برسد ؟ اينجا قرآن تعليلی كرده كه از اين تعليل يك اصل كلی برای جاهای
ديگر استفاده كردهاند : " « كی لا يكون دولة بين الاغنياء منكم »" برای
اينكه اين مال و ثرت ، چيزی نباشد كه فقط در ميان اغنيای شما گردش كند
، يعنی فلسفه اين حكم اين است كه پول و ثروت در ميان همه طبقات پخش
شود و اختصاص به يك طبقه معين نداشته باشد كه فقط در ميان آنها در يك
مدار بسته گردش كند ، در مدار بازی باشد كه همه مردم را شامل شود . كلمه
" « دولة »" و " دولة " هر دو در زبان عرب استعمال میشود ، هر دو
هم به اعتبار تداول يعنی دست به دست شدن است . دولت را هم " دولت
" میگويند چون دست به دست میشود يعنی برای يك نفر يا برای يك عده
باقی نمیماند ، اينها میروند عده ديگر میآيند ، آن عده میروند باز عده
ديگر میآيند . از آن جهت كه به اصطلاح يك " حالت " است به آن
میگويند " دولة " ولی آن چيزی كه دست به دست میشود . مثل خود پست يا
پول را میگويند " دولة " يعنی آن چيزی كه دست به دست میشود . حال
قرآن میگويد اينپول كه دست به دست میشود نبايد در يك مدار محدود كه
مدار اغنياست دست به دست شود ، بايد در مدار عموم دست به دست شود ،
چون پول به هر حال در گردش و حركت است ، نمیتواند در يك جا بماند ،
ولی پول كه نمیتواند در يك جا بماند دو جور است : يك وقت هست فقط در
ميان يك طبقه و در يك مدار محدود گردش میكند ، و يك وقت هست در يك
مدار نامحدود گردش میكند ، كه از اين جمله اين نظريه اسلام استنباط شده
است كه نظر اسلام در با ثروت اين است كه در يك مدار محدود گردش نكند
بلكه در يك مدار نامحدود يعنی در دست همه مردم ( گردش كند ) . بهترين
مثل آن چرخ و فلك است . چرخ و فلك هميشه در حال گردش است ، يعنی آن
كه در آن رأس قرار گرفته میآيد
|