دومين سمينار «دين و مدرنيته: آسيب‌شناسی و روشنفكری» برگزار شد

دومين سمينار «دين و مدرنيته: آسيب‌شناسی و روشنفكری» به همت مؤسسه گفت‌وگوی اديان، امروز 15 شهريور با حضور جمعی از تأثيرگذارترين روشنفكران دينی ايرانی و منتقدان اين جريان در حسينيه ارشاد تهران برگزار شد.

در برنامه صبح اين سمينار حجت الاسلام و المسلمين «سيدمحمدعلی ابطحی» رئيس موسسه گفت و گوی اديان پس از خير مقدم به حاضران به تبيين رابطه دين و مدرنيته پرداخت و آن را يكی از مهم ترين دغدغه های همه اديان الهی از آغاز عصر مدرن دانست و گفت: دين ورزان همه اديان پيشرفت ها و مشكلاتی را در تلفيق اين دو عنصر تجربه كرده اند. روشنفكری دينی ازجريان های مشترك ميان همه اديان است و به همين علت موسسه گفت و گوی اديان اين سمينار به برگزاری اين سمينار اقدام كرده است.

در ادامه برنامه حجت الاسلام و المسلمين «محسن كديور» به ارائه سخن پرداخت. وی 5 مولفه را از مباحث مهم در حوزه نقد درونی آسيب شناسی روشنفكری دينی برشمرد كه عبارت اند از: غلبه نسبی فرهنگ شفاهی و ژورناليستی؛ سياست زدگی؛ فقدان نقد مدرنيته؛ رنجوری از ناسازگاری و عدم انسجام و ناتوانی در ارائه انديشه ايجابی و اثباتی

وی با تأكيد بر اين كه كه مدرسه روشنفكری دينی دوران جنينی خود را می گذراند ابراز اميدواری كرد كه با دفع آفات و آسيب ها به دوران طفوليت پا نهد.

اما «رضا عليجانی» شريعتی پژوه، سخنران بعدی اين همايش بود. وی گفت: ما بايد قرائت و تأويل جديدی از گزاره های دينی داشته باشيم. ما بايد به بازسازی دينی بپردازيم يعنی بايد به شالوده شكنی متونی كه در زمان خود موثر بوده اند بپردازيم و از آنها الگوبرداری كنيم.

در ادامه برنامه صبح حجت الاسلام و المسلمين «مسعود اديب» عضو هيئت علمی دانشگاه مفيد قم بعضی از نوشته ها و آثار شيخ مرتضی انصاری را راهگشای روش جديدی در تفكر دينی دانست.

ديگر سخنران، حجت الاسلام و المسلمين «حسن يوسفی اشكوری» نهضت اصلاح دينی و حاملان آن را در دو جريان عمده اصلاح طلبان رفرميست و اصلاح طلبان راديكال طبقه بندی كرد.

وی معيار اين تفكيك را در رفرميسم و راديكاليسم دانست و ابهام در معانی، روش و هدف را از ابهامات روشنفكری دينی معاصر برشمرد.

اما برنامه بعدازظهر اين سمينار با قرائت پيام دكتر «عبدالكريم سروش» توسط «حسين دباغ» پسر ايشان آغاز شد.

وی در اين پيام سطح دينداری روشنفكری دينی را معرفت انديشه دانست و با نقد دكتر شريعتی و شهيد مطهری، پروژه مطهری در باب نسبت دين و دنيای جديد به حهت دستيابی به فقه و مباحث اجتهادی را ناتمام دانست.

سخنرانان بعدی دو جامعه شناس از اعضای هيئت علمی دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران؛ دكتر «حميدرضا جلائی پور» و دكتر «سارا شريعتی» بودند.

ايشان غفلت روشنفكران دينی را از ابعاد جمعی دين و پرداختن به مباحث انتزاعی را از آسيب های اجتماعی روشنفكری دينی معاصر قلمداد كردند.

اما ديگر سخنران، حجت الاسلام و المسلمين «عبدالحسين خسروپناه» از حوزه علميه قم با تأكيد بر نداشتن اعتقاد به وجود روشنفكری دينی در دو دهه اخير، نداشتن تعريف يكسان در باب روشنفكری و دينداری و نداشتن دغدغه مشترك روشنفكران دينی را از مهم ترين دلائل بر عدم وجود روشنفكری دينی در دو دهه اخير دانست.

در دومين بخش از برنامه بعدازظهر اين سمينار سخنان دكتر «سيدحسين نصر» به صورت مستقيم برای حاضران پخش شد.

وی در اين سخنان با تأكيد بر اين كه روشنفكری دينی اصيل نيست، سنت گرايی را چاره دين داری امروز دانست و تصريح كرد كه برای رشد تفكر اصيل بايد آزادی محقق شود.

در ادامه برنامه عصر، «مصطفی ملكيان» به ارائه سخن پرداخت. وی گفت: روشنفكری دينی امری تناقض آميز است چرا كه نمی توان هم روشنفكر بود و هم دينی. روشنفكر می تواند متدين و مسلمان باشد اما روشنفكر دينی نمی توان داشت.

دكتر «سعيد حجاريان» به عنوان آخرين سخنران اين سمينار روشنفكری دينی را برآمده از مدرنيته دانست و افزود: روشنفكر كسی است كه قدرت نقد دارد و جامعه، سنت، سياست و حتی خودش را نقد می كند.

اين سمينار از ساعت 9:30 تا 19:00 در حسينيه ارشاد تهران برگزار شد.

منبع: خبرگزاری قرآنی ایران