پاورقی : ( 1 ) هر چند بعضی مدعی هستند ( مكارم الاثار جلد 5 ) كه ايشان اصفهانی الاصل میباشند .
ايرانيان تشكيل داده و ميدهند . در عين حال در همين دورههای اخير برخی
فقهای شيعه از ميان عرب برخاستهاند كه فوقالعاده مقام شامخی دارند از
قبيل شيخ جعفر كاشف الغطاء و شيخ محمدحسن صاحب جواهر الكلام ( 1 ) رضوان
الله عليهم اجمعين .
بیمناسبت نيست تاريخچه مختصری از فقه و فقهاء شيعه از زمان غيبت
صغرا تا عصر حاضر ذكر كنيم تا ضمن اينكه سهم ايرانيان در فقه شيعه روشن
میشود ، تسلسل و تداوم اين رشته فرهنگی اسلامی در طول تقريبا هزار و صد
سال كه بدون وقفه ادامه يافته است نيز روشن شود .
علم فقه ، يعنی فقه مدون كه در آن كتاب تدوين و تأليف شده است و آن
كتب هم اكنون نيز موجود است ، سابقه هزار و صد ساله دارد . يعنی از 11
قرن پيش تاكنون بدون وقفه حوزههای تدريسی فقهی برقرار بوده است ،
استادان شاگردانی تربيت كردهاند و آن شاگردان به نوبه خود شاگردان ديگری
تربيت كردهاند تا عصر حاضر . و اين رابطه استاد و شاگردی قطع نشده است
.
البته علوم ديگر مانند فلسفه ، منطق ، رياضيات ، طب سابقه بيشتری
دارند و كتابهائی از زمانهای دورتر در اين علوم در دست است ، ولی در
هيچيك از آن علوم شايد نتوان اين چنين حيات متسلسل و متداومی كه بدون
وقفه ولاينقطع رابطه استاد و شاگردی در آن محفوظ باشد نشان داد ، فرضا هم
در علم ديگری وجود داشته باشد منحصر به جهان اسلام است ، يعنی تنها در
جهان اسلام است كه علوم سابقه حياتی متسلسل و منظم هزار ساله و بيشتر
دارند كه وقفهای در بين حاصل نشده است . ما بعدا راجع به تسلسل و تداوم
فلسفه و عرفان هم بحث خواهيم كرد .
خوشبختانه يكی از مسائلی كه مورد توجه علمای مسلمين بوده است اينست
كه
پاورقی : ( 1 ) هر چند بعضی مدعی هستند ( مكارم الاثار جلد 5 ) كه ايشان اصفهانی الاصل میباشند . |