و به اصطلاح امروز دولت شخصيت حقوقی دارد . مرحوم آقای بروجردی ، مرحوم
حاج آقا حسين قمی و بسياری از مراجع فعلی كه شما از آنها تقليد میكنيد ،
عقيدهشان همين است كه در مالكيت ، هيچ فرقی نمیكند ميان شخصيت حقوقی و
شخصيت حقيقی ، و شخصيت حقوقی هم میخواهد دولت باشد يا غير دولت ، اعم
از اينكه دولت ظالم باشد يا ظالم نباشد ، يعنی دولت ظالم مثل فرد ظالم
است كه كار نا مشروعش باطل است ولی كار مشروعش درست است . يعنی
ظالم بودن سبب نمیشود كه كار مشروعش هم نا مشروع باشد . بعضی ديگر
فتواشان اينست كه ما شخصيت حقوقی نمیشناسيم ، فقط شخصيت حقيقی درست
است . بعضی از فقهای معاصر مثل آقای خوئی و صاحب كتاب " البحوث
الفقهيه " چنين عقيدهای دارند . اينها معتقدند كه دولت صلاحيت مالكيت
ندارد و حتی اگر از راه مشروع هم كاری بكند نمیتواند مالك بشود . فقط
شخص حقيقی میتواند مالك باشد . بنابراين نظريه اشكالات زيادی پيدا
میشود . بعضيها مثل آقای مهندس طاهری كار را به آنجا رسانده بودند و ما
گفتيم حرف خيلی بعيدی هم نيست كه نه تنها دولت میتواند مالك بشود
بلكه حتی میتواند ربا هم بخورد . اين احتمال وجود دارد كه ربا خوردن
دولت مانعی ندارد چون به منزله پدر مردم است . اين نوع تنقيح مناط را ،
عرض كرديم بعضیها میگويند ولی اينها میگويند اصلا دولت چيزی نيست . پس
هر مالی كه در دست دولت است ، خودش مالك آن نيست و در واقع مال
افراد ديگر است . و چون افراد ديگر را ما نمیشناسيم ، مجهول المالك
است . آنوقت در سرمايههای دولتی میآيند معامله مجهول المالك میكنند
|