يكی از مواردی كه در اعتبارات عرفی ، مالك حق دارد در مورد مال خودش‏
انجام بدهد قرض دادن است . طبيعت قرض دادن چيست ؟

تعريف قرض

قرض نه بيع است نه صلح است نه اجاره است نه هبه است و نه وديعه .
چيز ديگری غير از اينهاست . در تعريف قرض گاهی گفته‏اند تمليك به عوض‏
. ولی گفته‏اند اين تعريف درست نيست ، قرض تمليك به ضمان است . يعنی‏
شخصی كه مال خودش را به ديگری قرض می‏دهد ، با قرض دادن ، آن را از
ملك خودش خارج كرده و ديگری را مالك آن نموده . در اين جهت با بيع و
هبه هيچ فرقی نمی‏كند . بيع ، تمليك است و اخراج از ملكيت خود و داخل‏
كردن در ملكيت غير . هبه هم اخراج از ملكيت خود و داخل كردن در ملكيت‏
غير است . قرض هم اخراج از ملكيت خود و داخل كردن در ملكيت غير است‏
با اين تفاوت كه در اينجا معاوضه نيست . به عوض قرض ، مثل بيع چيزی‏
در ملك قرض دهنده وارد نشده . هبه مطلق هم نيست . تمليك به ضمان است‏
. يعنی من از ملك خودم خارج كردم و طرف را متعهد نمودم و ضامن كردم به‏
مثل آن اگر مثلی باشد ، و به قيمت آن اگر قيمتی باشد . امور مثلی كه‏
متشابه هستند مانند پول ، گندم و امثال اينها كه وقتی انسان قرض می‏دهد ،
عين را به طرف تمليك كرده ولی او در عهده خودش بايد عوض اين عين را
بدهد . يعنی قرض دهنده از ساعت قرض دادن ديگر مالك آن نيست . پس‏
مالك چيست ؟ مالك مثل و يا قيمت آن است كه آن مثل يا قيمت در ذمه‏
طرف است .