پاورقی : . 1 فرهنگ اسلامی . . 2 طبيعت آرمان خواهی و كمال مطلوب جويی . . 3 نفی هر گونه اصل ابدی و انكار جاودانگی اصول اصلی زندگی . . 4 انكار اصل تغيير و اعتقاد به جاودانگی .
ثابت و فروع متغير است و كار " اجتهاد اسلامی " كشف انطباق فروع بر
اصول است . میگويد :
" اين فرهنگ جديد ( 1 ) پايه وحدت جهانی را بر اصل توحيد بنا نهاد
اسلام ، به عنوان دستگاه حكومت ، وسيله ای عملی است برای آنكه اصل توحيد
را عامل زنده ای در زندگی عقلی و عاطفی نوع بشر قرار دهد اسلام وفاداری
نسبت به خدا را خواستار است نه وفاداری نسبت به حكومت استبدادی را ،
و چون خدا بنيان روحانی نهايی هر زندگی است ، وفاداری به خدا عملا
وفاداری به طبيعت مثالی ( 2 ) خود آدمی است اجتماعی كه بر چنين تصوری
از واقعيت بنا شده باشد ، بايد در زندگی خود مقوله های " ابديت " و
" تغيير " را با هم سازگار كند ، بايستی كه برای تنظيم حيات اجتماعی
خود اصولی ابدی در اختيار داشته باشد ، چه آنچه ابدی و دائمی است در اين
جهان تغيير دائمی جای پای محكمی برای ما میسازد ولی چون اصول ابدی به اين
معنی فهميده شوند كه معارض با هر تغييرند ، يعنی معارض با چيزی هستند
كه قرآن آن را يكی از بزرگترين " آيات " خدا میداند ، آن وقت سبب آن
میشوند كه چيزی را كه ذاتا متحرك است ، از حركت باز دارند شكست اروپا
در علوم سياسی و اجتماعی ، اصل اول ( 3 ) را مجسم میسازد و بیحركتی اسلام
در ظرف مدت 500 سال اخير ، اصل دوم ( 4 )
پاورقی : . 1 فرهنگ اسلامی . . 2 طبيعت آرمان خواهی و كمال مطلوب جويی . . 3 نفی هر گونه اصل ابدی و انكار جاودانگی اصول اصلی زندگی . . 4 انكار اصل تغيير و اعتقاد به جاودانگی . |