عامل تكامل تاريخ و جامعه است - بودهاند ، منفی بوده است .
" نيچه " فيلسوف ماترياليست و معروف آلمان طرفدار اين نظريه است
.
د . از سه گروه بالا كه بگذريم ، گروه های ديگر حتی منكران اديان ، نقش
پيامبران را در گذشته مثبت و مفيد و در جهت تكامل تاريخ میدانند اين
گروه ها از طرفی به محتوای تعليمات اخلاقی و اجتماعی پيامبران و از طرف
ديگر به واقعيتهای عينی تاريخی توجه كرده اند و به اين نتيجه رسيده اند
كه پيامبران در گذشته اساسیترين نقشها را در اصلاح و بهبود و پيشرفت
جوامع داشتهاند . تمدن بشر ، دو جنبه دارد : مادی و معنوی جنبه مادی تمدن
جنبه فنی و صنعتی آن است كه دوره به دوره تكامل يافته تا به امروز رسيده
است ، جنبه معنوی تمدن مربوط به روابط انسانی انسانهاست جنبه معنوی
تمدن مرهون تعليمات پيامبران است و در پرتو جنبه معنوی تمدن است كه
جنبه های مادی آن نيز مجال رشد میيابد عليهذا نقش پيامبران در تكامل
جنبه معنوی تمدن به طور مستقيم است و در تكامل جنبه مادی به صورت غير
مستقيم .
از نظر اين گروه ها در نقش مثبت تعليمات پيامبران در گذشته سخنی
نيست ، منتها بعضی از اين گروه ها نقش مثبت اين تعليمات را منحصر به
گذشته میدانند و امروز دوره اين گونه تعليمات را منقضی میشمارند و مدعی
هستند كه با پيشرفت علوم ، تعليمات دينی نقش خود را از دست داده و در
آينده بيشتر از دست خواهد داد ، ولی بعضی ديگر مدعی هستند كه نقش ايمان
و ايدئولوژی مذهبی نقشی است كه هرگز پيشرفتهای علمی جايگزين آن نخواهد
شد ، همچنانكه مكاتب فلسفی نيز نتوانسته اند جايگزين آن گردند . در
|