پاورقی : ( 1 ) رجوع شود به تاريخ ايران باستان مشيرالدوله چاپ جيبی ، جلد ششم ، صفحات 1534 - . 1536 ( 2 ) همان مدرك ، صفحات 1537 - . 1542
اخلاق اكتسابی وابسته است به درجه تمدن ، البته تمدن انسانی و معنوی نه
صنعتی و فنی . اخلاق اكتسابی از طرفی وابسته است به نوع آموزش و پرورش
و از طرف ديگر به نظامات اجتماعی و سنن و آداب حاكم بر اجتماع . تاثير
عامل آموزش و پرورش تاثير مستقيم است و تاثير عامل محيط اجتماعی تاثير
غير مستقيم .
قسمت مهمی از روحيه و اخلاق عمومی عكس العمل روحی افراد است در مقابل
جرياناتی كه در محيط اجتماعی آنها میگذرد و مخصوصا سنن و قوانينی كه بر
زندگی آنها حكومت میكند .
ايرانيان از نظر اخلاق طبيعی يعنی اخلاق وراثی و اقليمی مقام شايستهای
داشتهاند . ايرانيان از قديم الايام به دارا بودن خصايص عالی ستوده
شدهاند . هرودوت مورخ معروف يونانی در قرن پنجم قبل از ميلاد كه اصلا اهل
آسيای صغير بوده و او را پدر تاريخ ناميدهاند توصيف نسبتا جامعی از مردم
ايران آنروز كرده است آنچه هرودوت نوشته مجموعهای از زشتيها و
زيبائيهاست ، ولی میتوان گفت زيبائيهايش بيشتر است ( 1 ) .
گزنفون ، شاگرد معروف سقراط ، كه تقريبا يك قرن بعد از هرودوت بوده
است يكی ديگر از كسانی است كه ايرانيان را توصيف كرده است ، ولی او
بر عكس هرودوت كه دوره اعتلای ايران را ديده و توصيف كرده است ، دوره
انحطاط ايران را ديده و مقايسهای ميان روحيه و اخلاق ايرانيان در دوره
كوروش و روحيه و اخلاق آنها در عهد خودش به عمل آورده و تغيير و انحطاط
اخلاق ايرانيان را در دوره خودش توضيح داده است ( 2 ) .
اگر اخلاق طبيعی ايرانيان را با ساير ملل مقايسه كنيم مسلما اگر بر -
پاورقی : ( 1 ) رجوع شود به تاريخ ايران باستان مشيرالدوله چاپ جيبی ، جلد ششم ، صفحات 1534 - . 1536 ( 2 ) همان مدرك ، صفحات 1537 - . 1542 |