اقوای از مسبب است . بنابراين يكوقت است كه كسی در خانه ديگری را باز
میگذارد و دزدی میآيد و قاليچهای را میبرد . در اينجا او ضامن نيست و
دزد ضامن است . ولی اگر انسان در خانه كسی را باز بگذارد و مثلا حيوانی
وارد اين خانه شود و خسارتی وارد كند ، اينجا بايد گفت كه انسان ضامن
است . پس علت ضامن نبودنش در آنجا ، ضامن بودن يك انسان ديگر است .
اقوائيت مباشر است نه اينكه او سببيت ندارد . اما در جائی كه پای
انسان ديگر در كار نباشد ( مانند مثال اخير ) خود شخص ضامن است . يا
مثلا فرض كنيد يك كسی كليد اتومبيل ديگری را میگيرد و میرود در آن را
باز میكند و چيزی بر میدارد . وقتی برمیگردد در اتومبيل را قفل نمیكند ،
بعد يك ضرری به ماشين وارد میشود . اگر ماشين را دزد ببرد ، دزد ضامن
است . ولی اگر از راه ديگری [ بدون دخالت يك انسان ] ضرری وارد شود ،
اين فرد خودش ضامن خواهد بود .
يا كسی ديواری را كج بنا كند ، يا نه ، از ابتدا درست بنا كند و بعدا
متمايل شود و در اثر ريختن اين ديوار جنايتی بر انسانی وارد شود و يا
مالی از انسانی تلف شود . آيا صاحب ديوار ضامن است يا نه ؟ بله ضامن
است . اين مسئله به نوعی ديگر هم خيلی مورد ابتلاست . خانههائی كه افراد
به اجاره میدهند ، اگر كهنه و فرسوده باشد يعنی در مظان خرابی باشد و
احتمال سقوط داشته باشد و بعد سقوط كند بر سر مستأجر يا احيانا بر سر فرد
ديگری كه آنجا بوده و به هر حال مالی يا جانی تلف شود ، اينجا مالك
ضامن است . در اين مورد ، هم شرعا ضامن است و هم اينكه علاوه بر آن ،
ذمهای دارد كه بايد بپردازد . از اين مسائل زياد اتفاق میافتد كه خانههای
كهنه به
|