بحث در اطراف آيات ربا

اول ، بحث در آيات سوره بقره : « الذين يأكلون الربا لا يقومون الا كما
يقوم الذی يتخبطه الشيطان من المس ذلك بانهم قالوا انما البيع مثل‏
الربا ». . . ( آيات 275 تا 281 ) .
1 - مراد از اكل مطلق تصرف است مثل اكل در آيه « الذين يأكلون اموال‏
اليتامی »و آيه « لا تأكلوا اموالكم بينكم بالباطل »و غيره .
2 - مراد از « لا يقومون ». . . قيام دنيوی در امر زندگی است و اما
قيام از قبر در آخرت ، از آيه فهميده نمی‏شود ، و حديث ليله معراج هم در
صدد تفسير آيه نيست ، گذشته از اينكه آنچه در قيامت تجسم می‏يابد اصلی‏
در دنيا دارد .
3 - مراد از « الذی يتخبطه الشيطان من المس »چيست ؟
الف - بعضی گفته‏اند كه اين سخن بر زعم عرب جاری است كه جنون را از
مس شيطان می‏دانسته‏اند و كلمات مجنون در عربی و ديوانه در فارسی دلالت‏
بر اين پندار دارد . در اينجا بحثی مطرح شده است كه آيا ممكن است قرآن‏
كلام خود را بر زعم و پندار مردم جاری كند يا نه ؟ بعضی خواسته‏اند از همين‏
آيه بر صحت عقيده مذكور فی الجمله استدلال كنند . ( الميزان ) .