خود اعتقادات ابتدائی شما را به سوسياليسم علمی متزلزل و ضعيف ساخت .
نهرو ضمن جوابی كه ميدهد ميگويد : استفاده از روشهای معنوی و روحانی
نيز لازم و خوب است . من هميشه در اين مورد با گاندی جی هم عقيده بودم و
چه بسا كه امروز استفاده از اين وسائل را لازمتر ميشمارم زيرا امروز در
برابر خلاء معنوی تمدن جديدی كه رواج ميپذيرد بيش از ديروز بايد پاسخهای
معنوی و روحانی بيابيم .
كارانجيا سپس راجع به ماركسيسم از وی سؤالاتی ميكند و نهرو برخی
نارسائیهای ماركسيسم را گوشزد ميكند و دوباره همان راهحلهای روحی را طرح
ميكند . در اين وقت كارانجيا بوی ميگويد :
آقای نهرو ، آيا اظهارات شما كه اكنون از مفاهيم راه حلهای اخلاقی و
روحی سخن ميگوئيد ميان جنابعالی با جواهر لعل ديروز ( يعنی خود نهرو در
زمان جوانی ) تفاوتی بوجود نمیآورد ؟
آنچه شما ميگوئيد اين تصور را ايجاد ميكند كه آقای نهرو در شامگاه
عمرش در جستجوی خداوند برآمده است .
نهرو ميگويد آری ، من تغيير يافتهام ، تأكيد من بر روی موازين و راه
حلهای اخلاقی و روحی بدون توجه و نادانسته نيست . . . سپس خود وی ميگويد
: " اكنون اين مسئله پيش میآيد كه چگونه ميتوان اخلاق و روحيات را به
سطح عاليتری بالا برد " و اينطور جواب ميدهد : بديهی است برای اين
منظور مذهب وجود دارد ، اما متأسفانه مذهب به شكلی كوته نظرانه و به
صورت پيروی از دستورهای خشك و قالبی و انجام بعضی تشريفاتی معين پائين
آمده
|