پاورقی : . 1 دو منبع ديگر عبارت اند از طبيعت و تاريخ .
آنكه خود اقبال تصريح میكند كه تجربه باطنی برای هميشه باقی است و از
نظر اسلام تجربه درونی يكی از منابع سه گانه معرفت است ( 1 ) اقبال شخصا
گرايش عرفانی شديدی دارد و به الهامات معنوی سخت معتقد است . او خود
میگويد :
" اين انديشه به آن معنی نيست كه " تجربه باطنی " كه از لحاظ
كيفيت تفاوتی با " تجربه پيغمبرانه " ندارد ، اكنون ديگر از آنكه
واقعيتی حياتی باشد منقطع شده است قرآن " انفس " ( خود ) و " آفاق
" ( جهان ) را منابع علم و معرفت میداند خدا نشانه های خود را ، هم در
تجربه درونی آشكار میسازد و هم در تجربه بيرونی ، و وظيفه آدمی آن است
كه معرفت بخشی همه سيماهای تجربه را در معرض قضاوت قرار دهد انديشه
خاتميت را نبايد به اين معنی گرفت كه سرنوشت نهايی زندگی ، جانشين شدن
كامل عقل به جای عاطفه است ، چنين چيزی نه ممكن است نه مطلوب ارزش
عقلانی اين انديشه در آن است كه در برابر تجربه باطنی ، وضع مستقل
نقادانه ای
پاورقی : . 1 دو منبع ديگر عبارت اند از طبيعت و تاريخ . |