در طبقه بعد كتابی كه از شيعه باقی مانده و طبقه به طبقه روايت شده
است " صحيفه سجاديه " است ، وفات امام سجاد در اواخر قرن اول است و
اين اثر جاويد كه به نام زبور آل محمد معروف شده است از نيمه دوم قرن
اول به صورت مكتوب دست به دست نقل و روايت شده است .
نيمه اول قرن دوم يعنی زمان امام باقر و امام صادق عليهماالسلام كه تا
حدودی برای شيعه آزادی بوده است دوره اوج نقل و روايت و ضبط و كتاب
حديث است نام چهار هزار نفر برده میشود كه از محضر امام صادق استفاده
كردهاند اصحاب امام صادق و امام كاظم عليهماالسلام چهارصد كتاب حديثی
تأليف كردهاند كه به " اصول اربعماه " معروف است ، مؤلفان اين
كتابها از مليتهای مختلفند .
در دوره بعد ، يعنی اواخر قرن سوم و اوائل قرن چهارم ، تأليف جوامع
حديث رائج شد . كتب حديثی كه امروز در ميان شيعه و سنی موجود است همان
جوامع است و در اين دوره است كه ايرانيان نبوغ خود و هم اخلاص و
صميميت خود را نسبت به اسلام در اين زمينه نشان دادهاند .
بديهی است كه ما نمیتوانيم همه ايرانيانی كه در طبقات مختلف اهل
حديث بودهاند ياد كنيم . زيرا اين كار به تنهائی مستلزم تأليف چند جلد
كتاب است ، در اينجا معروفترين و معتبرترين كتب حديث شيعه و سنی را
نام میبريم تا معلوم گردد اكثريت قريب به اتفاق نويسندگان جوامع حديث
شيعه و سنی ايرانی بودهاند . بحث خود را از جوامع حديث شيعه آغاز
میكنيم .
1 - كافی - تأليف ثقةالاسلام ، شيخ المحدثين ، ابوجعفر محمدبن يعقوب
كلينی رازی .
اين مرد بزرگ از يك ده به نام " كلين " از دهات نزديك شهر ری در
اطراف تهران است ، خاندان وی در آن ده از محدثان شيعه بودهاند ، پدرش
يعقوب و دائيش علان در همين ده زندگی میكردند كلينی از كودكی حديث
آموخت
|