چيز ديگری با نور مخلوط شده است و يا نور ضعيف مركب است از نور و غير
نور و بدين جهت به صورت نور ضعيف متجلی گشته است ( 1 ) .
و عند مشائيه حقائق
تباينت و هو لدی زاهق
وجود در نزد ( بعقيده ) حكمای مشائين حقايقی است متباين با يكديگر ، و
اين عقيده نزد من باطل است .
لان معنی واحدا لا ينتزع
عما له توحد ما لم يقع
زيرا مفهوم واحد انتزاع نمی‏شود . از امور كثيره‏ای كه هيچ وحدتی ندارند
.
شرح : در بيت اول از اين دو بيت عقيده مشائيين مبنی بر كثرت وجودات‏
نقل و تزييف ( نادرست به حساب آوردن ) شده است و در بيت دوم يك‏
برهان بر بطلان عقيده مشائيين ذكر شده است .
توضيح برهان اين است كه : در مسئله دوم از مسائل وجود تحت عنوان‏
اشتراك وجود ثابت شد كه اشتراك وجود اشتراك معنوی است نه لفظی . به‏
عبارت ديگر مفهوم وجود يك مفهوم واحد عام است كه در همه موارد صدق‏
می‏كند نه اينكه به عدد مواردی كه وجود صدق می‏كند معنی و مفهوم جداگانه‏ای‏
وجود داشته است .
اين مطلب را مقدمه قرار داده می‏گوييم بنابر كثرت و تباين وجودات‏

پاورقی :
1 - بحث وحدت و كثرت وجود ، و همچنين بحث تشكيك بطور كلی نيازمند
به توضيح بيشتری است . به جلد سوم " اصول فلسفه و روش رئاليسم " رجوع‏
شود .