پاورقی : 1 - [ در بخش بعدی اين كتاب يعنی در تقريرات درس استاد در مدرسه مروی ، درباره حيل ربا به تفصيل بحث شده است ] .
جنسی را به مثل خودش ولی با زياده خريد و فروش كنند . اگر جنس با
برابر خودش معامله شود جايز است ولی با زياده اگر معامله شود ، اين
البته قرض نيست ، بيع و معامله است ولی معامله ربوی است و جايز نيست
، حرام است . سابقا كه من روی اين قضيه مطالعه میكردم به نظرم اينطور
میآمد كه اين ، حريمی است برای ربای قرضی . يعنی اين معامله به اين دليل
حرام شده كه جلوی ربای قرضی گرفته شود يعنی اگر ربای معاملی حرام نباشد و
فقط ربای قرضی حرام باشد ، همين حيلههای ربائی كه الان آنجام میدهند ،
رواج میيابد . مثلا من به جای اينكه بگويم صد من گندم به شما قرض میدهم
كه سر سال صد و پنجاه من گندم بگيرم ، میگويم صد من گندم به شما میفروشم
در مقابل صد و پنجاه من گندم . به نظر من اينطور آمده كه حكمت حرمت
ربای معاملی با اينكه از باب قرض نيست ، اين است كه قرض به اين
صورت در نيايد همين كاری كه اتفاقا معمول شده و به شكلهای مختلف به
صورت حيل ربا در آمده است . ما در چند سال قبل در اين باره خيلی دقيق
بحث كرديم و از روی مدارك فقهی ثابت كرديم كه حيل ربا شرعی نيست (1).
و اخيرا بعضی از فقهای بزرگ روز كه سابقا فتوی میدادند به اينكه حيل ربا
درست است صريحا گفتهاند كه ما تجديد نظر كرديم و تمام حيل ربا باطل
است .
در ربای معاملی ميان فقها اختلاف است . در هر مذهبی از مذاهب اهل
تسنن يك نظر است و در ميان شيعه هم معروف يك
پاورقی : 1 - [ در بخش بعدی اين كتاب يعنی در تقريرات درس استاد در مدرسه مروی ، درباره حيل ربا به تفصيل بحث شده است ] . |