پاورقی : 1 - و اما مزد قطعی به سرمايه دادن در حالی كه عامل مسئول خود سرمايه نباشد و ضررش متوجه مالك باشد نوعی مضاربه اجاره است كه شرعا محل اشكال است ( و بايد مراجعه شود ) .
زيرا در اينكه در مضاربه سرمايه ، كارگر را استخدام نكرده بلكه كارگر ،
سرمايه را آلت و ابزار برای كار خود قرار داده و دو تا دوش به دوش
يكديگرند بحثی نيست ، ولی در مزد كارگر اگر عادلانه باشد كارگر مزد خود
را روز به روز گرفته بدون آنكه مسئول پيشرفت يا فروش يا ورشكست سرمايه
باشد ولی اين مزد را در مقابل كاری كه انجام داده گرفته است . اگر كار
نكند ولو به اينكه كار نباشد كه بكند نمیتواند مزد بگيرد ( و اگر تحميل
شود بر سرمايهدار كه به هر حال مزد بدهد به كارگر ، تسلط كار بر سرمايه
را تقويت میكند ) و اگر در بين از كار كردن بيفتد به اينكه دست و پايش
بشكند ، يا بميرد باز هم سرمايه مسئول نخواهد بود .
ولی در ربا مزد در عوض كار قطعی سرمايه نيست ( 1 ) ، حتی مشروط به
بقا و ادامه وجود سرمايه هم نيست . سرمايه چه كاری بكند و چه نكند مزد
قطعی خود را میخواهد بگيرد ، و باز سرمايه چه در جريان كار ضربه ببيند يا
نبيند مزد خود را میگيرد بلكه فرضا خودش ضربه ببيند ، ترميم شده بايد به
صاحبش رد شود . اين امور است كه تسلط سرمايه را بر كار اثبات میكند و
قدرت اقتصادی را در اختيار سرمايه قرار میدهد ، كما اينكه در شرايط
كارگری و كارخانهداری اگر سرمايهدار ملزم باشد كه مزد كارگر را به هر حال
چه كار بكند و چه نكند بدهد ، ضررهای وارد بر بدن كارگر را جبران كند و
به اصطلاح او را در مقابل بيماريها بدون كسری از مزد او بيمه
پاورقی : 1 - و اما مزد قطعی به سرمايه دادن در حالی كه عامل مسئول خود سرمايه نباشد و ضررش متوجه مالك باشد نوعی مضاربه اجاره است كه شرعا محل اشكال است ( و بايد مراجعه شود ) . |