يا سوء نيت دارند و ميخواهند با بد بين كردن شرقی‏ها بقوانين و مقرراتی‏
كه بهرحال از ميان خودشان برخاسته ، طوق بندگی خود را بگردن آنها بگذارند
.
در عصر ما اين پرسش كه آيا اسلام با مقتضيات زمان هماهنگی دارد يا نه‏
عموميت پيدا كرده است . اينجانب كه با طبقات مختلف و مخصوصا طبقه‏
تحصيل كرده و دنيا ديده برخورد و معاشرت دارم ، هيچ مطلبی را نديده‏ام به‏
اندازه اين مطلب مورد سؤال و پرسش واقع شود .

اشكالات

گاهی به پرسش خود رنگ فلسفی ميدهند و ميگويند در اين جهان همه چيز در
تغيير است ، هيچ چيزی ثابت و يكنواخت باقی نميماند . اجتماع بشر نيز
از اين قاعده مستثنی نيست و چگونه ممكن است يك سلسله قوانين اجتماعی‏
برای هميشه بتواند ثابت و باقی بماند ؟
اگر صرفا از نظر فلسفی اين مسئله را مورد توجه قرار دهيم جوابش واضح‏
است . آنچيزی كه همواره در تغيير است ، نو و كهنه ميشود ، رشد و انحطاط
دارد ، ترقی و تكامل دارد همانا مواد و تركيبات مادی اينجهان است . و
اما قوانين جهان ثابت است ، مثلا موجودات زنده طبق قوانين خاصی تكامل‏
پيدا كرده و ميكنند و دانشمندان قوانين تكامل را بيان كرده‏اند . خود
موجودات زنده دائما در تغيير و تكاملند . اما قوانين تغيير و تكامل چطور
؟ البته قوانين تغيير و تكامل متغيير و متكامل نيستند و سخن ما درباره‏
قوانين است . در اينجهت فرق نميكند كه قانون مورد نظر يك قانون طبيعی‏
باشد يا