كه مولد هستند اين سرمايه‏داری صحيح است ولی ربا عبارت است از استفاده‏
و استغلال و سرمايه‏داری با پول در شكل پولی زيرا قرض دهنده پول تا آخر
مالك پول است ولی در ذمه قرض گيرنده . اين است مفاد استدلالی كه‏
می‏گويد چون پول عقيم و نازا است ربا حرام است . اين استدلال دو مقدمه‏
دارد : 1 سرمايه‏داری آنگاه مشروع است كه سرمايه مولد باشد . 2 پول‏
مادامی كه به شكل پولی مملوك است مولد نيست . پس سرمايه‏داری با پول‏
به شكل پولی كه نامش ربا است نامشروع است . پول بالقوه همه چيز است و
بالفعل هيچ چيز نيست چون حتی مثل ميوه قريب الفساد هم كه هر چند قابل‏
استغلال هست ولی قابل خوردن نيست نمی‏باشد . پول از آن جهت كه پول است‏
ثروت است زيرا در ثروت بودن شرط نيست كه خودش قابل استيفا باشد ،
ولی در سرمايه بودن و مستغل واقع شدن تنها مفيد بودن به‏طور مستقيم شرط
كافی نيست لازم است كه مولد باشد يعنی منبع فاعلی يا قابلی اثری باشد كه‏
خود آن اثر ارزش و ماليت داشته باشد . پول از آن جهت كه پول است و
همان جهت ملاك ثروت بودن آن است اين است كه معنی حرفی است ، رابطه‏
ميان كالاها است . پس علت اينكه نمی‏توان پول را اجاره داد و يا به نحوی‏
ديگر آنرا مستغل و سرمايه قرارداد اين است كه پول مولد نيست . عليهذا
اگر كالای ديگری غير از پول هم وجود داشته باشد كه به هيچ نحو مولد نباشد
نمی‏تواند سرمايه قرار بگيرد ولی در نظر نداريم كه واقعا چنين كالائی وجود
داشته باشد . ( 1 ) علت اينكه پول مولد

پاورقی :
1 - چنين كالائی وجود ندارد ولی اموالی هست كه مولد نيست مثل منافع‏
اعيانی كه به سبب اجاره ، انسان مالك آنها است و به همين جهت به آنها
كالا اطلاق نمی‏شود .