پاورقی : 1 - به نظر نميرسد كه در اينجا اصطلاح مخصوصی وجود داشته باشد و جعل مركب به نوعی خاص از جعل تأليفی اصطلاح شده باشد خصوصا با در نظر گرفتن اينكه آنچه در مقابل جعل مركب قرار گرفته همان جعل بسيط است كه در مقابل جعل تأليفی قرار گرفته است .
وجودا و جعل الانسان انسانا ( مثلا ) و جعل النسبه نسبه و حال آنكه جعل
تأليفی كه در اينجا به نام جعل مركب ناميده شده ( 1 ) اعم است از جعل
ذات برای ذات و غير آن ، مثل جعل عرضی مفارق برای ذات ، بنابراين
صورت جدول فرق میكند و مثلا بنابر اصالت وجود در جعل ، جعل بالذات
منحصر به جعل الوجود بسيطا نيست بلكه در مورد عرضیهای مفارق نيز كه جعل
الوجود مركبات است جعل بالذات است .
مگر آنكه آن احتمال كه گفتيم تقويت شود و گفته شود كه در اينجا هم جعل
بسيط و هم جعل مركب اصطلاح خاص است ، معنای جعل مركب همان است كه
گفته شد و معنای جعل بسيط نقطه مقابل جعل مركب است و حتی جعل وجود
رابطه در مورد عرضی مفارق به دو نحو متصور است يكی به نحو بسيط يعنی جعل
وجود رابط و يكی به نحو تركيب يعنی جعل وجود رابط وجود رابط و البته اگر
در مقام توجيه ، چنين اصطلاحی را پيشنهاد كنيم مانعی ندارد و اشكال رفع
خواهد شد ولی بی نهايت خلاف ظاهر مجموع عبارتهای منظومه است و حق اين
بود كه تصريح بشود كه مقصود از جعل بسيط در اينجا معنای خاصی است و
مقصود از جعل تركيبی هم جعل تأليفی نيست . در عين حال بايد رجوع شود به
كتب مفصله در اين باب .
بطور خلاصه مبحث جعل را میتوان اينطور طرح و بيان كرد : آيا جعل
پاورقی : 1 - به نظر نميرسد كه در اينجا اصطلاح مخصوصی وجود داشته باشد و جعل مركب به نوعی خاص از جعل تأليفی اصطلاح شده باشد خصوصا با در نظر گرفتن اينكه آنچه در مقابل جعل مركب قرار گرفته همان جعل بسيط است كه در مقابل جعل تأليفی قرار گرفته است . |