چنين بيعی مطلقا ممنوع باشد راه فرار از ربا بسته میشود چنانكه در مورد
نقدين يعنی بيع صرف ( كه اهم موارد ربا است ) به اتفاق جميع نسيئه باطل
است . بنابراين امكان ندارد كه از راه اختلاف اوصاف ربا گرفته شود .
عليهذا بيع اسكناس به طور نسيئه نيز ممنوع خواهد بود و اين راه فرار
متداول هم بسته میشود . و اگر بگوئيم نسيئه در معدود مكروه است ، مراد
معدودهائی است كه دقيقا قابل تقدير نمیباشد مثل ثوب ، اما مثل اسكناس
كه كاملا مقدر است مشمول منع است .
اما قسم دوم كه ثمن و مثمن دو جنس مختلف باشند . از بعضی روايات (
مثل روايت مورد بحث ) و فتاوی نيز استفاده میشود منع از نسيئه در اين
قسم . و اگر اين قول صحيح باشد شايد وجهش تحرز از مشابهت به ربا است .
و اما در قسم اول ، مسلما نسيئه جايز است و هرگز شباهتی هم به ربا
ندارد ، زيرا زياده قيمت در آنجا فقط داخل در گرانفروشی است .
9 - « عن ابی عبدالله ( ع ) عن علی ( ع ) انه كسا الناس بالعراق ، و
كان فی الكسوه حلة جيده . قال : فسألها اياه الحسين ( ع ) فأبی . فقال
الحسين : أنا اعطيك مكانها حلتين . فأبی ، فلم يزل يعطيه حتی بلغ خمسا ،
فأخذها منه ثم اعطاه الحلة و جعل الحلل فی حجره و قال : لاخذن خمسة بواحد»
. ( باب 16 ، روايت 6 )
ممكن است اشكال شود كه حله از قبيل معدودهائی است كه به وسيله عد
تقدير میشود . پس حمل معدود در باب ربا بر اموری كه هيچگونه تقدير
نمیشود و فقط به مشاهده معامله میشود صحيح
|