بخش شهید آوینی حرف دل موبایل شعر و سبک اوقات شرعی کتابخانه گالری عکس صوتی فیلم و کلیپ لینکستان استخاره دانلود نرم افزار بازی آنلاین
خرابی لینک
  امتیازات فقه شیعه


مجموعه درس هایی از احکام اسلامی

فرق میان ولایت فقیه و مرجعیت فتوا

میان زعامت و مرجعیت فتوا چند تفاوت وجود دارد:

1. زعیم و ولی فقیه گذشته از علم به قوانین الهی و احاطه به سیاستهای دینی، باید دارای عدالت و شجاعت و مدیریت کافی برای رهبری بوده و به مسائل اجتماعی و سیاسی روز، آگاه باشد.

2. وقتی زعیم و ولی فقیه بنا به مصالح مردم حکمی صادر می کند، برهمه حتی بر کسانی که از دیگران تقلید می کنند، آن حکم واجب [29] می شود، چنان که وقتی مرحوم میرزای شیرازی - رضوان الله تعالی علیه زعیم دینی و سیاسی، حکم تحریم تنباکو را صادر فرمود و یا مرحوم میرزا محمد تقی شیرازی حکم جهاد دادند، چون حکم حکومتی بود، همه حتی علما تبعیت کردند.

3. مقام مرجعیت فتوا می تواند در یک زمان متعدد باشد و هر کس هرمجتهدی را که پارسا و داناتر تشخیص دهد، می تواند از او پیروی نماید، ولی مقام زعامت و ولایت فقیه نمی تواند متعدد باشد؛ چه این مقام باید در رابطه با ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و دفاعی کشور، دارای یک قدرت مرکزی باشد وگرنه موجب تشتت و چنددستگی امت خواهد گشت و وحدت کلمه از بین خواهد رفت، همان طور که امام رضا (ع) در ضمن حدیثی به علل متعدد نبودن امام اشاره فرموده اند(15).

4. کار مرجعیت فتوا رامی توان جانشین کار نبوت، یعنی ابلاغ قوانین الهی به مردم، و کار ولایت فقیه را جانشین کار امامت، یعنی مسؤولیت اجرا و پیاده کردن قوانین دانست.

5 از شرایط مرجعیت فتوا اعلمیت است؛ ولی در زعامت و ولایت فقیه اعلمیت شرط نیست.
15. علل الشرایع، ص 254، ج 1.

 

شرایط احکام

احکام شرایطی دارد که خود به سه قسمت تقسیم می شود:

1. شرایط وجوب: و آن را شرایط تکلیف هم می گویند که در صورت بودن آنها تکالیف الهی بر انسان واجب می گردند و آنها عبارتند از:[30]

1. بلوغ؛

2. عقل؛

3. قدرت.

2. شرایط صحت: و آن شرایطی است که رعایت کردنش موجب صحت عمل و انجام دادنشان دارای ثواب است و ترکشان در واجبات، باعث عقاب خواهد شد.

مثل نیت در نماز که بدون آن نماز باطل است و یا طهارت در نماز مستحبی که شرط صحت نماز است.

3. شرایط قبولی یا شرایط کمال: و آن شرایطی است که رعایت کردن و انجام دادنشان ارزش و ثواب عمل را بیشتر می کند، ولی ترکشان موجب عقاب نخواهد شد.

به عبارت دیگر، در شرایط صحت، سخن از کامل بودن اجزا و شرایط عبادت است، برخلاف شرایط قبولی که در آن سخن از کمال عبادت است.

مثلا به خانه ای که براساس اصول معماری ساخته نشده، می گویند: این که خانه نیست؛ یعنی، خانه کامل نیست و یا شخصی که نمازش را در مسجد نمی خواند، نمازش نماز نیست؛ یعنی، کامل نیست؛ گاهی عبادت، انسان را از کیفر می رهاند، ولی محبوب خدا نمی سازد.

در آیات و روایات شرایطی برای قبولی اعمال و عبادات بیان شده که نمونه هایی از آنها از این قرار است:

الف) شرط اعتقادی (ایمان به خدا)

«من عمل صالحا من ذکر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه حیلااة طیبة ؛ (16) [31]

هر کس - از مرد یا زن کار شایسته انجام دهد و مؤمن باشد، قطعا او را با زندگی پاکیزه ای حیات [حقیقی] می بخشیم.»

و در سوره توبه (آیه 53) خطاب به منافقان می فرماید: انفاق شما پذیرفته نیست، چون اعتقاد قلبی به خدا و رسول خدا ندارید.

ب) شرط سیاسی: ولایت

قال الباقر: من دان الله بعبادة یجهد فیها نفسه ولاامام له من الله فسعیه غیر مقبول؛

هر کس برای خدا عبادتی انجام دهد و در این کار خود را به سختی بیفکند، ولی به امام معصوم اعتقاد نداشته باشد، تلاشش بی فایده است.

ج ) شرط اخلاقی: تقوا

قرآن داستان قربانی فرزندان آدم را ذکر می کند و می فرماید: قربانی یکی پذیرفته شد و دیگری پذیرفته نشد و سپس می فرماید: «انما یتقبل الله من المتقین؛ خدا تنها اعمال اهل تقوا را می پذیرد.»

د) شرط اقتصادی: ادای حق مردم

رسیدگی به نیازمندان و ادای حقوق محرومان به درجه ای است که قبولی عبادات بستگی به آن دارد؛ از امام رضا (ع) نقل شده که فرمودند: «من صلی ولم یزک لم تقبل صلواته؛ (17)

کسی که نماز بخواند و زکات ندهد، نمازش مقبول نیست.»

ه) شرط اجتماعی: خیرخواهی نسبت به دیگران

از رسول خدا (ص) نقل شده که فرمودند: «من اغتاب مسلما، او مسلمة ولم یقبل الله صلاته ولاصیامه اربعین یوما ولیلة الا ان یغفر له صاحبه؛ (18) [32]

کسی که غیبت زن و مرد مسلمانی را بکند تا چهل روز نماز و روزه اش را خدا نمی پذیرد، مگر اینکه آن شخص او را ببخشد.»

و نیز آن حضرت فرمود: «یا اباذر ایاک وهجران اخیک فان العمل لایتقبل مع الهجران؛ (19)

ای اباذر! از قطع رابطه و قهر کردن با برادر دینی بپرهیز، چرا که عمل این گونه اشخاص پذیرفته نیست.»

و ) شرط خانوادگی: خوشرفتاری

امام صادق (ع) فرمود: «من نظر الی ابویه نظر ماقت و هما ظالمان له لم یقبل الله له صلاة؛ (20)

نگاه خشمگین به پدر و مادر هم مانع قبولی عبادت است، گرچه والدین در حق آنها کوتاهی کرده باشند.
16. نحل (16) آیه 97.17. مهدی نراقی، جامع السعادات، ج 2، ص 234.18. طبرسی، مکارم الاخلاق، ص 554.19. بحارالانوار، ج 79، ص 198.20. میزان الحکمه، ج 10، ص 717.

 

نشانه قبولی اعمال

امام صادق (ع) می فرماید: «من احب ان یعلم اقبلت صلو’ته ام لم تقبل فلینظر هل منعته صلواته عن الفحشاء والمنکر فبقدر ما منعته قبلت منه. (21) » هرکسی که دوست دارد، بفهمد که آیا نمازش پذیرفته شده یا نه، باید حال خود را ملاحظه کند که اگر نماز، او را از فساد و منکرات باز می دارد، حتما قبول شده و اگر از مقداری از فساد دوری می کند، مقداری ازنمازش قبول شده و اگر از هیچ یک از مفاسد و منکرات پرهیز نمی کند، نماز او هیچ قبول نشده است.
21. عروة الوثقی.

 
 Copyright © 2003-2013 - AVINY.COM - All Rights Reserved