پاورقی : . 1 نهجالبلاغه خطبه 199 ، و آيه در سوره شعرا / . 157
ای مردم ! همانا آن چيزی كه عموم را در خود گرد میآورد و وحدت میبخشد
و سرنوشت مشترك به آنها میدهد خشنودی و خشم است .
( هرگاه مردمی به صورت جمعی به كاری كه واقع میشود - ولو به وسيله فرد
واحد - خشنود يا نا خشنود باشند ، همه يك حكم و يك سرنوشت پيدا میكنند
) .
" « و انما عقر ناقة ثمود رجل واحد فعمهم الله بالعذاب لما عموه
بالرضا : " ، فقال سبحانه " فعقروها فأصبحوا نادمين » " ( 1 ) .
خداوند عذاب خويش را به صورت جمعی بر عموم مردم ثمود فرود آورد ،
زيرا كه عموم مردم ثمود به تصميمی كه يك فرد گرفت خشنود بودند ، و آن
تصميم كه به مرحله عمل درآمد ، در حقيقت تصميم عموم بود . خداوند در سخن
خودش كار پی كردن را در عين اينكه وسيله يك فرد صورت گرفته بود به جمع
نسبت داد و گفت آن قوم پی كردند و نگفت فردی از آن قوم پی كرد .
اينجا نكتهای است كه خوب است يادآوری شود و آن اينكه خشنودی به
گناهی ، مادام كه صرفا خشنودی باشد و عملا شركت در آن گناه تلقی نشود ،
گناه شمرده نمیشود ، مثلا فردی گناه میكند و ديگری پيش از گناه و يا بعد
از آن از آن آگاه میشود و از آن خشنود میگرد د ، حتی خشنودی اگر به مرحله
تصميم برسد و به مرحله عمل نرسد باز هم گناه تلقی نمیشود ، مثل اينكه خود
فرد تصميم به يك گناه میگيرد ولی عملا به انجام نمیرسد . خشنودی آنگاه
گناه تلقی میشود كه نوعی شركت در تصميم گناه يك فرد و به نوعی مؤثر در
تصميم او و عمل او تلقی شود . گناهان اجتماعی از اين قبيل است .
پاورقی : . 1 نهجالبلاغه خطبه 199 ، و آيه در سوره شعرا / . 157 |