می‏تواند از آن استفاده كند در اختيار ديگری بگذارد . پول معنی حرفی است‏
، ولی همين معنی حرفی را در اختيار ديگری قرار می‏دهد . ما نمی‏گوئيم جريان‏
" ك پ ك " تبديل شود به جريان " پ پ " بلكه می‏گوئيم جريان " ك‏
پ ك " ادامه پيدا می‏كند و به شكل " پ ك پ " در می‏آيد كه پول‏
كوچكتر مبدأ است و پول بزرگتر منتها . همين را در اختيار ديگری قرار
می‏دهد .
ولی اين ايراد وارد نيست .
زيرا اينكه گفته می‏شود پول مولد نيست ، پول معنی حرفی است ، به معنی‏
اين است كه پول فقط واسطه در مبادله است و خود مبادله فی حد ذاته ايجاد
ارزش نمی‏كند خواه منشأ ارزش را كار بدانيم يا فايده و اثر و يا چيز
ديگر ، يعنی دو كالا كه در مقابل هم قرار می‏گيرند و مبادله می‏شوند به سبب‏
مبادله ارزش بيشتری پيدا نمی‏كنند . پول نيز كه واسطه ميان دو مبادله‏
است ، يعنی مبادله كالا به كالا را به وسيله مبادله كالا پول ، پول كالا ،
آسان می‏كند ارزشی ايجاد نمی‏كند . اين مطلب در مبادله‏های عادی كه در
زمينه‏های احتياجات شخصی صورت می‏گيرد ، يعنی مولد يك كالا با وساطت پول‏
، كالای ديگری به چنگ می‏آورد خيلی روشن است .
اما در مبادله‏های غير معمولی يعنی مبادله‏های تجاری كه در واقع جريان به‏
شكل " پ ك پ " است يعنی برای تاجر پول اصالت دارد ، جريان از پول‏
كوچك آغاز و به پول بزرگتر ختم می‏شود و در حقيقت " ك " رابط و معنی‏
حرفی ميان دو " پ " است ، زيرا تاجر به خاطر احتياج شخصی كالائی را نه‏
می‏خرد و نه می‏فروشد ، بلكه او سرمايه داری است كه برای ازدياد سرمايه و
پول كالا را خريد و