اخلاص و عبوديت كوشش كرده باشد ، به همان اندازه از يك سلسله الهامات‏
و القائات بهره مند می‏گردد وحی انبياء درجه شديد اين نوع معرفت است‏
همچنانكه قرآن به ارزش قلم و كتاب و نوشته مكرر اشاره كرده و در مواردی‏
به اينها سوگند ياد كرده است : " « ن و القلم و ما يسطرون »" ( 1 ) .
. 3 ابزار شناخت چيست ؟
ابزار شناخت عبارت است از حواس ، قوه تفكر و استدلال ، تزكيه و
تصفيه نفس ، مطالعه آثار علمی ديگران در سوره مباركه نحل می‏فرمايد :
« و الله اخرجكم من بطون امهاتكم لا تعلمون شيئا و جعل لكم السمع و
الابصار و الافئدش لعلكم تشكرون »( 2 ) .
خدا شما را از شكم مادرانتان بيرون آورد در حالی كه چيزی نمی‏دانستيد و
برای شما گوش و ديده ها و ضميرها قرار داد ، باشد كه سپاس اين نعمتها
را بدانيد و از اينها بهره صحيح ببريد .
در اين آيه كريمه تصريح شده كه انسان برخلاف نظريه افلاطون ( 3 ) در
ابتدای تولد ، فاقد هرگونه شناخت است و خداوند به انسان حواس را
عنايت كرده است تا جهان را به اين وسيله مطالعه و

پاورقی :
. 1 قلم / . 1
. 2 نحل / . 78
. 3 نظريه معروف افلاطون اين است كه روح انسان وجود قبلی در عالم "
مثل " داشته و وقتی كه به اين جهان می‏آيد ، همه چيز را می‏داند ولی‏
فراموش كرده ، بار ديگر كه در اين جهان با حقايق آشنا می‏شود " تذكر "
است نه علم جديد آنچه در اين آيه آمده با نظريه فطرت كه در قرآن آمده‏
منافی نيست ، زيرا امور فطری به اصطلاح قرآن به اين معنی نيست كه انسان‏
در آغاز تولد يك سلسله امور را بالفعل می‏داند ، بلكه به معنی >