پاورقی : . 1 همان مأخذ ، ص 32 و . 33
ماركس در كتاب " فقر فلسفه " نوشته است :
" مناسبات اجتماعی به طور كامل با نيروهای مولد پيوند دارد . انسانها
با اكتساب نيروهای مولد تازهای ، وجه توليد خويش را عوض میكنند و با
تغيير وجه توليد و طرز امرار معاش خود ، كليه مناسبات اجتماعی را تغيير
میدهند . آسياب دستی نمودار جامعه ملوك الطوايفی و آسياب بخار نمودار
جامعه سرمايهداری صنعتی است " ( 1 ) .
نظريه تقدم نهاد مادی جامعه ، بر ساير نهادهای اجتماعی متناظر است با
نظريه تقدم كار بر انديشه . نظريه تقدم كار برانديشه در سطح فرد مطرح
میشودو نظريه تقدم نهاد مادی بر ساير نهادهای اجتماعی ، در حقيقت همان
تقدم كار بر انديشه است اما در سطح اجتماعی و با توجه به اينكه طرفداران
اين نظريه طرفدار تقدم جامعه شناسی انسان بر روان شناسی او نيز هستند پس
تقدم كار فردی بر انديشه فردی مظهر و نتيجه تقدم نهاد مادی بر ساير
نهادهای اجتماعی است ، برخلاف اينكه اگر روان شناسی انسان را بر جامعه
شناسی او مقدم بدانيم ، تقدم نهاد مادی جامعه بر نهادهای ديگر معلول و
نتيجه تقدم كار فردی بر انديشه فردی محسوب میشد .
نهاد مادی جامعه كه از آن به ساخت اقتصادی و بنياد اقتصادی نيز تعبير
میشود شامل دو بخش است : يكی ابزار توليد كه محصول رابطه انسان با
طبيعت است ، و ديگر روابط اقتصادی افراد جامعه در زمينه توزيع ثروت كه
از آن به روابط توليدی احيانا تعبير
پاورقی : . 1 همان مأخذ ، ص 32 و . 33 |