. 4 تقدم وجود اجتماعی انسان بر وجود فردی او ، و به عبارت ديگر ، اصل
تقدم جامعه شناسی انسان بر روانشناسی او :
انسان از نظر زيستی كاملترين حيوانات است ، استعداد نوعی تكامل دارد كه تكامل انسانی ناميده میشود . انسان از شخصيت خاصی برخوردار میشود كه ابعاد انسانی وجود او را تشكيل میدهد ، در اثريك سلسله تجارب و آموزشها بعد فكری و فلسفی و علمی پيدا میكند ، و تحت تأثير يك سلسله عوامل ديگر بعدی ديگر میيابد كه از آن به " بعد اخلاقی " تعبير میكنيم . در اين بعد است كه ارزش میآفريند ، " بايد " و " نبايد " اخلاقی خلق میكند ، و همچنين است بعد هنری و بعد مذهبی . انسان در بعد فكری و فلسفی خود يك سلسله اصول و مبادی فكری پيدا میكند كه پايه و اساس انديشه او به شمار میرود ، همچنانكه در ارزيابيهای اخلاقی و اجتماعی خود به يك سلسله ارزشهای مطلق ونيمه مطلق میرسد . همه اينها ابعاد انسانی وجود انسان را تشكيل میدهد . ابعاد انسانی يكسره معلول عوامل اجتماعی است . انسان در آغاز تولد فاقد همه اين ابعاد است ، تنها يك ماده خام است كه آماده هر شكل فكری يا عاطفی است ، بستگی دارد كه تحت تأثير چه عواملی قرار گيرد ، مانند يك ظرف تهی است كه از خارج آن را پر كنند ، يك نوار ضبط صوت خالی است كه آوازهايی در او ضبط میشود و عينا هر چه در آن ضبط شود پس میدهد . خلاصه سازنده