با توجه به اين دو جمله و با الهام از يك اصل ديگر از اصول معارف اسلامی
، كه آنچه در آن جهان ظهور میكند ظهور ملكوتی واقعيات اين جهان است ،
سخنان نغز و دلپذيری در اين باره گفتهاند . اين الفارض مصری با اشاره به
مضمون اين دو حديث میگويد :
و انی و ان كنت ابن آدم صوره
|
فلی فيه معنی شاهد بابوتی
|
و كلهم عن سبق معنای دائر
|
بدائرتی او وارد من شريعتی
|
و ما منهم الا و قد كان داعيا
|
به قومه للحق عن تبعيتی
|
و قبل فصالی دون تكليف ظاهری
|
ختمت بشرعی الموضحی كل شرعه ( 1 )
|
مولوی در همين مضمون میگويد :
ظاهرا آن شاخ اصل ميوه است
|
باطنا بهر ثمر شد شاخ هست
|
گر نبودی ميل و اميد ثمر
|
كی نشاندی باغبان بيخ شجر
|
پس به معنی آن شجر از ميوه زاد
|
گر به صورت از شجر بودش نهاد
|
مصطفی زين گفت : " كادم و انبيا
|
خلف من باشند در زير لوا "
|
بهر اين فرموده است آن ذو فنون رمز " « نحن الاخرون السابقون » "
بهر اين فرموده است آن ذو فنون
|
رمز " « نحن الاخرون السابقون » " «
|
گر به صورت من ز آدم زادهام
|
من به معنی جد جد افتادهام
|
پس زمن زاييد در معنی پدر
|
پس ز ميوه زاد در معنی شجر
|
پاورقی :
. 1 ترجمه : من هر چند به حسب صورت و جريانات مادی اينجهانی فرزند
آدم ابوالبشر هستم ، اما در من معنی و حقيقتی هست كه گواه بر پدری من
نسبت به آدم است . همه پيامبران به واسطه تقدم معنويت و حقيقت من بر
گرد مركز من میچرخند و از ورودگاه ( شريعت ) من آب بر میدارند .
هيچ پيامبری نيامده است مگر آنكه امت خويش را به خاطر حقيقت به
پيروی از من خوانده است .
پيش از تمام شدن دوران شير خوارگی و نرسيده به دوره تكليف ظاهری ، با
شريعت روشنگر خود به همه شرايع پايان دادم .