پاورقی : 1 - چنين كالائی وجود ندارد ولی اموالی هست كه مولد نيست مثل منافع اعيانی كه به سبب اجاره ، انسان مالك آنها است و به همين جهت به آنها كالا اطلاق نمیشود .
كه مولد هستند اين سرمايهداری صحيح است ولی ربا عبارت است از استفاده
و استغلال و سرمايهداری با پول در شكل پولی زيرا قرض دهنده پول تا آخر
مالك پول است ولی در ذمه قرض گيرنده . اين است مفاد استدلالی كه
میگويد چون پول عقيم و نازا است ربا حرام است . اين استدلال دو مقدمه
دارد : 1 سرمايهداری آنگاه مشروع است كه سرمايه مولد باشد . 2 پول
مادامی كه به شكل پولی مملوك است مولد نيست . پس سرمايهداری با پول
به شكل پولی كه نامش ربا است نامشروع است . پول بالقوه همه چيز است و
بالفعل هيچ چيز نيست چون حتی مثل ميوه قريب الفساد هم كه هر چند قابل
استغلال هست ولی قابل خوردن نيست نمیباشد . پول از آن جهت كه پول است
ثروت است زيرا در ثروت بودن شرط نيست كه خودش قابل استيفا باشد ،
ولی در سرمايه بودن و مستغل واقع شدن تنها مفيد بودن بهطور مستقيم شرط
كافی نيست لازم است كه مولد باشد يعنی منبع فاعلی يا قابلی اثری باشد كه
خود آن اثر ارزش و ماليت داشته باشد . پول از آن جهت كه پول است و
همان جهت ملاك ثروت بودن آن است اين است كه معنی حرفی است ، رابطه
ميان كالاها است . پس علت اينكه نمیتوان پول را اجاره داد و يا به نحوی
ديگر آنرا مستغل و سرمايه قرارداد اين است كه پول مولد نيست . عليهذا
اگر كالای ديگری غير از پول هم وجود داشته باشد كه به هيچ نحو مولد نباشد
نمیتواند سرمايه قرار بگيرد ولی در نظر نداريم كه واقعا چنين كالائی وجود
داشته باشد . ( 1 ) علت اينكه پول مولد
پاورقی : 1 - چنين كالائی وجود ندارد ولی اموالی هست كه مولد نيست مثل منافع اعيانی كه به سبب اجاره ، انسان مالك آنها است و به همين جهت به آنها كالا اطلاق نمیشود . |