پاورقی : . 1 حجر / . 26
انسان شامهای نمیداشت ، اين گلها و سبزيهای خوشبو هم در دنيا وجود
نمیداشت ، يعنی ارتباطی ميان ايندو برقرار است . " « فبای الاء ربكما
تكذبان »" حال به من بگوييد كه شما كداميك از نعمتهای پروردگارتان
راتكذيب میكنيد . يعنی آيا جای تكذيب نعمتها هست ؟ ! تكذيب نعمتها يا
تكذيب ايمانی . عرض كرديم كه اين نعمتها با اين تشكيلات و اين نظم كه
حساب و كتابی را در عالم میرساند ، اولا الهام بخش ايمان است در انسان،
ثانيا الهام بخش وظيفه و تكليف و مسؤوليت است برای انسان .
" « خلق الانسان من صلصال كالفخار » " انسان را آفريده است از گل
خشكيده شبيه سفال پخته . " صلصال " يعنی دارای صلصله . " صلصال " صدا
را میگويند ، يعنی به شكلی درآمده بود كه مانند سفال صدا میكرد در قرآن
راجع به خلقت انسان ، در جاهايی تعبير دارد انسان را از خاك آفريد ،
يك جا تعبير دارد انسان را از گل آفريد ، يك جا تعبير دارد انسان را از
لای گنديده آفريد ( « من حما مسنون » ) ( 1 ) ، يك جا تعبير دارد انسان
را از گل خشكيده آفريد . معلوم است كه اينها مراحل را ذكر میكند . " از
خاك آفريد " روشن است كه خاك قبل از گل است و گل از خاك به وجود
میآيد ، " لای گنديده متعفن " : آب و خاك كه با همديگر مخلوط میشوند
ابتدا گل است ، بعدها كه میماند ، در اثر تخميرها وفعل و انفعالهايی
تبديل به يك " لای گنديده " میشود . " گل خشكيده " : اين باز از
مراحل بعد است كه زمانی هم به اين حالت در میآيد . قرآن خلقت انسان را
در اين مراحل مختلف بيان كرده است : از خاك آفريده شده است ، از گل
آفريده شده است . از لای گنديده آفريده شده است و از گل خشكيده آفريده
شده است . اينها مراحلی در خلقت انسان را نشان میدهد . در
پاورقی : . 1 حجر / . 26 |