پاورقی : . 1 انفال / . 60
هماهنگی با قوانين فطری سرچشمه میگيرد اين است كه برای احتياجات ثابت
و دائم بشر قوانين ثابت و لايتغيری در نظر گرفته و برای اوضاع و احوال
متغير وی وضع متغيری را پيش بينی كرده است .
قبلا گفتيم كه پارهای از احتياجات بشر ، چه در زمينههای فردی و چه در
زمينههای اجتماعی ، وضع ثابتی دارد و در همه زمانها يكسان است . نظامی
كه انسان بايد به غرايز خود بدهد كه " اخلاق " ناميده میشود و نظامی كه
بايد به اجتماع بدهد كه " عدالت " خوانده میشود و رابطهای كه بايد با
خالق خود داشته باشد و ايمان خود را تجديد و تكميل كند كه " عبادت "
ناميده میشود ، از اين قبيل است .
قسمتی ديگر از احتياجات بشر متغير است و از لحاظ قانون وضع متغيری را
ايجاب میكند . اسلام برای اين احتياجات متغير وضع متغيری در نظر گرفته
است از اين راه كه اين اوضاع متغير را با اصول ثابت و لايتغير در نظر
مربوط كرده است و آن اصول ثابت در هر وضع جديد و متغيری قانون فرعی
خاص و متناسبی توليد مینمايند . به ذكر دو مثال قناعت میكنيم :
در اسلام يك اصل اجتماعی هست به اين صورت :
« و اعدوا لهم ما استطعتم من قوه »( 1 ) .
تا آخرين حد امكان در برابر دشمن نيرو تهيه كنيد و نيرومند باشيد .
اين اصل را " كتاب " يعنی قرآن به ما تعليم میدهد . از طرف
پاورقی : . 1 انفال / . 60 |