از تشريفات و آداب عبادات و اعمال مذهبی از مذهب اصلی زردشت چيز
مهمی باقی نمانده . همين قدر معلوم است كه زردشت رسوم و مناسك‏
آريانهای قديم را كه مبتنی بر اعتقاد به سحر و جادو و بت پرستی بوده و
ورد به زوال می‏رفته بكلی منسوخ فرموده است . تنها يك رسم و يك عبادت‏
از زمان زردشت باقی مانده است . و آن ، چنانكه گفته‏اند وی در هنگام‏
انجام مراسم پرستش در محراب آتش مقدس به قتل رسيد و در هنگام عبادت‏
جان سپرد . در يكی از سرودهای گاتاها آمده است كه زردشت می‏گويد : "
هنگامی كه بر آذر مقدس نيازی تقديم می‏كنم خود را راست كردار و نيكوكار
می‏دانم " و در جای ديگر آتش مقدس را عطيه يزدان می‏شمارد كه اهورا مزدا
آن را به آدميان كرامت فرموده . ولی بايد دانست كه زردشت خود آتش را
نمی‏پرستيده و آن عقيده كه پيشينيان و نياكان او در باره اين عنصر مقدس‏
داشته اند وی نداشته است و معتقدات او با آنچه بعدها آتش پرستان اخير
عنوان كرده‏اند اختلاف دارد ، بلكه او آتش را فقط يك رمز قدوسی و نشانی‏
گرانبها از اهورامزدا می‏دانسته است كه به وسيله او به ماهيت و عصاره‏
حقيقت علوی خداوند دانا پی می‏توان برد ( 1 ) .
آنچه مسلم است اين است كه خواه آتش را تقديس می‏كرده و يا نمی‏كرده‏
است و بر فرض تقديس به هر شكل و هر صورت بوده است ، تعظيم و تقديس‏
و تكريم و پرستش آتش بعد از زردشت سخت بالا گرفت و بزرگترين شعار
زردشتيگری شناخته شد كه هنوز هم ادامه دارد همان طور كه در ميان مسلمين ،
مساجد و در ميان مسيحيان ، كليسا ساخته می‏شود ، در ميان زردشتيان آتشكده‏
ها ساخته شد .
در دوره ساسانی زردشتيان به نام " آتش پرستان " شناخته می‏شدند .
مسيحيان ايران كه در اواخر ، آزادی و قدرت قابل توجهی كسب كرده و در
دربار ساسانی

پاورقی :
( 1 ) تاريخ جامع اديان ، صفحه 309 - . 310