حدیث

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله :
إنَّ اللّه‏َ يُحِبُّ أن يَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ؛

خداوند دوست دارد كه اثر نعمت خود را در بنده ‏اش ببيند.

مرآة العقول ج 10 ، ص 200 - بحارالانوار(ط-بیروت) ج 70 ، ص 207

امام صادق علیه السلام :
ما اَنْعَمَ اللّه‏ُ عَلى عَبْدٍ مِنْ نِعْمَةٍ فَعَرَفَها بِقَلْبِهِ وَ حَمِدَ اللّه‏َ ظاهِرا بِلِسانِهِ فَتَمَّ كَلامُهُ حَتّى يُؤْمَرَ لَهُ بِالْمَزيدِ؛

چون خداوند به بنده‏اى نعمت بدهد و او آن را قلبا قدر بشناسد و به زبان سپاس بگويد، هنوز سخنش به پايان نرسيده، فرمان افزايش نعمت براى وى صادر مى‏شود.

کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 95 ، ح 9 - مرآة العقول ج 8 ، ص 153 ، ح 9

امام صادق عليه السلام:
خَمْسُ خِصَالٍ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنْهَا فَلَيْسَ فِيهِ كَثِيرُ مُسْتَمْتَعٍ أَوَّلُهَا الْوَفَاءُ وَ الثَّانِيَةُ التَّدْبِيرُ وَ الثَّالِثَةُ الْحَيَاءُ وَ الرَّابِعَةُ حُسْنُ الْخُلُقِ وَ الْخَامِسَةُ وَ هِيَ تَجْمَعُ هَذِهِ الْخِصَالَ الْحُرِّيَّةُ.

پنج خصلت است كه در هر كس يكى از آنها نباشد خير و بهره زيادى در او نيست: اول: وفادارى دوم: تدبير سوم: حيا چهارم: خوش اخلاقى و پنجم: ـ كه چهار خصلت ديگر را نيز در خود دارد ـ آزادگى.

خصال ص 284، ح 33

امام على عليه السلام:
لا تَكُن عَبدَ غَيرِكَ و َقَد جَعَلَكَ اللّه‏ُ حُرّا ؛

بنده ديگرى مباش كه خدا تو را آزاد آفريد.

تحف العقول ص 77

امام صادق عليه السلام:
إِنَّ الْحُرَّ حُرٌّ عَلَى جَمِيعِ أَحْوَالِهِ إِنْ نَابَتْهُ نَائِبَةٌ صَبَرَ لَهَا وَ إِنْ تَدَاكَّتْ عَلَيْهِ الْمَصَائِبُ لَمْ تَكْسِرْهُ وَ إِنْ أُسِرَ وَ قُهِرَ وَ اسْتُبْدِلَ بِالْيُسْرِ عُسْراً كَمَا كَانَ يُوسُفُ الصِّدِّيقُ الْأَمِينُ ص لَمْ يَضْرُرْ حُرِّيَّتَهُ أَنِ اسْتُعْبِدَ وَ قُهِرَ وَ أُسِر

آزاده در همه حال آزاده است: اگر بلا و سختى به او رسد شكيبايى ورزد و اگر مصيبت‏ها بر سرش فرو ريزند او را نشكنند هرچند به اسيرى افتد و مقهور شود و آسايش را از دست داده و به سختى و تنگدستى افتد. چنان كه يوسف صديق امين، صلوات اللّه‏ عليه، به بندگى گرفته شد و مقهور و اسير گشت اما اين همه به آزادگى او آسيب نرساند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص89، ح 6
 

امام على عليه السلام:
الْحُرِّيَّةُ مُنَزَّهَةٌ مِنَ الْغِلِّ وَ الْمَكْر

آزادگى از كينه‏توزى و مكر منزّه است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 291 ، ح 6484

امام على عليه السلام:
مِن تَوفيقِ الحُرِّ اكتِسابُهُ المالَ مِن حِلِّهِ؛

از موفقيت آزاده اين است كه مال را از راه حلال به دست آورد.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج6، ص36، ح 9393
 

امام على عليه السلام:
مَن قامَ بِشَرائِطِ العُبوديَّةِ أَهلٌ لِلعِتقِ، مَن قَصَّرَ عَن أَحكامِ الحُرِّيَّةِ اُعيدَ اِلىَ الرِّقِّ؛

هر كس شرايط بندگى خدا را به ‏جا آورد سزاوار آزادى مى ‏شود و هر كس در عمل به شرايط آزادگى كوتاهى كند، به بندگى (غير خدا) مبتلا مى ‏شود.

عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص 450 ، ح 8004 و 8005

امام حسين عليه السلام:
إن لَم يَكُن لَكُم دينٌ وَ كُنتُم لا تَخافونَ المَعادَ فَكونوا أَحرارا فى دُنياكُم؛

اگر دين نداريد و از قيامت نمى‏ ترسيد، لااقل در دنياى خود آزاد مرد باشيد.

بحارالانوار(ط-بیروت) ج 45 ، ص 51

امام على عليه السلام:
إِنَّ تَقْوَى اللَّهِ مِفْتَاحُ سَدَادٍ وَ ذَخِيرَةُ مَعَادٍ وَ عِتْقٌ مِنْ كُلِّ مَلَكَةٍ وَ نَجَاةٌ مِنْ كُلِّ هَلَكَةٍ بِهَا يَنْجُو الْهَارِبُ وَ تَنْجَحُ الْمَطَالِبُ وَ تُنَالُ الرَّغَائِب‏

تقواى خدا، كليد پاكى و درستى و اندوخته ‏اى براى معاد و باعث آزادى از هر بندگى و رهايى از هر نابودى است. به وسيله تقواست كه جوينده به مطلوبش مى ‏رسد و گريزانِ (از عذاب و كيفر الهى) رهايى مى ‏يابد و به خواست‏ها رسيده مى‏ شود.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 272 ، ح 5942