در اين مورد میگوئيم كه اين غير از رباء معمول و مورد بحث است . اين
استثمار و استغلال مال و به عبارت ديگر سرمايهداری نيست ، اشبه است به
اجير شدن و مزد گرفتن . واضح است كسانی كه ربا میگيرند ، در مقابل عمل
قرض نمیگيرند بلكه به عنوان منفعت پول میگيرند ، يعنی فائده را ثمره
مشروع و مولود قانونی پول میدانند كه هر چه زمان بگذرد به مقياس زمان بر
فائده میافزايند .
و اما اگر كسی بخواهد واقعا در قبال عمل قرض اخذ ثمن كند حرمت آن
معلوم نيست ، و اگر دليلی بر حرمت آن باشد غير از دليل بر حرمت ربا
است . البته بعيد نيست كه اين هم تحريم شده باشد برای حفظ حريم حرمت
رباء يعنی برای اينكه مردم رباء را به اين صورت در نياورند ، تحريم شده
است .
[ در اينجا سؤالی مطرح میشود و آن اينكه ] وقتی بگوئيم اخذ مال در قبال
عمل قرض همواره صحيح است ، چه چيز ممكن است داعی شود كه كسی از اين حق
چشم بپوشد و ربا بگيرد ؟
بايد توجه داشت كه ارزش عمل قرض بر حسب قلت و كثرت مال قرض داده
شده تفاوت میكند و نبايد گفت كه عمل قرض در هر حال يك ارزش دارد ،
زيرا واضح است كه ارزش اين عمل به خاطر آن است كه رفع يد از مال خود
كرده و آن را در اختيار ديگری گذاشته است . البته هر چه اين مال بيشتر
باشد انتفاع قرض گيرنده به آن بيشتر است و لذا صحيح است كه ربا را در
مقابل عمل قرض بگيرد و معهذا به ميزان مقدار مال قرض داده شده بگيرد .
|