« يا ايها الذين آمنوا اذا تداينتم بدين الی أجل مسمی فاكتبوه و ليكتب‏
بينكم كاتب بالعدل »( 1 ) .
ای اهل ايمان ! هنگامی كه نسبت به يكديگر تعهداتی برای مدت معينی‏
پيدا می‏كنيد آن را بنويسيد . بايد نويسنده‏ای به درستی و انصاف و عدالت‏
آن را بنويسد .
لهذا به دستور خدا و پيامبرش لازم شد مسلمانان به خاطر حفظ آثار
دينی‏شان ، و هم برای ادای حقوق فرزندانشان ، و هم برای انتظام دنياشان به‏
صنعت شريف نوشتن و خواندن همت بگمارند . همين جهت سبب شد كه "
نهضت قلم " به وجود آيد ، آنچنان نهضتی كه همان مردمی كه افراد
باسوادشان انگشت شمار بودند ، آنچنان رو به علم و دانش و خواندن و
نوشتن آوردند كه گروهی از آنها در مدينه چند زبان را آموختند و توانستند
پيام اسلام را با زبانهای گوناگون به سراسر جهان ابلاغ نمايند .
در تواريخ می‏خوانيم كه اسرای بدر را پيغمبر با گرفتن فديه آزاد كرد .
برخی از آنها كه فقير بودند بدون فديه آزاد شدند و برخی كه تعليم خط
می‏دانستند با آنها قرارداد كرد كه هر كدامشان ده نفر از كودكان مدينه را
خط نوشتن بياموزانند و آنگاه آزاد شوند ( 2 ) .
آری ، پيغمبر تا اين حد اصرار داشت كه اين صنعت رايج شود و مسلمانان‏
به دانش و آموختن رو آورند ، ولی هيچ يك از اينها ايجاب نمی‏كند كه‏
شخص رسول اكرم نيازی داشته باشد كه برای

پاورقی :
. 1 بقره / . 282
. 2 تاريخ الخميس ديار بكری ، ج / 1 ص 395 والسيره الحلبية ، ج 2أ
ص . 204