بيانات رهبر انقلاب
(مدظله العالی)
بیانات در دیدار مسئولان و فعالان
محیط زیست، منابع طبیعى و فضاى سبز
17/۱۲/1393
(من چند مطلب را عرض میکنم؛ اوّلاً نظر
اسلام نسبت به زمین و کرهی خاکی و این مجموعهای که گاهوارهی زندگی
انسان و محلّ ولادت و نشوونما و سپس مرکز بازگشت انسان است؛ نظر اسلام
نسبت به زمین و آنچه در زمین است. یک جا قرآن میفرماید: وَ الاَرضَ
وَضَعَها لِلاَنام؛ (۱) زمین را - یعنی این کرهی ارضی را - برای
انسانها ما آفریدیم؛ مال همه است. متعلّق به بعضی نیست؛ بعضی حقّ
بیشتری از بعض دیگری ندارند؛ متعلّق به نسلی دونِ(۲) نسلی نیست؛ امروز
متعلّق به شما است؛ فردا متعلّق به فرزندان شما، به نوههای شما و به
دودمان شما تا آخر؛ و در همهجای سطح کرهی زمین اینجوری است. خلقت
زمین مال انسانها است؛ متعلّق به آنها است. در یک آیهی دیگر میفرماید:
خَلَقَ لَکُم ما فِی الاَرضِ جَمیعًا؛ (۳) همهی آنچه در زمین است و
متعلّق به زمین است، برای شما انسانها آفریده شده؛ بنابراین چون مال
خودتان است، به نفع شما است، متعلّق به شما است، باید تخریبش نکنید.
همه چیزش هم [باارزش] است؛ یک چیزهایی هست که بهنظر انسان سطحی ممکن
است باارزش بیاید، چیزهایی هم بهنظر او بیارزش بیاید، امّا همهی
آنها باارزش است. یک روزی هم در همین کشور ما کسانی بودند که میگفتند
این مادّهی متعفّن به چه درد ما میخورد؛ منظورشان نفت بود. عدّهای
ممکن است از سرسبزی منطقهی شمال کشور لذّت ببرند، از کویرها خوششان
نیاید؛ امّا بروید با آقای دکتر کردوانی(۴) بنشینید و ببینید ایشان
راجع به کویر چه میگوید. همهی آنها مثل هم است؛ همهی آنها نعمت است،
همهی آنها موهبت است، همهی آنها هم مال شما است؛ حق ندارید تخریب
کنید؛ نه باغ و بوستان را، نه جنگل را، نه مرتع و دشت را، نه کویر را؛
همهی آنها متعلّق به انسانها است؛ بایستی از اینها بهره ببرید.
در آیهی دیگر میفرماید: وَ استَعمَرَکُم فیها؛ (۵) خداوند متعال که
خالق این زمین و خالق شما است، شما را موظّف کرده است که این زمین را
آباد کنید؛ یعنی ظرفیّتهای موجود در این مجموعهی کرهی ارضی را به
فعلیّت برسانید. خیلی از ظرفیّتها هست که ناشناخته است، بعد شناخته
میشود و بعد اهمّیّت آنها و ارزش آنها فهمیده میشود؛ این کار کار شما
است؛ شما باید بکنید. امروز هم که ما خیال میکنیم از همهی ظرفیّتهای
زمین داریم استفاده میکنیم، حقیقت مطلب این نیست؛ ممکن است میلیونها
برابرِ آنچه امروز شما از آب و از خاک و از هوا و از موادّ زیرزمینی و
از محصولات روی زمین استفاده میکنید، بشود بهنحوی استفاده کرد که
امروز ما از آن خبری نداریم. باید بشر بهطور دائم ظرفیّتهای جدیدی را
پیدا کند؛ از این ظرفیّتها به نفع زندگی بشر استفاده کند.
یک آیهی دیگر دربارهی الدّالخصام است؛ یعنی لجوجترین، خبیثترین،
سرسختترین دشمنان که خصوصیّاتی برایش ذکر میشود؛ یکی از خصوصیّات این
است: اِذا تَوَلّی سَعی فِی الاَرضِ لِیُفسِدَ فیها وَ یُهلِکَ
الحَرثَ و النَّسل؛ (۶) حرث و نسل را از بین میبرد، فاسد میکند؛ کشت را
- یعنی تولید گیاهی را و تولید انسانی را - نابود میکند و از بین
میبرد.
امروز اگر شما نگاه کنید در سیاستهای دنیا میتوانید پیدا کنید کسانی را
که همین کار را بالفعل با همهی ملّتها و یا با بسیاری از ملّتها دارند
انجام میدهند؛ اِهلاک حرث و اِهلاک نسل؛ این را خدای متعال فساد
میداند، بعد هم میفرماید: وَ اللهُ لا یُحِبُّ الفَساد. (۷) حالا این
چند آیه بود که من خواندم؛ دهها روایت با مضامین عالی در اسلام، در
متون دینی ما دربارهی زمین، دربارهی محیط زیست ما هست؛ همین آیاتی که
الان اینجا تلاوت کردند(۸) از جملهی این آیات است که اشاره میکند به
فراوردههای روی زمین که همهاش مال بشریّت و متعلّق به شما است؛
قضیّهی محیط زیست خیلی قضیّهی مهمّی است. خلاصهی اهمّیّت این قضیّه
عبارت است از مسئولیّت انسان در قبال طبیعت؛ باید احساس مسئولیّت کند.
همچنانکه در قبال انسانها احساس مسئولیّت میکنیم، در قبال طبیعت هم
باید احساس مسئولیّت کنیم. اسلام و ادیان الهی خواستهاند تعادل میان
انسان و طبیعت را حفظ کنند؛ این، آن هدف اساسی و اصلی است. عدم حفظ این
تعادل ناشی از عواملی است که عمدهاش خودخواهیهای انسان است؛
قدرتطلبی است؛ قلدری و گردنکلفتی بعضی از ما انسانها است. وقتی این
اتّفاق نیفتاد - یعنی این تعادل حفظ نشد - آنوقت بحران محیط زیست پیش
میآید؛ بحران محیط زیست به همهی بشر و بههمهی نسلها آنوقت ضرر
میزند)
|