كه عينا مثل قيامت می‏شود ، يعنی واقعا همين مرده‏ها از همين خاك زنده‏
می‏شوند . عده‏ای ديگر كه يكی از آنها مرحوم فيض كاشانی است ( 1 ) [ طور
ديگری معتقدند ] . ديگران اصلا در مقام توجيه بر نمی‏آيند ، می‏گويند به ما
گفته‏اند رجعت ، ما هم می‏گوييم رجعت ، ما چه می‏دانيم كيفيتش چگونه است‏
؟ بحثی نمی‏كنند . ولی مثل مرحوم فيض معتقد هستند كه رجعت نظير اين چيزی‏
است كه امروز علمای ارواح می‏گويند . اين حرف علمای ارواح تا چه حد
درست است يا نادرست ، به جای خود ، ولی نظير اين است كه می‏گويند مثلا
مشاهده شده كثيرا كه يك نفر در حال بيداری ، روح ميتی را به صورت يك‏
شبح و يك جسم خاص رقيقی كه با اين جسمها فرق داشته [ حاضر ] كرده و آن‏
را ديده است . اگر حرف اينها را قبول نكنيم ، نظير اين را اهل مكاشفه‏
زياد گفته‏اند . اهل مكاشفه زياد ادعا می‏كنند كه ما در حالی كه در حال‏
خاصی از مكاشفه هستيم ارواح مؤمنين را مشاهده می‏كنيم و می‏بينيم ، می‏آيند
و با ما حرف می‏زنند .
يك وقتی همين جا نقل كردم كه از مرحوم آقا سيد جمال گلپايگانی از اين‏
قضايا زياد نقل می‏كنند ( واقعا هم مرد فوق العاده‏ای بود ) كه از آن جمله‏
من از پسرشان پرسيدم ، گفت اتفاقا من خودم آنجا بودم ( ايشان واقعا مرد
خيلی پاك و وارسته‏ای بوده ) كه پدرم بعد از نماز شب به من گفت : برو
ببين آقا شيخ محمد حسين فوت كرده ؟ ( 2 ) گفتم : چطور ؟ گفت : برو
تحقيق كن . رفتم تحقيق كردم ، ديدم همان شب در همان لحظات قبل فوت‏
كرده . قضيه چه بود ؟ [ پدرم ] گفت : من در قنوت نماز وتر ، مرحوم آقا
ضياء را ديدم در حالی كه می‏آمد . گفتم : كجا می‏روی ؟ گفت : آقا شيخ محمد
حسين فوت كرده ، من به تشييع جنازه او می‏روم .
نظير اينها را البته اهل مكاشفه زياد ادعا كرده‏اند . در اخبار و
احاديث ما هم اين چيزها خيلی زياد است . نمی‏خواهم بگويم همه آنها درست‏
است ولی اينقدر زياد است كه ديگر همه را نمی‏شود رد كرد . يك نمونه‏اش‏
را می‏گوييم كه وقتی حضرت زهرا ( س ) می‏خواستند به دنيا بيايند و زنهای‏
اهل مكه از كمك كردن به حضرت خديجه ( س )

پاورقی :
. 1 فيض كاشانی يك مرد ذوحياتين است ، يعنی هم يك مرد محدث فقيهی‏
است و گاهی در آن كار محدثی و فقاهتش هم خيلی قشری می‏شود ، و هم ضمنا
يك مرد حكيم و فيلسوفی است . يك مرد ذوجنبتين است .
. 2 مرحوم آقا ضياء عراقی و مرحوم آقا شيخ محمد حسين اصفهانی هر دو از
علمای طراز اول بودند و به فاصله يك هفته رحلت كردند .