بغداد آمد و ابوبشر متی نزد او تحصيل كرد " ( 1 ) .
از سخن فارابی پيدا است كه تعليم و تعلم در حوزه انطاكيه كه حوزه‏
نصرانی بوده منحصر بوده به منطق ، آنهم تا اواخر اشكال وجوديه . فارابی‏
طبق گفته خودش منطق را نزد يوحنابن حيلان آموخته است و می‏گويد همين كه‏
كار تعليم بدست مسلمين افتاد تحريم بقيه منطق ( كه قبلا كليسا تحريم كرده‏
بود ) لغو شد .
مسعودی در كتاب معروف التنبيه والاشراف می‏گويد : " ما در كتاب فنون‏
المعارف‏و ماجرافی الدهور السوالف " گفته‏ايم بچه سبب ، مقارن زمان‏
عمربن عبد العزيز ، تعليم از اسكندريه به انطاكيه منتقل شد و مقارن ايام‏
متوكل از انطاكيه به حران منتقل گشت ، و در زمان معتضد ( 289 279 ) امور
تعليم بدست ابراهيم قويری و يوحنابن حيلان ( متوفا در ايام مقتدر در
بغداد ) و ابراهيم مروزی افتاد و بعد از آنها منتهی شد به ابواحمدبن‏
كرنيب و ابو بشر متی و بعد از آنها به ابونصر فارابی رسيد .
قويری ، بنا بگفته ابن النديم ، استاد ابوبشر متی بوده است .
2 - ابويحيی ، ابراهيم مروزی سابق‏الذكر . او نيز استاد ابوبشر متی بوده‏
است . ابن النديم می‏گويد مردی فاضل ولكن سريانی بود و هر چه در منطق‏
كتاب نوشته به لغت سريانی است ( 2 ) .
3 - يوحنابن حيلان ، همان است كه نامش قبلا در ذيل نام ابراهيم قويری‏
برده شد . و گفتيم كه استاد منطق فارابی بوده است ، معلوم نيست كه‏
فارابی منطق را در كجا نزد يوحنا تحصيل كرده است ، بعضی نوشته‏اند كه‏
فارابی برای تحصيل منطق نزد يوحنا به حران رفت ( 3 ) ابن قفطی تصريح‏
می‏كند كه در بغداد بوده است ( 4 )

پاورقی :
( 1 ) عيون الانباءج 3 صفحه . 225
( 2 ) الفهرست صفحه 382 و تاريخ الحكماء قفطی صفحه . 435
( 3 ) ابن خلكان ، و فيات الاعيان .
( 4 ) تاريخ الحكماء صفحه . 277