نظر جلوی خريدار گرفته شود راه زندگی فروشنده به كلی مسدود میشود پس
منفعت فروشنده ايجاب میكند كه اباحه اقتضائی نسبت به خريدار هم باشد .
) ولی در فقه ما اين مطلب به اين صورت عنوان نشده است .
اما اضطرارهايی كه حتی خود مضطر هم احساس نمیكند كه از طرف جامعه
مضطر و بيچاره شده است و خيال میكند از قبيل نقصان عضوی در خلقت است ،
كه اصلا در فقه اسلامی تحت عنوان " اضطرار " نيامده است تا حكم آن معين
شود ، ولی به حكم اين كه اسلام حقوق را محترم میشمارد و عدالت را لازم
میداند و هرگونه ظلم و اجحاف و استثماری را حرام میشمارد بايد گفت اين
گونه سوء استفادهها از بيچارگی مردم حرام است .
يكی از چيزهايی كه توازن و تعادل اجتماعی را به هم میزند وجود "
باتلاقهای " اجتماعی است ، يعنی مواد توليدی به گودالهای ويل بريزد .
وجود كارخانههای اسلحه سازی در دنيا كه در اثر رقابت زمامداران پيدا
میشود از اين قبيل است . بايد به دست آورد كه مثلا امريكا سالی چقدر
ثروت عمومی را صرف ساختن اسلحه میكند و مقايسه شود با بهداشت . گاهی
بيرون رفتن آن مواد از كشور برای خارجيها سبب اين باتلاقها میگردد و گاهی
وجود طبقات مفتخوار و مصارف غلط سبب میشود ، از آن جمله است وجود
ارتشها و قوای انتظامی زائد و احيانا عليه مردم .
مسلما اگر در جامعهای افراد آن جامعه بيش از حد معمول كار كنند ، مثلا
پانزده ساعت و هجده ساعت كار كنند و معذلك نتوانند زندگی خود را تأمين
كنند آن جامعه بيمار است . علت آن
|