« لفی عليين و ما ادريك ما عليون كتاب مرقوم يشهده المقربون " ( 1 ) ،
" ان كتاب الفجار لفی سجين و ما ادريك ما سجين »" ( 2 ) . در آنجا
نوشته‏هايی هست ، نه نوشته كاغذ و مركب ، نوشتهاهايی كه صورتها در آنها
تصوير و نقش می‏شود يعنی آنچه از اعمال كه انسان در اين عالم انجام می‏دهد
، اعمال خوب در يك جا قرار می‏گيرد و اعمال بد در جال ديگر .
اينها در روايات به صورتهای عجيبی ذكر شده است . مثلا در روايت است‏
كه اگر انسان عمل خير انجام بدهد ملائكه‏ای هستند كه اين عمل خير را بالا
می‏برند و اگر عمل شر انجام بدهد آن را پايين می‏برند . معلوم می‏شود اعمال‏
خير انسان به يك سو می‏رود و اعمال شر انسان به سوی ديگر . در حديث است‏
كه انسان عملی را ابتدا برای خدا انجام می‏دهد ، اين عملش می‏رود - به‏
تعبير قرآن - به عليين يعنی آن بالا بالاها . عملش خالص است . يعنی‏
ابتدا كه عمل را انجام داده خالصا مخلصا انجام داده و عمل هم بالارفته . (
البته اين بالا و پايين معلوم است كه بالا و پايين به شكل ديگری است . )
بعد وسوسه نفس سبب می‏شود كه يكدفعه انسان بعد از عمل ريا كند يعنی بعد
از عمل برای مردم بازگو می‏كند كه بله ، خدا به ما توفيق داد ما فلان عمل‏
را در فلان وقت انجام داديم ، فلان خير به دست ما جاری شد . اين عمل يك‏
درجه می‏آيد پايين . يادم نيست كه در دفعه دوم يا سوم دستور می‏رسد آن عمل‏
را از آنجا برداريد و در سجين - كه از ماده سجن است - يعنی در آن حبس‏
خانه قرار بدهيد ، يعنی يك عمل عليينی بعد از ريا و به وسيله ريا تبديل‏
می‏شود به عمل سجينی .

پاورقی :
. 1 مطففين / 18 - . 21
. 2 مطففين / 7 و . 8