پاورقی : ( 1 ) گويند برای اميرعلی بن مؤيد ، امير سربداريان خراسان .
فتوای يك فقيه مالكی مذهب و تأييد يك فقيه شافعی مذهب شهيد شده است
. او شاگرد شاگردان علامه حلی و از آن جمله فخرالمحققين بوده است .
كتابهای معروف شهيد اول در فقه عبارت است از اللمعه كه در مدت كوتاهی
در همان زندانی كه منجر به شهادتش شد تأليف كرده است ( 1 ) و عجيب
اينست كه اين كتاب شريف را در دو قرن بعد فقيهی بزرگ شرح كرد كه او
سرنوشتی مانند مؤلف پيدا كرد ، يعنی شهيد شد و شهيد ثانی لقب گرفت ،
شرح لمعه تأليف شهيد ثانی است كه همواره از كتب درسی طلاب بوده و هست
. كتابهای ديگر شهيد اول عبارت است از : دروس ، ذكری ، بيان ، الفيه ،
قواعد . همه كتب او از نفائس آثار فقهی است . كتب شهيد اول نيز مانند
كتب محقق و علامه حلی در عصرهای بعد ، از طرف فقهاء شرحها و حاشيههای
زياد خورده است .
در ميان فقهاء شيعه ، كتابهای سه شخصيت فوقالذكر ، يعنی محقق حلی ،
علامه حلی ، شهيد اول كه در قرن هفتم و هشتم میزيستهاند ، به صورت متون
فقهی درآمده و ديگران بر آنها شرح و حاشيه نوشتهاند و كسی ديگر نمیبينيم
كه چنين عنايتی به آثار او شده باشد . فقط در يك قرن گذشته دو كتاب از
كتابهای شيخ مرتضی انصاری كه در حدود صدو سيزده سال از وفاتش میگذرد
چنين وضعی به خود گرفته است .
خاندان شهيد اول خاندان علم و فضل و فقه بودهاند و نسلهای متوالی اين
شرافت را برای خود نگهداری كردهاند . شهيد سه پسر دارد كه هر سه از علما
و فقها بودهاند همچنانكه همسرش امعلی و دخترش ام الحسن نيز فقيهه
بودهاند و شهيد زنانرا در پارهای از مسائل فقهی به اين دو بانوی فاضله
ارجاع میكرده است . در كتاب ريحانةالادب مینويسد : " بعضی از بزرگان
فاطمه دختر شهيد را " شيخة " و " ست المشايخ " يعنی سيده المشايخ ،
لقب دادهاند .
پاورقی : ( 1 ) گويند برای اميرعلی بن مؤيد ، امير سربداريان خراسان . |