در اسلام نيمی از مسلمانان جهان سهم مهمی دارند يعنی لااقل يكی از مبادی و
مقدمات اسلام آنها دعوتها و تبليغاتی است كه از ايران برخاسته است .
نزديك يك سوم مسلمانان جهان در اندونزی و پاكستان و هندوستان زندگی‏
می‏كنند ، چگونه شد كه مردم اين سرزمينها مسلمان شدند ؟ آيا ايرانيان در
اسلام اين مناطق سهمی داشته اند ؟ از اندونزی آغاز می‏كنيم :
در كتاب رستاخيز اندونزی ، فصل مربوط به " دين در اندونزی " می‏نويسد
:
طلوع و نفوذ مذهب اسلام نيز به همان طريقی كه برای ساير مذاهب ( هندو
، بودايی ) بيان شد صورت گرفت ، منتهی اين بار به وسيله دو تاجر عرب‏
ايرانی نژاد به نام عبدالله عريف و برهان الدين شاگردوی ، كه از
بازرگانان مقيم كجرات ( واقع در جنوب غربی هندوستان ) بودند بازرگانان‏
مزبور كه به جنوب شرقی آسيا رفت و آمد می‏كردند معارف و فرهنگ برجسته‏
اسلامی را در منطقه عمل خود منتشر و توسعه دادند ( 1 )
ايضا می‏نويسد :
فعاليتهای علنی مسلمين در سوماترا كه دامنه فعاليت آن به جاوه و
كاليمنتان كشيده شده بود منجر به اختلافات شديد بين مردم مسلمان و حكومت‏
مذهبی بوداييها در قرون 13 و 14 ميلادی شد ( 2 ) كه بالاخره منجر به سقوط
امپراطوری " موچوپاهت " گرديد و اندونزی برای مدت يك قرن مركز
تبليغات اسلامی در جنوب شرقی آسيا شناخته شد ، و اين بيشتر به واسطه‏
اصول اخلاقی و روحانی دين اسلام بود كه بر پايه محبت و امانت و عدالت و
اخوت و برابری و مساوات و ساير ملكات فاضله استوار بود ، و اين‏

پاورقی :
( 1 ) رستاخيز اندونزی ، صفحه . 30
( 2 ) از قرن هفتم تا قرن 14 ميلادی ، اكثريت مردم اندونزی ، بودايی‏
بودند ، و حكومتشان حكومت مذهبی بودايی بود .