سلطان الواعظین شیرازی
مرحوم « سید محمدبن علی اکبر» مشهور به « سلطان الواعظین شیرازی» فرزند
اشرف الواعظين حاج علي اکبر در حدود سال 1275 ش. (1314 ق.) در تهران
متولد شد و مقدمات را در تهران فرا گرفت.
سپس در 12 سالگي به همراه پدرش به عراق رفت و مدت دو سال در کربلا،
سطوح متوسطه را خواند. سپس در خدمت پدر به کرمانشاه عزيمت نمود و به
تبليغ شريعت پرداخت.
سيد محمد سپس براي تکميل علم و کمال خويش به کشورهاي عراق، سوريه،
فلسطين، اردن، مصر و هندوستان مسافرت نمود و با گروه هاي بسياري از
يهوديان، مسيحيان، برهمائيان و مسلمانان اهل سنّت و .... مناظرات ديني
و مذهبي داشت
.
علاوه بر آن، آثار گرانبهايي از وي به جاي مانده که صد مقاله سلطاني در
رد بر يهود و نصارا و نيز گروه رستگاران يا فرقه ناجيه در دو جلد از آن
جمله اند.
مرحوم سلطان الواعظین ، در ربیع الاول سال 1345 هجری قمری درحالی که
بیش از سی سال نداشت، بعد از تشرف به حج از طریق دریا، به کراچی و دیگر
شهرهای مهم هند و پاکستان رفته و بنا به درخواست دوستان خود و با توجه
به شهرتی که داشته، جلسات مناظره متعددی با علمای هندو و سایر مذاهب
اسلامی برگزار می کند.
از جمله آن ها جلسه ای بوده که در حضور گاندی برگزار شده و با پیروزی
او به اتمام رسیده است و در جراید آن روزگار هند چاپ می شود.
در شعبان همان سال هم به دعوت « سید عنایت علیشاه نقوی» (مدیر هفته
نامه در نجف) و «محمد سرور خان» (از با نفوذترین خاندان قزلباش
پاکستان) برای اجرای تنها برنامه سخنرانی عمومی خود به زبان فارسی در
هند، « سیالکوت» و از آنجا به « پیشاور» پاکستان که در مرز افغانستان
واقع شده می رود.
جلسات سخنرانی، عصرها در امام باره (حسینه) مرحوم « عادل بیک رسالدار»
با موضوع « اثبات امامت» برگزار می شد و گاهی تا سه ساعت به طول می
انجامید!
روزی دو نفر از روحانیان اهل سنت به نام های «حافظ محمد رشید» و «شیخ
عبدالسلام» که اهل ملتان کابل بودند، به ملاقات ایشان آمده و تا ده شب
مشغول مناظره می شوند. این جلسات که در منزل شخصی به نام « میرزا یعقوب
علی» برگزار می شد و تا شش ساعت و گاه تا طلوع فجر ادامه می یافت، با
حضور چهار نفر خبرنگار و حدود دویست مستمع شیعه و سنی اهمیتی یافته و
گزارش آن هر روز صبح در جراید منتشر می گردد.
بعدها خود سلطان الواعظین از روی گزارشات چاپ شده در جراید، این
مناظرات را در کتابی به نام « شب های پیشاور» مرتب و چاپ کرد.
مرحوم سلطان الواعظين شيرازي سرانجام در هجدهم مهر 1350 ش. برابر با
بيستم شعبان 1319 ق. در 75 سالگي در تهران درگذشت و با تشييع با شکوهي
در مقبره ابوحسين به خاک سپرده شد.