جزء آثار مالكيت است . اگر جنسی تلف شود طبيعتش اينست كه خسارت آن
بر مالك است اعم از اينكه خود بخود تلف شود يا مالك تلف كرده باشد .
ولی اگر ديگری تلف كند ، لازمهاش اين است كه او مثل يا قيمت آن را
ضامن است .
گاهی ممكن است مالك ، منافع مال خود را تمليك كند در مقابل عوض ،
نه عين مال را . مثل اجاره . مثلا من در مدت يك سال خانه خود را اجاره
میدهم به مبلغی . در واقع اين اجاره به منزله فروختن منافع خانه است به
غير در مقابل يك پول . در اين صورت من مالك عين هستم ولی مالك منفعت
در مدت يك سال نيستم ، و چون مالك عين هستم ، در عين حال آثار ديگر
مالكيت غير از ملكيت منفعت بر من بار است . آثار ديگر مالكيت مثل
اين است كه اگر قيمت ملك ترقی كند ، در ملك من ترقی كرده و اگر خود
بخود تلف شود ضررش بر من وارد شده . اگر ديگری اعم از مستأجر يا غير
مستأجر آن را تلف كند ضامن پرداخت بهای آن میباشد .
در بعضی موارد ، اثر مالكيت اينست كه طرف ، مالك انتفاع میشود نه
مالك منفعت . يعنی مالك منافع نمیشود ولی حق دارد از منفعتی كه مال
ديگری است بهره برداری كند . مثل وديعه يا امانت . كسی كه به عنوان
وديعه مالی را از ما میگيرد مثلا لباسی را امانت میگيرد ، باز هم مالك
منفعت اين لباس ، ما هستيم . يعنی ما منفعت آن را به او تفويض
نكردهايم كه از ملك خود خارج كرده باشيم ولی به او اجازه و حق دادهايم
كه از آن منتفع بشود . لذا در باب وديعه كسی كه میگيرد مالك منفعت
نيست ولی حق انتفاع دارد .
|