نظری حكيمانه است و در مسائل عملی هم انسانی است صد در صد معتدل از نظر
اخلاق ، چون معتقدند همه خلقهای نيك همان معتدل آنها است . يعنی اخلاق
نيك ، اخلاقی است كه در آن هر قوه و غريزهای حق خود را به عدالت میگيرد
.
بر اساس نظر حكما حكمت و علم ، مخصوصا علمی كه پايه حكمت است ،
ذاتا كمال است ( البته علم به طور مطلق ، حكمت جزئی هم به جای خود )
پس حكمت كلی كمال است ، نه مقدمه كمال .
همانطور كه در ابتدا راجع به ايمان گفتيم كه آيا هدف است يا وسيله ،
اكنون در مورد حكمت میگوئيم آيا حكمت برای انسان هدف است يا وسيله ؟
آيا علم برای انسان هدف است يا وسيله ، يا هم هدف است و هم وسيله ؟ .
آيا علم كمال انسان است ؟ البته اگر كمال است منافعی هم بر آن مترتب
است . اصولا علم به خاطر منافعش خوب است ، اگر منافع آن نباشد علم هم
به درد نمیخورد . هر علمی كه منفعت آن بيشتر است بهتر است و آنكه
منفعتش كمتر است ، كم ارزشتر است .
4 - نظريه هندوئيسم
نظر ديگری وجود دارد و آن اينكه كمال انسان در " عواطف " است يعنی
در " محبت " است يا لااقل محبت هم يكی از اركان كمال انسان است .
از نظر حكما كمال در " حكمت و عدالت " و از نظر عرفا در " حقيقت
" بود و از اين نظر كه يك نظر اخلاقی است ، در محبت است .