حدیث

پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏ آله :
ادّبوا اولادكم على ثلث خصال حبّ نبيّكم و حبّ اهل بيته و تلاوة القرآن‏

فرزندانتان را به سه چيز ادب كنيد: عشق به پيامبرتان، عشق به خاندان او، و قرآن خواندن.

قاموس قرآن مقدمه ص2
 

امام صادق عليه‏ السلام :
اَدَّبَنى اَبى عليه ‏السلام بِثَلاثٍ ... ونَهانى عَنْ ثَلاثٍ : قالَ لى : يا بُنَىَّ مَنْ يَصْحَبْ صاحِبَ السّوءِ لا يَسْلَمْ وَ مَن لا يُقَـيِّد اَ لْفاظَهُ يَنْدَم ، وَ مَنْ يَدْخُل مَداخِلَ السَّوءِ يُتَّهَمْ... وَ نَهانى اَنْ اُصاحِبَ حِاسِدَ نِعْمَةٍ وَ شامِتا بِمُصيبَةٍ ، اَو حامِلَ نَميمَةٍ ؛

پدرم عليه ‏السلام مرا به سه چيز ادب آموخت و از سه چيز نهى ‏ام فرمود . سه نكته ادب اين بود كه فرمود : فرزندم! هركس با دوست بد بنشيند ، سالم نمى‏ ماند و هر كس گفتارش را كنترل نكند ، پشيمان مى‏ شود ، و هر كس به جايگاه‏ هاى بد وارد شود ، مورد بدگمانى قرار مى ‏گيرد (زير سؤال مى ‏رود) و آن سه چيز كه مرا از آن نهى فرمود: دوستى با كسى كه چشم ديدن نعمت كسى را ندارد، و با كسى كه از مصيبت ديگران شاد مى‏ شود و با سخن‏چين.

تحف العقول ص376
 

امام على عليه ‏السلام :
تَحَرِّى الصِّدْقِ وَ تَجَنُّبُ الْكَذِبِ اَجْمَلُ شيمَةٍ وَ اَفْضَلُ اَدَبٍ؛

راستگو بودن و پرهيز نمودن از دروغ، زيباترين اخلاق و بهترين ادب است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص217 ، ح4294

امام على عليه ‏السلام :
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَليَبْدَأ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْليمِ غَيْرِهِ وَلْيَكُنْ تَاْديبُهُ بِسيرَتِهِ قَبْلَ تَأْديبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛

كسى كه خود را پيشواى مردم قرار داده، بايد پيش از آموزش ديگران، خود را آموزش دهد و پيش از آن‏كه ديگران را با زبان، ادب بياموزد، با كردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب‏ آموز خود بيش از آموزگار و ادب‏ آموز مردم، شايسته تجليل است.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص480 ،ح 73

امام صادق عليه ‏السلام :
اِنْ اُجِّلْتَ فى عُمُرِكَ يَومَيْنِ فَاجْعَلْ اَحَدَهُما لاِدَبِكَ لِتَسْتَعينَ بِهِ عَلى يَومِ مَوتِكَ. فَقيلَ لَهُ : وَ ما تِلْكَ الاِسْتِعانَةُ؟ قالَ : تُحْسِنُ تَدبيرَ ما تُخَلِّفُ وَ تُحْكِمُهُ؛

اگر در عُمرت دو روز مهلت داده شدى ، يك روز آن را براى ادب خود قرار ده تا از آن براى روز مُردنت كمك بگيرى. به امام گفته شد : اين كمك گرفتن چگونه است؟ فرمودند : به اين‏كه آنچه را از خود برجا مى‏گذارى ، خوب برنامه‏ريزى كنى و محكم‏كارى نمايى.

کافی(ط-الاسلامیه) ج8 ، ص150 ، ح132

امام على عليه ‏السلام :
كَفى بِالتَّجارِبِ مُؤَدِّبا ؛

براى ادب‏ آموزى، تجربه‏ ها كافى ‏اند.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص444 ، ح10155

امام على عليه‏ السلام :
اَحْسَنُ الآْدابِ ما كَفَّكَ عَنِ الْمَحارِمِ؛

بهترينِ ادب‏ها آن است كه تو را از حرام‏ها باز دارد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص247 ، ح5079

امام على عليه ‏السلام :
مَنْ عَطَفَ عَلَيْهِ اللَّيْلُ و َالنَّهارُ اَدَّباهُ وَ اَبلَياهُ وَ اِلَى الْمَنايا اَدْنَياهُ ؛

شب و روز بر هر كس بگذرد، او را ادب مى‏ كند، فرسوده ‏اش مى ‏نمايد و به مرگ نزديكش مى‏ سازد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص133 ، ح2282

امام صادق عليه ‏السلام :
كَمالُ الاَدَبِ و َالْمُروءَةِ سَبْعُ خِصالٍ : اَلْعَقلُ وَ الْحِلْمُ ، و َالصَّبْرُ ، وَ الرِّفْقُ ، و َالصَّمْتُ ، وَ حُسْنُ الْخُلْقِ وَ الْمُداراةُ؛

كمال ادب و مروت در هفت چيز است: عقل، بردبارى، صبر، ملايمت، سكوت، خوش‏ اخلاقى و مدارا.

معدن الجواهر ص 59
 

امام سجاد عليه ‏السلام :
اِعْتَبِروا يا اُولىِ الاَبْصارِ وَ احْمَدُوا اللّه‏َ عَلى ما هَداكُمْ ، وَ اعْلَموا اَنَّـكُمْ لا تَخْرُجونَ مِنْ قُدْرَةِ اللّه‏ِ اِلى غَيْرِ قُدْرَتِهِ، و َسَيَرَى اللّه‏ُ عَمَلَكُمْ وَ رَسولُهُ ثُمَّ اِلَيْهِ تُحْشَرونَ ، فَانْتَفِعوا بِالْعِظَةِ وَ تَأَدَّبوا بِآدابِ الصّالِحينَ؛

شما اى اهل بصيرت! پند گيريد و خدا را براى اين‏كه هدايتتان كرد ، سپاس گوييد و بدانيد كه از قبضه قدرت خداوند ، به سوى قدرتى ديگر بيرون نتوانيد رفت ، و خدا و فرستاده ‏اش ، به زودى كردار شما را مى‏ بينند و آن‏گاه ، در پيشگاه او ، گرد آورده مى‏ شويد . پس از اندرزها بهره گيريد و ادب شايستگان را داشته باشيد.

کافی(ط-الاسلامیه) ج8 ، ص17