« عملوا الصالحات ثم اقوا و امنوا ثم اتقوا و احسنوا »" . . . ( 1 )
هنگامی كه تقوا پيدا كردند و ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند ،
سپس تقوا پيدا كردند و ايمان آوردند ، سپس تقوا پيدا كردند و اهل احسان‏
شدند . پس سخن ازن تقوا و ايمانی است و از تقوا و ايمان بعد از تقوا و
ايمانی و باز از تقوای بعد از تقوا و ايمانی و از احسانی . اينها همه‏
مراتب و درجات را می‏فهماند . راجع به خود ايمان اين مطلب خيلی واضحتر
و روشنتر است : " « يرفع الله الذين امنوا منكم والذين اوتوا العلم‏
درجات »" ( 2 ) كه ايمان درجات مراتب دارد آن مرتبه دانی ايمان كه‏
اسمش " اسلام " است همان اقرار به زبان است . همين قدر كه به مرحله‏
قلب برسد و يك اعتقادی در قلب اسنان پيدا بشود ، اين مرحله اول ايمان‏
است ولی خود اعتقاد ، مراتب و مراحل دارد ، می‏رسد به مرحله‏ای كه انسان‏
را كاملا تحت تأثير و نفوذ خودش قرار می‏دهد به گونه‏ای كه انسان از شرك‏
و ثنويت در وجود خودش خلاصی پيدا می‏كند . پس ايمان يك امر صاحب‏
مراتب و صاحب درجات است و صحيح است كه به اهل ايمان گفته بشود ای‏
اهل ايمان باز ايمان بياوريد ، يعنی ای كسانی كه در اولين پله ايمان قرار
گرفته‏ايد پايتان را روی پله بالاتر بگذاريد .
اين كه می‏فرمايد : " « يؤتكم كفلين من رحمته »" يعنی ايمان بعد از
ايمان پيدا كنيد تا دو بهر از رحمت حق ببريد ، يعنی ايمان اولتان شما را
مستحق يك رحمت از رحمتهای حق می‏كند و ايمان بعد از ايماتان ، ايمان‏
دومتان ( شما را مستحق ) رحمتی فوق رحمت و رحمتی بالاتر از رحمت ( می‏كند
) . البته می‏بينيد كه اين تقسيم بندی‏ها و درجه بندی‏های

پاورقی :
. 1 مائده / . 93
. 2 مجادله / . 11