پاورقی : ( 1 ) همان مدرك .
يافتن به زن مخصوصی كه مورد علاقه است رهايی يابند ، مگر اينكه بتوانند
اين اميال خود را به آزادی و بلامانع اقناع كنند . پس اين قبيل افكار را
مبنای عقائد و نظريات خود قرار دادند و گفتند خداوند كليه وسائل معيشت
را در روی زمين در دسترس مردمان قرار داده است تا افراد بشر آن را به
تساوی بين خود قسمت كنند ، به قسمتی كه كسی بيش از ديگر همنوعان خود
چيزی نداشته باشد . نابرابری و عدم مساوات در دنيا به جبر و قهر از آن
به وجود آمده است كه هر كس میخواسته تمايلات و رغبتهای خود را از كيسه
برادر خود اقناع كند ، اما در حقيقت هيچكس حق داشتن خواسته و مال و زن
بيش از ساير همنوعان خود ندارد ، پس بايد از توانگران گرفت و به
تهيدستان داد تا بدين وسيله مساوات دوباره در اين جهان برقرار شود ( 1 )
.
درباره شخصيت مزدك و داعيه او اطلاعات درست و قابل قبولی در دست
نيست ، شهرت بيشتر مزدك به افكار اشتراكی و كمونيستی او است . كريستن
سن ريشه اينگونه افكار مزدك را انديشههای اخلاقی و نوعدوستی میداند .
محرك مزدك هر چه باشد و او هر هدفی از پيشنهادهای اشتراكی خود داشته
باشد ، آنچه از ناحيه تاريخی قابل بررسی است زمينه مناسب پذيرش انديشه
اشتراكی در جامعه آنروز ايرانی است . كريستن سن در فصل " نهضت مزدكيه
" در كتاب خود به شرح عجيب نظام طبقاتی آنروز ايران كه زمينه رواج و
توسعه دعوت مزدكی را فراهم كرد پرداخته است ، ما در بحث از نظامات
اجتماعی آنروز ايران بدان اشاره خواهيم كرد . نظامات اجتماعی آنروز
زمينه بسيار مناسبی برای رشد آنگونه انديشهها بوده است .
آقای سعيد نفيسی در تاريخ اجتماعی ايران پس از بيانی مشروح درباره
نظام ارث
پاورقی : ( 1 ) همان مدرك . |