بين او و علاءالدوله سمنانی در مسائل نظری عرفان كه وسيله محيی‏الدين طرح‏
شده است مباحثات و مشاجراتی بوده است . وی در سال 735 درگذشته است .
ج - خواجه حافظ شيرازی . حافظ علی‏رغم شهرت جهانيش تاريخ زندگيش‏
چندان روشن نيست . قدر مسلم اينست كه مردی عالم و عارف و حافظ و مفسر
قرآن كريم بوده است . خود مكرر به اين معنی اشاره كرده است :
نديدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی كه اندر سينه داری
عشقت رسد به فريادگر خود بسان حافظ قرآن زبر بخوانی با چهارده‏
روايت
زحافظان جهان كس چوبنده جمع نكرد
لطائف حكمی با نكات قرآنی
با اينكه اينهمه در اشعار خود از پير طريقت و مرشد سخن گفته است‏
معلوم نيست كه مرشد و مربی خود او كی بوده است . اشعار حافظ در اوج‏
عرفان است و كمتر كسی قادر است لطائف عرفانی او را درك كند ، همه‏
عرفائی كه بعد او آمده‏اند اعتراف دارند كه او مقامات عاليه عرفانی را
عملا طی كرده است . برخی از بزرگان بر برخی از بيتهای حافظ شرح نوشته‏اند
، مثلا محقق جلال‏الدين دوانی ، فيلسوف معروف قرن نهم هجری رساله‏ای در شرح‏
اين بيت :
پير ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت
آفرين بر نظر پاك خطا پوشش باد
تأليف كرده است .
حافظ در سال 791 درگذشته است ( 1 ) .
د - شيخ محمود شبستری ، آفريننده منظومه عرفانی بسيار عالی موسوم به "
گلشن راز " . اين منظومه يكی از كتب عرفانی بسيار عالی به شمار می‏آيد و
نام سراينده خويشرا جاويد ساخته است شرحهای زيادی بر آن نوشته شده است‏
.

پاورقی :
( 1 ) حافظ در حال حاضر محبوبترين چهره شعرای فارسی زبان در ايران است‏
. ماترياليستهای فرصت طلب سعی كرده‏اند از حافظ نيز چهره‏ای ماترياليست‏
و لااقل شكاك بسازند و از محبوبيت او در راه اهداف ماترياليستی خود
سودجويند . ما در مقدمه چاپ هشتم " علل گرايش به ماديگری " درباره‏
حافظ نيز مانند " حلاج " از اين نظر بحث كرده‏ايم .