هفده تن خواندن و نوشتن نمی‏دانستند . معلوم نيست كه محمد شخصا چيزی‏
نوشته باشد . از پس پيمبری كاتب مخصوص داشت . معذلك معروف‏ترين و
بليغ‏ترين كتاب زبان عربی به زبان وی جاری شد و دقايق امور را بهتر از
مردم تعليم داده شناخت " ( 1 ) .
جان ديون پورت در كتاب عذر تقصير به پيشگاه محمد و قرآن می‏گويد :
" درباره تحصيل و آموزش ، آنطوری كه در جهان معمول است ، همه‏
معتقدند كه محمد تحصيل نكرده و جز آنچه در ميان قبيله‏اش رايج و معمول‏
بوده چيزی نياموخته است " ( 2 ) .
كونستان ورژيل گيورگيو در كتاب محمد پيغمبری كه از نو بايد شناخت‏
می‏گويد :
" با اينكه امی بود ، در اولين آيات كه بر وی نازل شده صحبت از قلم‏
و علم ، يعنی نوشتن و نويسانيدن و فرا گرفتن و تعليم دادن است . در
هيچيك از اديان بزرگ اين اندازه برای معرفت قائل به اهميت نشده‏اند و
هيچ دينی را نمی‏توان يافت كه در مبدا آن ، علم و معرفت اينقدر ارزش و
اهميت داشته باشد . اگر محمد يك دانشمند بود ، نزول اين آيات در غار (
حرا ) توليد حيرت نمی‏كرد ، چون دانشمند قدر علم را می‏داند ، ولی او سواد
نداشت و نزد هيچ آموزگاری درس نخوانده بود . من به مسلمانها تهنيت‏

پاورقی :
. 1 ترجمه فارسی‏ج / 11 ص . 14
. 2 چاپ سوم ، ص 17 و . 18