حقوق اجتماعی

افراد بشر از لحاظ حقوق اجتماعی غير خانوادگی يعنی از لحاظ حقوقی كه در
اجتماع بزرگ ، خارج از محيط خانواده ، نسبت بيكديگر پيدا ميكنند هم وضع‏
مساوی دارند و هم وضع مشابه . يعنی حقوق اولی طبيعی آنها برابر يكديگر و
مانند يكديگر است . همه مثل هم حق دارند از مواهب خلقت استفاده كنند ،
مثل هم حق دارند كار كنند ، مثل هم حق دارند در مسابقه زندگی شركت كنند
، همه مثل هم حق دارند خود را نامزد هر پست از پستهای اجتماعی بكنند و
برای تحصيل و بدست آوردن آن از طريق مشروع كوشش كنند . همه مثل هم حق‏
دارند استعدادهای علمی و عملی وجود خود را ظاهر كنند .
و البته همين تساوی در حقوق اوليه طبيعی ، تدريجا آنها را از لحاظ حقوق‏
اكتسابی در وضع نامساوی قرار ميدهد ، يعنی همه بطور مساوی حق دارند كار
كنند و در مسابقه زندگی شركت نمايند ، اما چون پای انجام وظيفه و شركت‏
در مسابقه ميان می‏آيد ، همه در اين مسابقه يكجور از آب در می‏آيند ، بعضی‏
پر استعدادترند و بعضی كم استعدادتر ، بعضی پر كارترند و بعضی كم كارتر ،
بالاخره بعضی عالمتر ، با كمال‏تر ، باهنرتر ، كارآمدتر ، لايقتر از بعضی‏
ديگر از كار در می‏آيند قهرا حقوق اكتسابی آنها صورت نامتساوی بخود
ميگيرد ، و اگر بخواهيم حقوق اكتسابی آنها را نيز مانند حقوق اولی و
طبيعی آنها مساوی قرار دهيم ، عمل ما جز ظلم و تجاوز نامی نخواهد داشت .
چرا از لحاظ حقوق طبيعی اولی اجتماعی همه افراد وضع