اقرار قلب ، و به عبارت ديگر ، اين انكارها را نوعی قيام عليه حكم‏
وجدان تلقی می‏كند .
يكی از اشتباهات بزرگ اين است كه برخی پنداشته‏اند قرآن انديشه‏
ماركسيستی " ماترياليسم تاريخی " را می‏پذيرد . ما در بخش ديگری از
بحثهای جهان بينی اسلامی كه درباره " جامعه و تاريخ " از نظر اسلام به‏
بررسی می‏پردازيم ، به تفصيل درباره اين موضوع بحث خواهيم كرد . اين‏
نظريه نه با واقعيتهای عينی تاريخ منطبق است و نه از نظر علمی ، قابل‏
دفاع .
به هر حال ، اعتقاد به چند مبدئی ، شرك در ذات است و نقطه مقابل‏
توحيد ذاتی است . قرآن آنجا كه اقامه برهان می‏كند ( برهان تمانع ) و
می‏گويد : " « لو كان فيهما آلهة الا الله لفسدتا »" ( 1 ) در برابر اين‏
گروه اقامه برهان می‏كند . اين گونه اعتقاد سبب خروج از جرگه اهل توحيد و
از حوزه اسلام است . اسلام شرك ذاتی را در هر شكل و هر صورت بكلی طرد
می‏كند .

ب شرك در خالقيت

برخی از ملل خدا را ذات بی‏مثل و مانند می‏دانستند و او را به عنوان‏
يگانه اصل جهان می‏شناختند اما برخی مخلوقات او را با او در خالقيت‏
شريك می‏شمردند . مثال می‏گفتند خداوند مسؤول خلقت

پاورقی :
. 1 انبياء / . 22 قبلا درباره مفاد اين آيه كريمه بحث كرديم . برای‏
تقرير و توضيح برهان كه برهان " تمانع " ناميده می‏شود رجوع شود به‏
پاورقيهای جلد پنجم اصول فلسفه و روش رئاليسم .