نظر طبيعت حقوقی است بدون توجه به جنبه شرعی كه شرعا ربا گرفتن حرام
است يا حلال . يعنی قرض ربوی دادن فی حد ذاته ، از نظر علمی و از نظر
طبيعت حقوقی آيا ظلم است يا نه ؟ خيلی از مسائل حقوقی را انسان با عقل
و فكر خودش و از روی استدلال میتواند به دست بياورد كه ذی حق است يا
خير . يك وقت است كه میگوئيم از نظر طبيعت حقوقی آنكس كه پول خودش
را به ديگری قرض میدهد واقعا استحقاق دارد كه در برابر اين پول چيزی
بگيرد منتهی در مواردی خلاف رحم و عاطفه است . اين يك مسئله ديگر است
. در باب اجاره هم همين حرف پيش میآيد . كسی كه خانهاش را اجاره
میدهد از نظر طبيعت حقوقی حق دارد مال الاجاره بگيرد . اما صاحب ملكی كه
متمكن است و احتياج چندانی ندارد اگر از مستأجرش كه در عسرت و تنگدستی
است مطالبه اجاره كند . قساوت و بیعاطفهگی است . بنابراين در مورد ربا
بايد اول اين مسئله را حل كنيم كه آيا قرض دادن ربوی از نظر طبيعت
حقوقی با اجاره هيچ فرقی نمیكند يا فرق دارد ؟ اگر فرق نمیكند پس اين
اشكال هم از نظر شرعی قهرا مطرح میشود كه چگونه شارع جلو قرض دادن ربوی
به يك مستمند را به اين شدت گرفته ولی جلو اجاره دادن خانه به يك
مستمند را نگرفته و فقط توصيه اخلاقی كرده ، نگفته اگر كسی نمیتواند مال
الاجاره خانهاش را بپردازد ، اگر بگيريد حرام است ، بلكه مثل خيلی موارد
ديگر امر به احسان كرده است .
اين چگونه است ؟ . به نظر من اينطور رسيده و امر واضحی است كه قرض
ربوی از نظر طبيعت حقوقی غير قابل پذيرش و غير
|