اسماعيلی در منزل يكی از بزرگان ری در حضور اكابر و بزرگان شهر و علی‏
رؤس الاشهاد محال است كه در زمينه ابطال نبوات باشد و رازی صريحا و
علنا همه نبوات را تكذيب كند و همه مذاهب را باطل بداند و در نهايت‏
احترام هم زيست نمايد . اينكه برخی ادعا می‏كنند كه ابوريحان بيرونی‏
كتابی بنام " نقض الاديان " و كتابی بنام " مخاريق الانبياء " به رازی‏
نسبت داده است ( 1 ) بهيچ وجه صحيح نيست . ابوريحان يكی از آن كتابها
را " فی النبوات " ديگری را " فی حيل المتنبئين " می‏خواند و بدنبال‏
نام هر كدام كلمه " يدعی " را اضافه ميكند و می‏رساند كه اين نام را
ديگران داده اند . ابن ابی اصيبعه ضمن اينكه نسبت چنين كتابی را به رازی‏
انكار می‏كند احتمال می‏دهد كه برخی " اشرار " اين كتاب را ساخته و از
روی دشمنی به رازی نسبت داده باشند و تصريح می‏كند كه نام " مخاريق‏
الانبياء " را دشمنان رازی نظير علی بن رضوان مصری به اين كتاب داده‏اند
نه خود رازی . از سخن ابن ابی اصيبعه پيدا است كه كتاب نبوات و كتاب‏
حيل المتنبئين غير اين كتابی است كه اين نام به او داده شده است ، و آن‏
دو كتاب وضع روشنی دارد .
به علاوه رازی سخت پابند به توحيد و معاد و اصالت و بقاء روح است‏
كتابی دارد " فی ان للانسان خالقا متقنا حكيما " ( 2 ) و كتابی دارد در
ردسيسن ثنوی ( 3 ) ( رد بر مانويت ) و رساله‏ای " الی علی بن شهيد
البلخی فی تثبيت المعاد " ( 4 ) و نظرش در آن كتاب همچنانكه ابن ابی‏
اصيبعه می‏گويد نقد نظريه منكران معاد است ، و كتابی " فی ان النفس‏
ليس بجسم " ( 5 ) چگونه ممكن است كسی همه اصول

پاورقی :
( 1 ) دكتر محقق مقدمه ترجمه سيره فلسفية صفحه . 56
( 2 ) عيون الانباءج 2 صفحه . 352
( 3 ) عيون الانباءج 3 صفحه . 352
( 4 ) عيون الانباءج 2 صفحه . 359
( 5 ) عيون الانباءج 3 صفحه . 358