ذوق و صنعت

آنچه در بخش علم و فرهنگ بيان كرديم مظاهر خدمات فكری ايرانيان به‏
اسلام بود ، نشان داد كه ايرانيان تا چه اندازه فكر و انديشه خود را در
راه اسلام و تمدن اسلامی به كار انداختند . آنچه در اين بخش بدان اشاره‏
ميكنيم مربوط است به مظاهر خدمات ذوقی و احساسی و هنری و فنی ايرانيان‏
.
خدمات ذوقی و احساسی بيش از خدمات فرهنگی ميتواند نشان دهنده‏
احساسات پاك و خالصانه ايرانيان بوده باشد ، زيرا بيش از آنها سرو
كارش با عشق و ايمان است ، بطور كلی شاهكارها مولود عشقها و ايمانها
است . زر و زور هرگز قادر نيست شاهكار خلق كند . تنها عشق و ايمان است‏
كه شاهكار می‏آفريند . اين قاعده درباره شاهكارهای فكری هم صادق است و
بسياری از آثار ايرانيان در بخش علوم و فرهنگ اسلامی شاهكار است . اما
درباره شاهكارهای ذوقی و احساسی خيلی روشنتر و واضحتر است .
شاهكارهای صنعتی ايران در دوره اسلامی اعم از معماريها ، نقاشيها ،
خوشنويسيها ، تذهيب كاريها ، خاتم‏كاريها ، كاشيكاريها و معرقسازيها و
غيره بيشتر در زمينه‏های دينی اسلامی بوده است .
اين بنده به هيچوجه در صلاحيت خود نميداند كه وارد اين مقوله بشود ،
افراد ذی صلاحيت بايد در اين باره داد سخن بدهند و خود موضوع يك كتاب‏
مستقل است .
آنچه بر همه واضح است اينست كه شاهكارهای فوق همه در مساجد و مشاهد و
مدارس و قرآنها و كتب ادعيه تجلی كرده است ، معمارها هنر خود را در
مساجد و مشاهد و مدارس اسلامی بروز داده‏اند . همچنين كاشيكارها ، خاتم‏
كارها ،