|
در یکی از سایت‌ها خواندم که شب
عاشورا کسی از امام حسین (ع) جدا نشد و تازه 30 نفر هم به
ایشان ملحق شدند... واقعیت چیست؟
کتاب «نورالعین» که در متن سؤال ذکر شده بود، غیر معتبر و به
تعبیر صحیح‌تر مجهول می‌باشد.
الف - بنا
بر مستندات تاریخی، امام حسین علیه‌السلام، با عده‌ای معدودی
(حدود 21 نفر) که غالباً خویشان بودند، از مدینه به راه
افتادند، وقتی به مکه رسیدند، عده‌ای (بین 50 تا 80 نفر) نیز
در مکه به ایشان ملحق شدند. در طی مسیر نیز چند نفری به صورت
فردی یا گروه‌های کوچکِ چند نفره به ایشان ملحق گردیدند. چرا
که هنوز اتفاق خاصی نیافتاده بود و اغلب گمان داشتند که ایشان
به دعوت بزرگان و مردم کوفه رهسپار شده‌اند و لابد در آنجا همه
چشم انتظار امام زمان‌شان هستند تا حکومتی چون حکومت
امیرالمؤمنین علیه السلام برپا کنند.اما وقتی در یکی از مواقف به نام «زباله»، کاروان برای نماز و
استراحت از حرکت باز ایستاد، خبر وقایع کوفه و از جمله شهادت
برادر رضایی ایشان « عبدالله
بن يقطر» و نیز مسلم، هانی و عبدالله، که حاصل عهدشکنی، خُلف
وعده و نیز خیانت بزرگان و مردم کوفه بود، طی مطالبی
می‌فرمایند: «... و
قد خذلتنا شيعتنا فمن احبّ منكم الانصراف فلينصرف ليس عليه منا
ذمام – خبر
بس ناگواری به ما رسيده است! مسلم بن‌عقيل و هانی بن‌عُرْوَه و
عبدالله بن‌يُقْطر كشته شده‌اند! شیعیان ما، ما را (با پیمان
شکنی و عدم حمایت از آنان) خوار کردند، پس هر کس از شما نیز که
دوست دارد انصراف دهد، پس انصراف دهد، که ذمه‌ای (حقی) از ما
بر گردنش نیست - یعنی بعیت را برداشتیم. (وقعة الطف، ص 166)
بسیاری [که اغلب اعرابی و بادیه نشین بودند]، پس از شنیدن این
خبر و اطلاع از مغایر بودن شرایط با آن چه تصور می‌کردند و نیز
نابسامانی اوضاع، در این مرحله جدا شده و رفتند.
مشهورترین اقوال تاریخی، تعداد یاران باقیمانده را هنگام رسیدن
به کربلا، از 150 نفر تا 72 قید کرده‌اند. البته منظور زنان و
کودکان نمی‌باشد. در تاريخ طبرى، ج 5، ص 393، تعداد یکصد نفر
بیان شده است – در المناقب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 98 این تعداد
82 نفر بیان شده است و اغلب تواریخ معتبر دیگر، مانند: انساب
الاشراف، ج 3، ص 187 - دينورى، الاخبار الطوال، ص 254 - ابن
اعثم، الفتوح، ج 5، ص 183 - بحارالانوار، ج 45، ص 4 - فتّال
نيشابورى، روضة الواعظين، ص 158 و ...، این تعداد را همان 72
نفر بیان کرده‌اند، متشکل از 32 سواره و 40 پیاده. البته برخی
نیز چون سماوی نیز 113 نفر را نام برده‌اند.
ب - طبق
همین اقوال تاریخی معتبر، حضرت سیدالشهداء، امام حسین علیه
السلام، در شب عاشورا، یاران خود را جمع کرد و پس از حمد و
ثنای الهی فرمود:
«... أَمَّا
بَعْدُ، فَإنِّی لَا أَعْلَمُ أَصْحَابًا أَوْفَی وَلَا خَیرًا
مِنْ أَصْحَابِی، وَلَاأَهْلَ بَیتٍ أَبَرَّ وَلَا أَوْصَلَ
مِنْ أَهْلِ بَیتِی؛ فَجَزَاکمُ اللَهُ عَنِّی خَیرَ
الْجَزَآءِ . أَلَا
وَإنِّی قَدْ أَذِنْتُ لَکمْ، فَانْطَلِقُوا جَمِیعًا فِی
حِلٍّ؛ لَیسَ عَلَیکمْ مِنِّی ذِمَامٌ. هَذَا اللَیلُ قَدْ
غَشِیکمْ فَاتَّخِذُوهُ جَمَلًا»
(إرشاد، مرحوم شیخ مفید، ص 250/ كامل ابن اثیر 4/57)
ترجمه: امّا
بعد، من حقّاً نه اصحابی باوفاتر و بهتر از اصحاب خودم، و نه
اهل بیتی نیکوکارتر و با صِله و پیوندتر از اهل بیت خودم سراغ
ندارم (نمیدانم)؛ پس خداوند شما را از طرف من به بهترین جزا
پاداش دهد!
آگاه باشید که من در رفتن به شما اذن و اجازه دادم؛ پس همگی
بروید که عقد بیعت را از شما بگسستم و نسبت به خود، بر شما
عهده و ذِمامی ندارم.
اینک شب در رسیده است و پوشش آن شما را در بر گرفته است؛ آن را
چون شتر راهواری بگیرید و متفرّق شوید!»
پس از بیانات ایشان، لحظاتی سکوت حکمفرما شد، اما بعد با
پیشتازی ابوالفضل العباس علیه‌السلام، یکی پس از دیگری تجدید
عهد کردند و ثبات در وفاداری خود تا شهادت در رکاب آن حضرت را
اظهار نمودند. سپس، چنان چه امام سجاد علیه‌السلام فرمودند:
امام حسین علیه‌السلام در حق آنها دعا كرده و فرمودند: «سرهاى
خود را بلند كنید و جایگاه خود را ببینید!» یاران و اصحاب امام
نظر كرده و جایگاه و مقام خود را در بهشت مشاهده كردند و امام
علیه‌السلام منزلت رفیع هر كدام را به آنها نشان مى داد.
(خرائج 2/848 و ...)
ج – البته
بسیاری [که در برخی اقوال تا 30 نفر بیان شده] به امام علیه
السلام پیوستند، که مشهورترین آنها حرّ و فرزندانش بودند. اما
این تغییر مواضع آنها، در روز عاشورا و حین جنگ بود و نه شب
عاشورا. حتی چند نفری در ظهر عاشورا، یعنی پس از نیم روز جنگ
با امام حسین علیه السلام، متوجه حق و باطل شدند و با خود
گفتند که چطور به نام اسلام، با نوه‌ی عزیز رسول خدا صلوات
الله علیه و آله و فرزند زهرای اطهر علیهاالسلام می‌جنگیم؟!
برخی فقط از سپاه عمر سعد و شمر جدا شدند، برخی دیگر نیز به
ایشان پیوستند و شهید شدند.
منبع:x-shobhe
|
