حدیث

امام علی علیه السلام:

السُّكُوتُ عَلَى الْأَحْمَقِ أَفْضَلُ جَوَابِه‏
سکوت در برابر احمق بهتر از جواب دادن به اوست

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 77 ، ح 1256
 

امام رضا علیه السلام:

مِنْ عَلَامَاتِ الْفِقْهِ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الصَّمْتُ إِنَّ الصَّمْتَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِكْمَةِ إِنَّ الصَّمْتَ يَكْسِبُ الْمَحَبَّةَ إِنَّهُ دَلِيلٌ عَلَى كُلِّ خَيْرٍ.

از نشانه های فهم عمیق و درست، بردباری، دانش و سکوت است. سکوت دری از درهای حکمت است. سکوت محبت می آورد و راهنمای هر خیری است.

کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 113

امام صادق علیه السلام:

لَا يَزَالُ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ يُكْتَبُ مُحْسِناً مَا دَامَ سَاكِتاً فَإِذَا تَكَلَّمَ كُتِبَ مُحْسِناً أَوْ مُسِيئاً.
بنده مومن مادام که خاموش است جزء نیکان شمرده می شود، پس هرگاه زبان بگشاید، یا نیکوکار است یا بدکار.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ،  ص 116 ، حدیث21

امام صادق عليه ‏السلام :
احْمِلْ نَفْسَكَ لِنَفْسِكَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ لَمْ يَحْمِلْكَ غَيْرُكَ.

نفست را به خاطر خودت به زحمت و مشقت بیانداز زیرا اگر چنین نکنی دیگری خودش را به برای تو به زحمت نمی افکند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 454 ، ح 5

امام على عليه السلام:
مَن لَم یعطِ نَفسَهُ شَهوَتَها أَصابَ رُشدُهُ؛
کسی که به نفس خود، خواسته نفس را عطا نکند به رشد خود رسیده است.

وسایل الشیعه ج 15 ، ص 250

امام على عليه السلام:
نِعمَ العَونُ عَلى أشَرِ النَّفسِ وكَسرِ عادَتِهَا التَّجَوُّعُ؛

گرسنگى كشيدن، چه نيكو يارى دهنده اى بر سركشىِ نفْس و شكستن عادت آن است.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم  ج 6 ، ص 166 ، ح 9942
 

امام على عليه السلام:
كَثْرَةُ الْأَكْلِ وَ النَّوْمِ تُفْسِدَانِ النَّفْسَ وَ تَجْلِبَانِ الْمَضَرَّةَ.

فراوانىِ خواب و خوراك، نفْس را تباه مى كند و زيان مى آورد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 360 ، ح 8164

امام صادق عليه ‏السلام :
ذِكْرُ الْمَوْتِ يُمِيتُ الشَّهَوَاتِ فِي النَّفْسِ وَ يَقْطَعُ مَنَابِتَ الْغَفْلَةِ وَ يُقَوِّي الْقَلْبَ بِمَوَاعِدِ اللَّهِ تَعَالَى وَ يُرِقُّ الطَّبْعَ وَ يَكْسِرُ أَعْلَامَ الْهَوَى وَ يُطْفِئُ نَارَ الْحِرْصِ وَ يُحَقِّرُ الدُّنْيَا

ياد مرگ، خواهش هاى نفس را مى ميراند و رويشگاه هاى غفلت را ريشه كن مى كند و دل را با وعده هاى خدا نيرو مى بخشد و طبع را نازك مى سازد و پرچم هاى هوس را درهم مى شكند و آتش حرص را خاموش مى سازد و دنيا را در نظر كوچك مى كند.

بحار الأنوار(ط-بیروت) ج6، ص133، ح32 - مصباح الشریعه ص 171
 

امام على عليه السلام:
مَن عَرَفَ نَفسَهُ جاهَدَها، مَن جَهِلَ نَفسَهُ أهمَلَها؛

هركه نفس خود را شناخت، به جهاد با آن برخاست و هر كه آن را نشناخت، به حال خود رهايش ساخت.

عیون الحکم و المواعظ(لیثی) ص 453 ، ح 8123 و 8124
 

امام على عليه السلام:
مَن حاسَبَ نَفسَهُ سَعِدَ؛

هركه نفس خود را محاسبه كند، خوشبخت شود.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 236 ، ح 4744