مرا پورا ز دين ملكی است در دل |
كه آن هرگز نخواهد گشت ويران |
الف . بهجت و انبساط
اولين اثر ايمان مذهبی ، از نظر بهجت زائی و انبساط آفرينی " خوشبينی " است ، خوشبينی به جهان و خلقت و هستی ايمان مذهبی از آن جهت كه تلقی انسان را نسبت به جهان شكل خاص میدهد به اين نحو كه آفرينش را هدفدار و هدف را خير و تكامل و سعادت معرفی میكند طبعا ديد انسان را نسبت به نظام كلی هستی و قوانين حاكم بر آن خوشبينانه میسازد حالت فرد با ايمان در كشور هستی ، مانند حالت فردی است كه در كشوری زندگی میكند كه قوانين و تشكيلات و نظامات آن كشور را صحيح و عادلانه میداند ، به حسن نيت گردانندگان اصلی كشور نيز ايمان دارد ، و قهرا زمينه ترقی و تعالی را برای خودش و همه افراد ديگر فراهم میبيند و معتقد است كه تنها چيزی كه ممكن است موجب عقب ماندگی او بشود تنبلی و بی تجربگی خود او و انسانهائی مانند او است كه مانند او مكلف و مسؤولند . از نظر چنين شخصی مسؤول عقب ماندگی او خودش است نه تشكيلات و نظامات كشور ، و هر نقصی وجود دارد از آنجاست كه