الذهب فی اخبار من ذهب ( ج 4 ص 126 - 127 ) در زمان اين مرد بزرگ
طلاب علوم دينی شيعه از اطراف و اكناف به سوی او میشتافتهاند ، و او
خود مردی پارسا و زاهد و عالم بوده است . عماد طبری گفته است اگر
صلوات بر غير انبيا روا بود من بر اين مرد صلوات میفرستادم او در سال
540 درگذشته است ( 1 ) .
7 - قاضی عبدالعزيز حلبی معروف به ابن البراج ، شاگرد سيد مرتضی و شيخ
طوسی است ، از طرف شيخ طوسی به بلاد شام كه وطنش بود فرستاده شد ،
بيست سال در طرابلس شام قاضی بود ، در سال 481 در گذشته است . كتابهای
فقهی او كه بيشتر نام برده میشود يكی به نام مهذب است و ديگری به نام
جواهر .
8 - شيخ ابوالصلاح حلبی ، او نيز اهل شامات است ، شاگرد سيد مرتضی و
شيخ طوسی بوده و صد سال عمر كرده است . در ريحانةالادب مینويسد كه او
شاگرد سلاربن عبدالعزيز آتیالذكر نيز بوده است . اگر اين نسبت درست
باشد ، میبايست ابوالصلاح ، سه طبقه را شاگردی كرده باشد ! كتاب معروف
او در فقه به نام كافی است . در سال 447 درگذشته است . اگر عمر او صد
سال بوده است و در 447 هم وفات كرده باشد او از هر دو استادش
بزرگسالتر بوده است . شهيد ثانی او را " خليفة المرتضی فی البلاد
الحلبية " خوانده است .
9 - حمزه بن عبدالعزيز ديلمی معروف به " سلارديلمی " در حدود سال 448
تا 463 درگذشته است ، شاگرد شيخ مفيد و سيد مرتضی است ، اهل ايران است
و در خسروشاه تبريز درگذشته است . كتاب معروف او در فقه به نام "
مراسم " است . سلار هر چند هم طبقه شيخ طوسی است نه از شاگردان او ، در
عين حال محقق
پاورقی :
( 1 ) قسمتهای مربوط به شيخ ابوالحسن فرزند شيخ ابوعلی ، از يادداشتی
است كه دوست عاليقدر ، دانشمند محترم آقای شيخ نصرالله شبستری تبريزی
مرقوم فرمودهاند ، و ايشان آنرا از علامه سيد محمد صادق آل بحرالعلوم در
مقدمهای كه بر رجال شيخ طوسی نوشتهاند نقل كردهاند .