بررسی علل و عوامل
عللی را كه از لحاظ تاريخی میتوان مبداء و منشاء چند زنی فرض كرد همينهاست كه گفته شد . اما چنانكه ملاحظه شد بعضی از اين علل در واقع علت نبوده و بيجهت در رديف علل تعدد زوجات ذكر شده است ، مانند آب و هوا . از اين يك كه بگذريم به سه نوع علت برميخوريم . نوع اول آن كه در رو آوردن مرد بتعدد زوجات تأثير داشته ، بدون آنكه مجوزی برای مرد شمرده شود ، فقط جنبه زور و ظلم و استبداد داشته است . علت اقتصادی كه قبلا ذكر شد از اين قبيل است . بديهی است كه فروختن فرزند يكی از وحشيانهترين و ظالمانهترين كارهای بشری است و تعدد زوجاتی كه بخاطر اين هدف وحشيانه و ظالمانه باشد مانند خود آن عمل نامشروع است . نوع دوم آن علل از جنبه حقوقی قابل مطالعه است و ميتواند " مجوزی " برای مرد يا برای اجتماع شمرده شود ، از قبيل نازا بودن زن يا يائسه شدن او و احتياج مرد بفرزند يا نيازمندی قبيله يا كشور به كثرت نفوس . بطور كلی علل طبيعی كه زن و مرد را از لحاظ ارضاء جنسی و يا از لحاظ توليد فرزند در وضع نامساوی قرار میدهد میتواند از جنبه حقوقی " مجوز " تعدد زوجات