود 5/2 برابر بیشتر از سایر جانبازان و حدود 6 برابر بیشتر از مردم عادی است.

با این حال نمی توان مشکلات این جانبازان را تنها به مشکلات درمانی محدود کرد. بخشی دیگر از تنگناهای زندگی این عزیزان در رابطه با مشکلات عمومی کل جانبازان را شامل می شود.پرداخت نشدن معوقات جانبازان ، مشکلات خانوادگی ، وضعیت مسکن و در کل وضعیت نامناسب معیشتی بخشی از این مشکلات را تشکیل می دهند. به عنوان مثال در تحقیقی که پژوهشکده مهندسی و علوم پزشکی جانبازان در زمینه بررسی سلامت روانی فرزندان 15-18ساله جانبازان شیمیایی به عمل آورده ، نتایجی به دست آمده که نشاندهنده بخشی از مشکلات این جانبازان است.

یافته های این تحقیق 3/39 درصد گروه مورد مطالعه آن مرد و 7/60 درصد زن بوده ، نشان می دهد که 31درصد از گروه مورد نظر از طیف سلامت روانی دور شده و در طیف عدم سلامت روانی قرار دارند.مشکلات ناشی از مصدومیت شیمیایی این جانبازان طی سالهای اخیر با شدت گرفتن جراحات ، میزان مرگ این افراد را نیز افزایش داده است.

دکتر فیاض از سازمان پزشکی قانونی در تحقیقی که در این زمینه انجام داده به نتایجی رسیده است. براساس این تحقیق داده های مورد نظر که مربوط به دوره زمانی سالهای 80-82است ، نشان می دهد که متوفیات در این دوره زمانی همه مرد بوده و دامنه سنی آنها بین 33 74قرار دارد.

وی می گوید: همه آنها مواجهه با گاز خردل را در پرونده خود داشته اند و اکثریت مرگ و میر آنها زیر 50سال بوده است. به عبارت بهتر گروه سنی 30-40سال 44درصد و 40 50سال 30درصد را شامل می شوند. آن باران لعنتی که بارید، عفونتی شد در چشمهای مرتضی.

خاک و غبار و دود زردرنگ بود و قفسه سینه ای که انگار فرو می ریخت. مرگ ناگهانی نبود. تنفس تدریجی مرگ بود که از بی عدالتی روزگار تقسیم می شد.

سهمی برای مرتضی ، سهمی برای جعفر، سهمی برای غلام همگی با عطش. تا بماند این درد تا سالهای سالهای سال.
یکی اینجا و یکی آنجا. از جنوب تا شمال. هرجا که باشد. درد می ماند، هر کجا که باشی.

سهمی اگر به عدالت بدهیم ، نصیب جانبازان شیمیایی می تواند چیزی جز این باشد. در قاموس کتابهای لغت برای آنان که در راه وطن به سرباز خاطره ها تعریف شده اند، چیزی جز این نوشته اند.هر جا که سربازی باشد، به دنبال آن ردی از فداکاری می توان دید. چه کسی قرار گذاشته که نصیب همه فداکاران عالم در دنیای امروز، غم و اندوه باشد.