1 اعتبار و بی‏اعتباری تاريخ نقلی

گروهی به تاريخ نقلی به شدت بدبين‏اند ، تمام را مجعولات ناقلان می‏دانند
كه براساس اغراض و اهداف شخصی يا تعصبات ملی و مذهبی و قومی و يا
وابستگيهای اجتماعی ، در نقل حوادث كم و زياد و جعل و قلب و تحريف‏
كرده‏اند و تاريخ را آنچنانكه خود خواسته‏اند شكل داده‏اند . حتی افرادی كه‏
اخلاقا از جعل و قلب عمدی امتناع داشته‏اند در نقل حوادث " انتخاب "
به عمل آورده‏اند ، يعنی همواره چيزهايی را نقل كرده‏اند كه با اهداف و
عقايد خودشان ناسازگار نبوده است و از نقل حوادثی كه برخلاف عقايد و
احساساتشان بوده خودداری نموده‏اند . اينها هر چند در نقل حوادث تاريخی‏
چيزی از خود نيفزوده‏اند و ماده جعلی اضافه نكرده‏اند ، اما با انتخابهای‏
دلخواهانه خود ، تاريخ را آنچنانكه خود خواسته‏اند " صورت " بخشيده‏اند
. يك حادثه يا يك شخصيت آنگاه دقيقا قابل بررسی و تحليل است كه تمام‏
آنچه مربوط به اوست در اختيار محقق قرار گيرد و اگر بعضی به او ارائه‏
شود و بعضی كتمان گردد ، چهره واقعی پنهان می‏ماند و چهره‏ای ديگر نمايان‏
می‏گردد .
اين بدبينان در مورد تاريخ نقلی همان نظر را دارند كه برخی بدبينان‏
فقها و مجتهدين به نقل احاديث و روايات دارند كه از آن به " انسداد
باب علم " تعبير می‏شود . اينان نيز در تاريخ " انسدادی " می‏باشند .
برخی به طنز درباره تاريخ گفته‏اند : " تاريخ عبارت است