تجاوز به حقوق ديگران است . قرآن ربا گرفتن را تجاوز به حق قرض گيرنده
تلقی میكند و به قول ما اصلا نا مشروع میداند . آياتش را در اين
يادداشتهای قديم خودم جمع كردهام : سوره بقره آيات 281 276 :
اعوذ بالله من الشيطان الرجيم . « الذين ينفقون اموالهم بالليل و
النهار سرا و علانيه فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف عليهم و لا هم يحزنون
. اين آيه از انفاق و نيكوكاری شروع میشود و از همين جا گفتيم استشمام
میشود كه نظر به همان وامهای به اصطلاح درماندگی است . بعد بلا فاصله
میفرمايد : « الذين يأكلون الربوا لا يقومون الا كما يقوم الذی يتخبطه
الشيطان من المس ذلك بانهم قالوا انما البيع مثل الربوا و احل الله
البيع و حرم الربوا ». آنها كه ربا میخورند بر نمیخيزند مگر مانند كسی
كه شيطان او را مس كرده . يعنی مانند مجنون و جن زده و آدمی كه عقل و
هوش و فكرش را از دست داده . يعنی قرآن میخواهد بگويد ربا خواری كأنه
تأثيری در فكر و هوش میكند انسان را ديوانه میكند . اين به موجب آن
است كه گفتند : « انما البيع مثل الربوا ». گفتند چه فرقی میكند كه
انسان خريد و فروش كند يا ربا بخورد « و احل الله البيع و حرم الربوا
. ولی اينجور نيست خدا بيع را حلال كرده و ربا را حرام .
« فمن جاءه موعظة من ربه فانتهی فله ما سلف و امره الی الله ». مقصود
اين است كه اگر موعظهای درباره ربا بيايد و منتهی بشود يعنی از اين
ساعت ديگر توجه به دستور بكند ، « فله ما سلف »گذشتهها همه محو شده ،
گذشتهها گذشته . « و امره الی الله »يعنی در
|