بحث در اطراف مطالب تفسير الميزان در مسئله ربا

در تفسير الميزان در آخر جلد دوم ص 454 به بعد دو بحث علمی در اطراف‏
ربا ذكر كرده است كه ذيلا مطالب آن دو بحث را نقادی می‏كنيم :
1 - در مقدمه بحث ، كار را اساس مالكيت معرفی می‏كند ، ولی از اينكه‏
آيا تنها راه تملك كار است يا طرق ديگر هم هست سكوت می‏كند . سپس در
وضع پول سخن می‏گويد ، و بيان نمی‏كند كه آيا ارزش طلا و نقره از چه جهت‏
است ؟ تنها از جهت قلت وجود آنها است ؟ يا از راه مفيد بودن و قابل‏
حصر بودن است ؟ و اگر ملاك ارزش را فقط كار بدانيم پس ارزش طلا و نقره‏
چگونه تصحيح می‏شود ؟ همه اين مطالب مسكوت عنه و مبهم است .
2 - دو خاصيت پول را ( كه يكی مقياس ارزش واقع شدن و ديگری وسيله‏
مبادله بودن است ) از يكديگر تفكيك نكرده است .
3 - اشاره به مرحله پيش آمدن كسب و تجارت می‏كند ( فرق بين اين مرحله‏
و مرحله مبادله بدوی اين است كه در مرحله مبادله بدوی جريان به صورت ك‏
پ پ ك است و در تجارت به صورت پ ك ك پ است ) با توجه به اينكه‏
در