بخش شهید آوینی حرف دل موبایل شعر و سبک اوقات شرعی کتابخانه گالری عکس صوتی فیلم و کلیپ لینکستان استخاره دانلود نرم افزار بازی آنلاین
خرابی لینک
  احكام نماز

اهميت و شرايط نماز

س 338: کسى که عمداً نماز را ترک کند يا سبک بشمارد، چه حکمى دارد؟

ج: نمازهاى روزانه‏اى که در پنج نوبت خوانده مى‏شود، از واجبات بسيار مهم شريعت اسلامى بوده و بلکه ستون دين است و ترک يا سبک شمردن آن شرعاً حرام و موجب استحقاق عقاب است.

س 339: آيا بر کسى که آب و چيزى که تيمم بر آن صحيح است، در اختيار ندارد (فاقد الطهورين)، نماز واجب است؟

ج: بنا بر احتياط، نماز را در وقت بخواند و بعد از وقت با وضو يا تيمم قضا نمايد.

س 340: به نظر شريف جنابعالى، موارد عدول در نماز واجب کدام است؟

ج: عدول در موارد زير واجب است:
1. از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتى که در بين نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است.
2. از نماز عشا به نماز مغرب اگر در بين نماز عشا متوجه شود که نماز مغرب را نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نکرده باشد.
3. اگر دو نماز قضايى که در اداى آنهاترتيب معتبر است، بر عهده او باشد و بر اثر فراموشى قبل از اداى نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.
و عدول در موارد زير مستحب است:
1. از نماز ادا به نماز قضاى واجب، در صورتى که بر اثر آن وقت فضيلت ادا فوت نشود.
2. از نماز واجب به مستحب براى درک ثواب نماز جماعت.
3. از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه براى کسى که قرائت سوره جمعه را فراموش کرده و به جاى آن سوره ديگرى را خوانده و به نصف رسيده و يا از آن گذشته است. مستحب است اين شخص از نماز واجب به نافله عدول کند تا بتواند نماز فريضه را با سوره جمعه بجا آورد.

س 341: نماز گزارى که مى‏خواهد در روز جمعه بين نماز جمعه و ظهر جمع نمايد، آيا بايد براى هر يک بدون قصد وجوب، فقط قصد قربت کند، يا اين که براى يکى از آن دو هم قصد قربت نمايد و هم قصد وجوب و براى ديگرى فقط قصد قربت نمايد و يا اين که بايد براى هر دو هم قصد وجوب کند و هم قصد قربت؟

ج: در هر يک از آن دو قصد قربت کافى است و قصد وجوب در هيچکدام واجب نيست.

س 342: اگر خونريزى از دهان يا بينى از اول وقت نماز تا نزديک آخر آن ادامه داشته باشد، نماز چه حکمى دارد؟

ج: اگر تطهير بدن ممکن نباشد و بترسد وقت نماز فوت شود، نماز را در همان حالت بخواند.

س 343: آيا هنگام خواندن ذکرهاى مستحبى نماز، آرامش کامل بدن واجب است يا خير؟

ج: فرقى بين ذکر واجب و مستحب در وجوب استقرار و آرامش بدن نيست. بلى، گفتن ذکر به قصد ذکر مطلق در حال حرکت اشکال ندارد.

س 344: براى بعضى از افراد در بيمارستان لوله‏هايى به نام سوند براى خروج بول قرار مى‏دهند که در اين صورت بول بدون اختيار از مريض در حالت خواب يا بيدارى و يا در بين نماز خارج مى‏شود، اميدواريم به اين سؤال پاسخ فرماييد: آيا اين فرد بايد دوباره نماز را در وقت ديگرى بخواند يا نمازى که در آن حالت خوانده، کافى است؟

ج: اگر در آن حالت نماز را طبق وظيفه شرعى و فعلى خود خوانده، صحيح ‏است و اعاده و قضاى آن واجب نيست.

 

وقت نماز

س 345: دليل مذهب شيعه در مورد وقت نمازهاى روزانه چيست؟ همانگونه که مى‏دانيد اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشا، نماز مغرب را قضا مى‏دانند و همچنين در مورد نماز ظهر و عصر هم به همين ترتيب است. لذا معتقدند که وقتى وقت نماز عشا داخل شد و امام جماعت براى خواندن آن بپاخاست، مأموم نمى‏تواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشا را در يک زمان بجا آورد.

ج: دليل شيعه، اطلاق آيات قرآنى و سنّت شريف است، به اضافه رواياتى که به‌خصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم رواياتى وجود دارد که دلالت بر جواز جمع بين دو نماز در وقت يکى از آن دو مى‏کند.

س 346: با توجه به اين که آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزديک مغرب است به مقدارى که براى خواندن نماز عصر به آن نياز است، مى‏خواهم سؤال کنم که منظور از مغرب چيست؟ آيا مراد زمان غروب خورشيد است يا زمانى که اذان مغرب طبق افق هر مکانى گفته مى‏شود؟

ج: وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است.

س 347: فاصله زمانى بين غروب خورشيد و اذان مغرب چند دقيقه است؟

ج: ظاهر اين است که با اختلاف فصل‏هاى سال تفاوت مى‏کند.

س 348: من تا دير وقت سر کارم هستم، به‌طورى که ساعت يازده شب به منزل بر مى‏گردم و در هنگام کارهم به خاطر کثرت مراجعه کنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشا را ندارم. آيا خواندن نماز مغرب و عشا بعد از ساعت يازده شب صحيح است؟

ج: اگر از نصف شب به تأخير نيفتد، اشکال ندارد، ولى تلاش کنيد که از ساعت يازده شب به تأخير نيفتد بلکه تا مى‏توانيد نماز را در اول وقت آن بخوانيد.

س 349: چه مقدار از نماز اگر در وقت ادا واقع شود، نيت ادا صحيح است؟ در صورت شک در اين که اين مقدار، داخل وقت واقع شده يا خير، وظيفه چيست؟

ج: وقوع يک رکعت نماز در داخل وقت براى اين که نماز، ادا محسوب شود، کافى است و در صورت شک در اين که وقت لااقل به مقدار يک رکعت باقى است يا خير، نماز را به قصد مافى‏الذمّه بخوانيد.

س 350: سفارتخانه‏ها و کنسولگرى‏هاى جمهورى اسلامى ايران در خارج، جدول‏هاى زمانى براى تعيين اوقات شرعى پايتخت‏ها و شهرهاى بزرگ تهيه مى‏کنند. سؤال اين است که تا چه مقدار مى‏توان به اين جدولها اعتماد کرد؟

ج: معيار در احراز دخول وقت، حصول اطمينان براى مکلّف است، و اگر براى او اطمينان به مطابقت اين جدولها با واقع حاصل نشود، بايد احتياط نموده و صبر کند تا يقين به داخل شدن وقت شرعى نمايد.

س 351: نظر شما درباره فجر صادق و کاذب چيست؟ و نمازگزار در اين مورد چه تکليفى دارد؟

ج: معيار شرعى در مورد وقت نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موکول به تشخيص مکلّف است.

س 352: مسئولين يکى از دبيرستان‏هاى تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، کمى قبل از شروع درسهاى شيفت عصر اقامه مى‏کنند. علت تأخير، اين است که درسهاى شيفت صبح، چهل و پنج دقيقه قبل از ظهر شرعى تعطيل مى‏شود و نگهداشتن دانش‏آموزان تا ظهر شرعى مشکل است. با توجه به اهميت اقامه نماز در اول وقت، نظر شريف خود را در اين‌باره بيان فرماييد.

ج: تأخير نماز جماعت براى اين که نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با اين فرض که در اول وقت در مدرسه نيستند، اشکال ندارد.

س 353: آيا بايد نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنين آيا نماز مغرب و عشا هم بايد هر کدام در وقت خود خوانده شوند؟

ج: بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مکلّف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم به‌صورت جمع و يا خواندن هر يک در وقت فضيلت خود مخيّر است.

س 354: با توجه به اين که امروزه با فراوانى ساعت، يقين به طلوع فجر ممکن است، آيا بايد در شبهاى مهتابى براى خواندن نماز صبح به مدت پانزده تا بيست دقيقه صبر کرد؟

ج: فرقى بين شبهاى مهتابى و غير مهتابى در طلوع فجر، وقت فريضه صبح و وجوب امساک براى روزه گرفتن نيست، هرچند احتياط در اين زمينه خوب است.

س 355: آيا مقدار اختلاف اوقات شرعى ميان استان‏ها که بر اثر اختلاف افقهاى آنها به وجود مى‏آيد، در اوقات سه گانه نمازهاى يوميه به يک اندازه است؟ مثلاً بين دو استان در وقت ظهر بيست و پنج دقيقه تفاوت است، آيا در بقيه وقت‏هاى نماز هم اين اختلاف وجود دارد و به همين مقدار است؟ يا اين که مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشا تفاوت مى‏کند؟

ج: مجرّد يکى بودن مقدار تفاوت بين دو منطقه در طلوع فجر يا زوال آفتاب يا غروب خورشيد، مستلزم اتحاد در ساير اوقات نيست، بلکه غالباً مقدار اختلاف بين شهرها در اوقات سه گانه با هم تفاوت دارد.

س 356: اهل سنّت نماز مغرب را قبل از مغرب شرعى مى‏خوانند، آيا جايز است در ايام حجّ و غير آن به آنها اقتدا کرده و به همان نماز اکتفا کنيم؟

ج: معلوم نيست که نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و شرکت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشکال ندارد و مجزى است، ولى درک وقت نماز ضرورى است، مگر اين که خود وقت هم از موارد تقيه باشد.

س 357: خورشيد در دانمارک و نروژ ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان مى‏درخشد، در حالى که در کشورهاى ديگر، ساعت 12 شب است، تکليف من درباره نماز و روزه چيست؟

ج: مکلف بايد در مورد اوقات نمازهاى يوميه و روزه همان افق محل سکونت خود را رعايت کند، ولى اگر روزه گرفتن بر اثر طولانى بودن روز، غير مقدور يا حرجى باشد، اداى آن ساقط و قضاى آن واجب است.

س 358: رسيدن نور خورشيد به زمين تقريباً هفت دقيقه طول مى‏کشد. آيا ملاک پايان وقت نماز صبح، طلوع خورشيد است يا رسيدن نور آن به زمين؟

ج: ملاک طلوع خورشيد، ديدن آن در افق مکان نمازگزار است.

س 359: رسانه‏هاى گروهى اوقات شرعى هر روز را يک روز قبل از آن اعلام مى‏کنند، آيا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از راديو و تلويزون جايز است؟

ج: اگر براى مکلّف اطمينان به دخول وقت از طريق مذکور حاصل شود، مى‏تواند بر آن اعتماد کند.

س 360: آيا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز مى‏شود؟ يا اين که بايد صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز کرد؟ آيا روزه‏دار جايز است به مجرد شروع اذان افطار نمايد يا اين که بايد صبر کند تا اذان تمام شود؟

ج: اگر اطمينان حاصل شود که اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر کردن تا پايان اذان لازم نيست.

س 361: آيا نماز کسى که نماز دوم را بر اوّلى مقدّم داشته، مثلاً نماز عشا را جلوتر از مغرب خوانده، صحيح است؟

ج: اگر بر اثر اشتباه يا غفلت نماز دوم را مقدّم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحيح است. ولى اگر عمدى بوده، باطل است.

س 362: با عرض سلام و تحيت، در آستانه ماه شريف و مبارک رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امکان تشخيص دقيق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شريف خود را در مورد زمان امساک براى روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرماييد.

ج: مقتضى است که مؤمنين محترم ـ ايّدهم اللّه تعالى ـ جهت رعايت احتياط در مورد امساک روزه و وقت نماز صبح، همزمان با شروع اذان صبح از رسانه‏ها براى روزه امساک نمايند و حدود پنج الى شش دقيقه بعد از اذان، شروع به اداى فريضه صبح نمايند.

س 363: وقت نماز عصر تا اذان مغرب است يا تا هنگام غروب آفتاب؟ نيمه شب شرعى براى نماز عشا و بيتوته در منى چه وقت است؟

ج: آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و احتياط آن است که براى نماز مغرب و عشا و مانند اينها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند، بنا بر اين تقريباً يازده ساعت و يک ربع بعد از ظهر شرعى آخر وقت نماز مغرب و عشا است، ولکن براى بيتوته در منى از غروب تا طلوع آفتاب حساب کنند.

س 364: اگر کسى در بين نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است، چه تکليفى دارد؟

ج: اگر به خيال اين که نماز ظهر را خوانده است به نيت نماز عصر مشغول نماز شود و در بين نماز بفهمد که قبلاً نماز ظهر را نخوانده است، در صورتى که در وقت مشترک نماز ظهر و عصر است، بايد بلافاصله نيت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند و پس از آن، نماز عصر را بجا آورد، و اگر اين اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر
افتاده باشد، احتياط واجب آن است که نيت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند ولى بعداً هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتيب بجا آورد، و همين تکليف در مورد نماز مغرب و عشا نيز هست.

 

قبله‏

س 365: خواهشمنديم به سؤالات زير پاسخ فرماييد:

 

1. به استناد بعضى از کتاب‏هاى فقهى، گفته شده که در روزهاى چهارم خرداد و بيست‌وششم تير

 

آفتاب به‌طور عمودى بر کعبه مى‏تابد. آيا در اين هنگام، تشخيص جهت قبله با نصب شاخص در زمانى که صداى اذان مکه بلند مى‏شود، امکان دارد؟ اگر جهت قبله در محراب مساجد با جهت سايه شاخص اختلاف داشت، کداميک صحيح‏تر است؟

 

2. آيا اعتماد بر قبله نما صحيح است؟

ج: اعتماد بر شاخص يا قبله نما در صورتى که موجب اطمينان براى مکلّف شود، صحيح است و بايد طبق آن عمل گردد، و در غير اين صورت مى‏توان بر اساس محراب مساجد و قبور مسلمين جهت قبله را تشخيص داد.

س 366: اگر شدت درگيرى و جنگ مانع تعيين جهت قبله شود، آيا نماز خواندن به هر طرف صحيح است؟

ج: اگر گمانش به هيچ طرف نمى‏رود و وقت هم باشد بنا بر احتياط، بايد به چهار طرف نماز خوانده شود. ولى اگر وقت نباشد، به مقدار وسعت وقت به هر طرف که احتمال مى‏دهد قبله است، نماز بخواند.

س 367: اگر نقطه مقابل کعبه مکرّمه در طرف ديگر زمين مشخص شود به‌طورى که اگر خط مستقيمى از وسط زمين کعبه عبور کند و زمين را شکافته و از مرکز آن بگذرد، از سمت ديگر اين نقطه بيرون آيد، در اين جا چگونه مى‏توان رو به قبله ايستاد؟

ج: ملاک روبه قبله بودن اين است که انسان از سطح کره زمين به طرف بيت عتيق باشد، يعنى از طرف سطح زمين رو به طرف کعبه که روى زمين در مکه مکرّمه ساخته شده است، بايستد. بنا بر اين اگر انسان در يک نقطه‏اى از کره زمين باشد که اگر خطوط مستقيمى از چهار جهت آن مکان بر سطح کره زمين به طرف مکه مکرّمه ترسيم شود، از نظر مسافت با هم مساوى باشند، مخير است براى قبله به هر طرف که خواست بايستد و نماز بخواند. ولى اگر مسافت خطوط در بعضى از جهت‏ها کمتر و کوتاه‏تر باشد به مقدارى که با آن، صدق عرفى رو به قبله بودن اختلاف پيدا کند، بر انسان واجب است جهت کوتاه‏تر را انتخاب کند.

س 368: اگر انسان در وضعيتى باشد که اصلاً جهت قبله را نداند و گمانش نيز به هيچ طرف نرود، وظيفه‏اش نسبت به نماز چيست، يعنى به کدام جهت نماز بخواند؟

ج: در مفروض سؤال بنا بر احتياط بايد به چهار طرف نماز بخواند و اگر براى چهار نماز وقت ندارد، به هر اندازه که وقت دارد، نماز بخواند.

س 369: تشخيص قبله در قطب شمال و جنوب چگونه است و نماز چگونه خوانده مى‏شود؟

ج: ملاک تعيين جهت قبله در قطب شمالى و جنوبى، تعيين کوتاه‏ترين خط از مکان نمازگزار از روى سطح زمين به طرف کعبه است، و پس از تعيين آن خط، بايد به همان طرف نماز خواند.

 

مكان نمازگزار

س 370: آيا نشستن و نماز خواندن يا عبور کردن از مکان‌هايى که دولت ظالم آنها را غصب مى‏کند، جايز است؟

ج: در صورت علم به غصب، احکام و آثار مغصوب مترتب است.

س 371: نماز خواندن در زمينى که قبلاً وقف بوده و دولت آن را تصرّف نموده و در آن مدرسه ساخته است، چه حکمى دارد؟

ج: اگر احتمال قابل توجهى داده شود که تصرّف مذکور مجوّز شرعى داشته است، نماز خواندن در آن مکان اشکال ندارد.

س 372: من نماز جماعت را در تعدادى از مدارس اقامه مى‏کنم. زمين بعضى از اين مدارس از صاحبان آن بدون رضايت آنها گرفته شده است. نماز من و دانش‏آموزان در اين مدارس چه حکمى دارد؟

ج: اگر احتمال قابل توجهى داده شود که مسئول ذيربط به استناد مجوّز قانونى و شرعى اقدام به احداث مدارس در آن اراضى نموده، نماز خواندن در آن اشکال ندارد.

س 373: اگر شخصى مدتى بر سجاده يا با لباسى که خمس به آن تعلّق گرفته است، نماز بخواند، نمازهاى او چه حکمى دارد؟

ج: اگر جهل به تعلّق خمس به آن مال و يا به حکم تصرّف در آن داشته، نمازهايى که تا به حال در آن خوانده، صحيح است.

س 374: آيا اين گفته که بايد مردان هنگام نماز جلوتر از زنان بايستند، صحيح است؟

ج: بنا بر احتياط واجب لازم است بين زن و مرد در حال نماز، حداقل يک وجب فاصله باشد و در اين صورت اگر زن و مرد محاذى يکديگر بايستند يا زن جلوتر از مرد بايستد نماز هر دو صحيح است.

س 375: نصب تصوير امام خمينى(قدّس‏سرّه) و شهداى انقلاب اسلامى در مساجد، با توجه به اين که خود حضرت امام(قدّس‏سرّه) عدم تمايل خود را نسبت به نصب عکسشان در مساجد ابراز کرده و راجع به کراهت آن هم مطالبى وجود دارد، چه حکمى دارد؟

ج: اشکال ندارد لکن اگر در شبستان باشد بهتر است هنگام نماز، به طريقى روى آن پوشانده شود.

س 376: شخصى در يک خانه دولتى زندگى مى‏کند که مدت سکونت وى در آن به پايان رسيده و حکم تخليه نيز به او ابلاغ شده است. نماز و روزه‏هاى وى بعد از انقضاى موعد مقرر تخليه، چه حکمى دارد؟

ج: اگر از طرف مسئولين مربوطه مجاز به استفاده از آن خانه بعداً ز مهلت مقرر نباشد، تصرّفات او در آن، حکم غصب را دارد.

س 377: آيا نماز خواندن بر سجاده‏اى که شکلهايى روى آن رسم شده و يا بر مهرى که داراى نقش است، کراهت دارد؟

ج: فى‌نفسه اشکال ندارد، ولى اگر به گونه‏اى باشد که بهانه به دست کسانى دهد که تهمت به شيعه مى‏زنند، توليد آن و نماز خواندن بر آن جايز نيست. و همچنين اگر موجب تفرق حواس و از بين رفتن حضور قلب در نماز شود، کراهت دارد.

س 378: اگر مکان نمازگزار پاک نباشد ولى محل سجده پاک باشد، آيا نماز صحيح است؟

ج: اگر نجاست مکان نمازگزار به لباس يا بدن وى سرايت نکند و محل سجده هم پاک باشد، نماز در آن مکان اشکال ندارد.

س 379: ساختمان کنونى اداره‏اى که در آن کار مى‏کنم، در گذشته قبرستان بود که چهل سال قبل متروکه شده و سى سال است که اين ساختمان در آن ايجاد شده است. در حال حاضر ساختمان همه زمين‌هاى اطراف اداره تمام گرديده و اثرى از قبرستان باقى نمانده است. با توجه به مطالب مذکور اميدواريم پاسخ فرماييد که آيا اقامه نماز در اين اداره توسط کارمندان آن از نظر شرعى صحيح است يا خير؟

ج: نماز خواندن و تصرّفات ديگر در اين اداره اشکال ندارد، مگر اين که از طريق شرعى ثابت شود زمينى که ساختمان مذکور در آن ايجاد شده، وقف براى دفن اموات بوده و به طريق غير شرعى، تصرّف گرديده و در آن ساختمان سازى شده است.

س 380: جوانان مؤمن تصميم گرفته‏اند که به منظور امر به معروف، هفته‏اى يک يا دو روز نماز را در پارکها اقامه کنند، ولى بعضى اشکال مى‏کنند که مالکيت زمين‌هاى پارکها مشخص نيست. نماز خواندن در آنها چه حکمى دارد؟

ج: نماز خواندن در پارک‏هاى فعلى و غير آن اشکال ندارد و به صرف احتمال غصب توجهى نمى‏شود.

س 381: زمين يکى از دبيرستان‏هاى اين شهر ملک يکى از افراد است. اين زمين طبق نقشه شهر بايد به پارک تبديل مى‏شد، ولى به علت نياز شديد و با موافقت مسئولين مربوطه، مقرر شد که تبديل به مدرسه شود. از آنجايى که صاحب آن زمين راضى به تملک آن توسط دولت نيست و عدم رضايت خود را نسبت به اقامه نماز و مانند آن در زمين مذکور اعلام نموده است. اميدواريم نظر شريف خود را راجع به نماز خواندن در اين مکان اعلام فرماييد.

ج: اگر گرفتن زمين از مالک شرعى آن طبق قانونى که توسط مجلس شوراى اسلامى وضع و به تأييد شوراى نگهبان رسيده است، انجام گرفته باشد، نماز خواندن و تصرّفات ديگر در آن مکان اشکال ندارد.

س 382: در شهر ما دو مسجد مجاور هم وجود دارد که ديوار بين آن دو آنها را از هم جدا مى‏کند. مدتى پيش تعدادى از مؤمنين براى اين که دو مسجد به هم وصل شوند، اقدام به خراب کردن قسمت زيادى از ديوار فاصل بين آن دو نمودند، و همين امر باعث شبهه براى بعضى در مورد اقامه نماز در آن دو مسجد شد و هنوز هم اين شک براى آنان وجود دارد. اميدواريم راه حل اين مشکل را بيان فرماييد.

ج: از ميان برداشتن ديوارى که بين دو مسجد فاصله انداخته، باعث اشکال در اقامه نماز در دو مسجد نيست.

س 383: در جاده‏ها رستورانهايى وجود دارد که در کنار آنها مکان‌هايى براى خواندن نماز قرار دارد، اگر کسى در آن رستوران غذا نخورد، آيا جايز است در آن مکان‌ها نماز بخواند يا اين که ابتدا بايد اجازه بگيرد؟

ج: اگر احتمال دهد نماز خانه ملک صاحب رستوران است و استفاده از آن مخصوص کسانى است که در آن رستوران غذا مى‏خورند، بايد اجازه بگيرد.

س 384: آيا نماز کسى که در زمين غصبى روى سجاده يا چوب و مانند آن نماز خوانده، صحيح است يا باطل؟

ج: نماز در زمين غصبى باطل است، هرچند روى جا نماز و تخت باشد.

س 385: در بعضى از شرکت‏ها و مؤسسه‏هايى که امروزه در اختيار دولت قرار دارد بعضى اعضاى شرکت و کارمندان از شرکت در نماز جماعتى که در آنجا اقامه مى‏شود خوددارى مى‏کنند، به اين دليل که آن مکان‌ها توسط دادگاه شرع از صاحبان آنها مصادره شده است. خواهشمنديم نظر مبارک را در اين‌باره بيان فرماييد.

ج: اگر احتمال مى‏دهند که قاضى صادر کننده حکم مصادره، با صلاحيت قانونى و بر اساس موازين شرعى و قانونى اقدام به صدور حکم کرده است، عمل او شرعاً محکوم به صحّت‏ است، وبنا بر اين تصرّف در آن مکان جايز است و حکم غصب بر آن منطبق نيست.

س 386: اگر مسجدى مجاور حسينيه‏اى باشد، آيا اقامه نماز جماعت در حسينيه صحيح‏است و آيا ثواب آن در هر دو برابر است؟

ج: شکى نيست که فضيلت نماز در مسجد بيشتر از فضيلت نماز درغير مسجد است، ولى خواندن نماز جماعت در حسينيه يا در هر مکان ديگرى اشکال شرعى ندارد.

س 387: آيا نماز خواندن در مکانى که موسيقى حرام پخش مى‏شود، صحيح است يا خير؟

ج: اگر نماز خواندن در آن محل مستلزم گوش‌دادن به موسيقى حرام باشد، توقف در آنجا جايز نيست، ولى نماز محکوم به صحّت‏ است، و با فرض اين که موسيقى باعث عدم توجه و تمرکز حواس مى‏شود، نماز خواندن در آن مکان مکروه است.

س 388: نماز کسانى که با قايق به مأموريت فرستاده مى‏شوند و وقت نماز آنها مى‏رسد، به‌طورى که اگر در همان زمان نماز نخوانند، بعد از آن نمى‏توانند نماز خود را داخل وقت بخوانند، چه حکمى دارد؟

ج: در فرض مزبور واجب است که نماز را در وقت آن به هر صورتى که ممکن است، ولو در داخل همان قايق، بخوانند.

 

احكام مسجد

س 389: با توجه به اين که مستحب است انسان نماز را در مسجد محله خود بخواند، آيا خالى کردن مسجد محل و رفتن به مسجد جامع شهر براى خواندن نماز جماعت، اشکال دارد يا خير؟

ج: اگر ترک مسجد محله براى خواندن نماز جماعت در مسجد ديگر به‌خصوص مسجد جامع شهر باشد، اشکال ندارد.

س 390: نماز خواندن در مسجدى که سازندگان آن ادعا مى‏کنند که آن را براى خود و قبيله خود ساخته‏اند، چه حکمى دارد؟

ج: مسجد پس از آنکه به عنوان مسجد ساخته شد، اختصاص به قوم و گروه و قبيله و اشخاص خاصى ندارد و همه مسلمانان مى‏توانند از آن استفاده نمايند.

س 391: آيا زنها بهتر است نماز را در مسجد بخوانند يا در خانه؟

ج: فضيلت خواندن نماز در مسجد مختص مردان نيست.

س 392: در حال حاضر بين مسجدالحرام و محل سعى بين صفا و مروه ديوار کوتاهى وجود دارد که ارتفاع آن نيم متر و عرض آن يک متر است. اين ديوار بين مسجد و مسعى مشترک است. آيا زنها در ايام عادت که حق داخل شدن به مسجد الحرام را ندارند، مى‏توانند روى اين ديوار بنشينند؟

ج: اشکال ندارد، مگر اين که يقين حاصل شود که آن ديوار جزء مسجد است.

س 393: آيا انجام تمرين‏هاى ورزشى در مسجد محل يا خوابيدن در آن جايز است؟ اين کارها در مسجدهاى ديگر چه حکمى دارد؟

ج: مسجد جاى ورزش و تمرين ورزشى نيست و از کارهايى که با شأن و منزلت مسجد منافات دارد، بايد پرهيز شود، و خوابيدن در مسجد هم مکروه است.

س 394: آيا استفاده از شبستان مسجد براى رشد فکرى، فرهنگى و نظامى (با آموزشهاى نظامى) جوانان جايز است؟ آيا با توجه به کمبود مکان‌هاى اختصاصى مى‏توان اين کارها را در ايوان مسجد انجام داد؟

ج: اين امور تابع کيفيت وقف صحن مسجد و ايوان آن است، و بايد از امام جماعت و هيأت امناى مسجد در اين‏باره نظر خواهى شود. البته حضور جوانان در مساجد و برپايى درس‏هاى دينى زير نظر امام جماعت و هيأت امناى آن کار خوب و مطلوبى است.

س 395: در بعضى از مناطق به‌خصوص روستاها مجلس عروسى را در مساجد برگزار مى‏کنند؛ به اين صورت که مجلس رقص و آواز در خانه بر پا مى‏شود، ولى نهار يا شام را در مسجد تناول مى‏کنند. آيا اين کار شرعاً جايز است يا خير؟

ج: غذا دادن به دعوت شدگان در مسجد فى‌نفسه اشکال ندارد.

س 396: شرکت‏هاى تعاونى مردمى اقدام به ساختن مناطق مسکونى مى‏کنند، ابتدا توافق مى‏نمايند که براى آن محله‏ها مکان‌هاى عمومى مانند مسجد ساخته شود، اکنون که آن واحدها به سهامداران شرکت تعاونى تحويل داده شده است، آيا بعضى از آنان مى‏توانند هنگام تحويل گرفتن واحد مسکونى از توافق خود عدول کرده و بگويند ما راضى به ساختن مسجد نيستيم؟

ج: اگر شرکت با توافق همه اعضاء اقدام به ساخت مسجد نموده و مسجد هم ساخته شده و وقف گرديده است، عدول بعضى از اعضاء از موافقت اوليه خود اثرى ندارد. ولى اگر بعضى از آنان قبل از تحقق وقف شرعى مسجد از موافقت خود عدول کنند، ساخت مسجد با اموال آنان در زمين متعلّق به همه اعضاء بدون رضايت آنان جايز نيست، مگر اين که در ضمن عقد لازم بر همه آنها شرط شده باشد که بخشى از زمين شرکت براى ساخت مسجد تخصيص يابد و اعضاء اين شرط را پذيرفته باشند، در اين صورت حق عدول ندارند و عدول آنها هم تاثيرى ندارد.

س 397: براى مقابله با تهاجم فرهنگ غير اسلامى، حدود سى دانش‏آموز را از گروه ابتدايى و متوسطه به شکل گروه سرود در مسجد جمع کرده‏ايم که اين افراد درسهايى از قرآن کريم، احکام و اخلاق اسلامى را به مقتضاى سن و سطح فکرى شان فرامى‏گيرند. اقدام به اين کار چه حکمى دارد؟ استفاده از آلت موسيقى اُرک توسط گروه چه حکمى دارد؟ انجام تمرين به وسيله آن در مسجد با رعايت موازين شرعى و مقررات مربوطه و متعارف راديو و تلويزيون و وزارت ارشاد جمهورى اسلامى ايران داراى چه حکمى‏است؟

ج: تعليم قرآن و احکام و آموزش اخلاق اسلامى و تمرين سرودهاى مذهبى و انقلابى در مسجد اشکال ندارد، ولى در هر حال مراعات شأن، قداست و جايگاه مسجد واجب است و مزاحمت نماز گزاران جايز نيست.

س 398: آيا نمايش فيلم‏هاى سينمايى که توسط وزارت ارشاد اسلامى ايران توزيع مى‏شود، در مسجد براى شرکت کنندگان در جلسات قرآنى، اشکال شرعى دارد يا خير؟

ج: تبديل مسجد به مکانى براى نمايش فيلم‏هاى سينمايى جايز نيست، ولى نمايش فيلم‏هاى مذهبى و انقلابى داراى محتواى مفيد و آموزنده به مناسبت خاصى و بر حسب نياز و تحت نظارت امام جماعت مسجد اشکال ندارد.

س 399: آيا پخش موسيقى شاد از مسجد به مناسبت جشن ميلاد ائمه معصومين(عليهم‏السلام) شرعاً اشکال دارد؟

ج: واضح است که مسجد جايگاه شرعى خاصى دارد، لذا اگر پخش موسيقى در آن منافى با حرمت مسجد باشد، حرام است، حتى اگر موسيقى غيرمطرب باشد.

س 400: استفاده از بلندگوهاى مساجد که صدا را در خارج از مسجد پخش مى‏کنند، تا چه وقت جايز است؟ پخش سرودهاى انقلابى يا قرآن کريم قبل از اذان چه حکمى دارد؟

ج: پخش قرائت قرآن کريم براى چند دقيقه قبل از اذان در وقتهايى که باعث اذيت و آزار همسايگان و اهل محل نشود، اشکال ندارد.

س 401: مسجد جامع چه تعريفى دارد؟

ج: مسجد جامع مسجدى است که در شهر براى اجتماع همه اهل شهر بنا شده است، بدون اين که اختصاص به گروه و قشر خاصى داشته باشد.

س 402: قسمت سر پوشيده‏اى از يک مسجد حدود سى سال است که متروکه و تبديل به خرابه شده و نماز در آن اقامه نمى‏شود و بخشى از آن به عنوان انبار مورد استفاده قرارمى‏گيرد. نيروهاى بسيجى که حدود پانزده سال است در اين قسمت سقف دار مستقر هستند، تعميراتى را در آن انجام داده‏اند، زيرا وضعيت بسيار نامناسبى داشت و سقف آن هم در معرض ريزش بود. چون برادران بسيجى آگاهى از احکام شرعى مسجد نداشتند و افراد مطلع هم آنها را آگاه نکردند، اقدام به ساختن چند اتاق در اين قسمت نمودند که بر اثر آن مبالغ زيادى خرج شد و در حال حاضر کارهاى ساختمانى رو به پايان است. اميدواريم حکم شرعى موارد زير را بيان فرماييد:

 

1. بر فرض اين که متصديان اين کار و گروه ناظر بر آن جاهل به مسأله باشند، آيا در برابر مخارجى که از بيت‌المال صرف کرده‏اند ضامن هستند و آيا مرتکب گناه شده‏اند؟

 

2. با توجه به اين که مخارج مزبور از بيت‌المال بوده، آيا اجازه مى‏دهيد تا زمانى که مسجد به اين قسمت احتياج ندارد و نماز در آن اقامه نمى‏شود، از آن اتاق‏ها با رعايت کامل احکام شرعى مسجد، براى فعاليت‏هاى آموزشى مانند آموزش قرآن کريم و احکام شرعى و ساير امور مسجد استفاده شود؟ و آيا اقدام به تخريب اطاق‏ها واجب است؟

ج: واجب است که قسمت سرپوشيده مسجد با خراب کردن اتاق‌هايى که در آن ساخته شده است، به حالت قبل برگردد، و اگر مخارج احداث اتاقها ناشى از تعدى و تفريط و عمد و تقصير نباشد، معلوم نيست که کسى ضامن آن باشد، و استفاده از قسمت سرپوشيده مسجد براى تشکيل جلسات آموزش قرآن کريم و احکام شرعى و معارف اسلامى و ساير مراسم دينى و مذهبى اگر مزاحمت براى نمازگزاران ايجاد نکند و تحت نظارت امام جماعت مسجد باشد اشکال ندارد، و بايد امام جماعت و نيروهاى بسيجى و ساير مسئولين مسجد با هم همکارى کنند تا حضور نيروهاى بسيجى در مسجد استمرار پيدا کند و خللى در انجام وظائف عبادى مانند نماز و غير آن هم پيش نيايد.

س 403: در طرح توسعه يکى از خيابانها، چند مسجد در مسير طرح قرار مى‏گيرد که بايد بعضى از آنها به‌طور کلى خراب شوند و در بقيه قسمتى از آنها تخريب گردد تا حرکت وسائط نقليه براحتى صورت گيرد. خواهشمند است نظر شريف را بيان فرماييد.

ج: خراب کردن تمام مسجد يا قسمتى از آن جايز نيست، مگر در صورت وجود مصلحتى که اهميت ندادن و بى‌توجهى به آن ممکن نباشد.

س 404: آيا استفاده شخصى و اندک از آب مساجد که مخصوص وضو گرفتن است، جايز است؟ مثل اين که مغازه‌داران از آن براى نوشيدن، درست کردن چاى و يا براى ماشين استفاده کنند، با توجه به اين که آن مسجد واقف خاصى ندارد که از اين اعمال جلوگيرى نمايد.

ج: اگر وقف آب براى خصوص وضو گرفتن نمازگزاران معلوم نباشد و عرف رايج در محله مسجد، اين باشد که همسايه‏ها و عبور کنندگان هم از آب آن استفاده مى‏کنند، اشکال ندارد، هرچند احتياط در اين مورد، مطلوب است.

س 405: مسجدى در مجاورت قبرستانى، وجود دارد و هنگامى که بعضى از مؤمنين به زيارت اهل قبور مى‏آيند، از آب مسجد براى پاشيدن روى قبرهاى ارحام خود استفاده مى‏کنند و ما نمى‏دانيم که اين آب عمومى است يا وقف خاص مسجد، و بر فرض هم که وقف خاص مسجد نباشد، معلوم نيست که مخصوص وضو گرفتن و دستشويى رفتن است يا خير، آيا استفاده مذکور از آن آب جايز است؟

ج: اگر استفاده از آب مسجد براى پاشيدن روى قبرهايى که خارج از آن قرار دارد، امر رايجى است و کسى به آن اعتراض نمى‏کند و دليلى هم بر وقف آن آب براى خصوص وضو و تطهير نيست، استفاده از آن براى امر مذکور اشکال ندارد.

س 406: اگر مسجد نياز به تعمير داشته باشد، آيا اجازه گرفتن از حاکم شرع يا وکيل او واجب است؟

ج: اگر تعمير، داوطلبانه و تبرّعى (از مالِ شخصىِ افراد خيّر) باشد، نيازى به اجازه حاکم شرع نيست.

س 407: آيا جايز است وصيت کنم که مرا بعد از مردن در مسجد محله که تلاش فراوانى براى آن کرده‏ام، دفن نمايند. زيرا دوست دارم در داخل يا صحن آن دفن شوم؟

ج: اگر هنگام اجراى صيغه وقف، دفن ميّت استثناء نشده باشد، دفن در مسجد جايز نيست، و وصيت شما در اين مورد اعتبارى ندارد.

س 408: مسجدى حدود بيست سال پيش ساخته شده و به نام مبارک صاحب الزمان(عجّل الله تعالى فرجه الشريف) زينت يافته است، ولى معلوم نيست که اين اسم در صيغه وقف مسجد ذکر شده باشد. تغيير اسم مسجد از صاحب الزمان(عجّل الله فرجه الشريف) به مسجد جامع چه حکمى دارد؟

ج: مجرد تغيير اسم مسجد مانعى ندارد.

س 409: در مساجدى که از محل نذورات خاص مسجد و تبرعّات مؤمنين به برق و سيستم تهويه مجهز شده‏اند، هنگامى که شخصى از اهالى محل فوت مى‏کند، براى او مجلس فاتحه در مسجد برگزار مى‏شود که در آن از برق و سيستم تهويه مسجد استفاده مى‏گردد و برگزار کنندگان مراسم آن هزينه‏ها را نمى‏پردازند. آيا اين کار شرعاً جايز است؟

ج: جواز استفاده از امکانات مسجد در اقامه مجالس فواتح براى اموات و امثال آن منوط به کيفيت وقف و نذر آن امکانات براى مسجد است.

س 410: در روستايى مسجد نوسازى وجود دارد که در مکان مسجد قبلى بنا شده‏ است. در گوشه‏اى از اين مسجد که زمين آن جزء مسجد قبلى است، بر اثر جهل به مسأله، اتاقى براى تهيه چاى و مانند آن و کتابخانه‏اى در نيم طبقه قسمتى از شبستان مسجد در داخل شبستان مسجد ساخته شده است. خواهشمنديم نظر خود را در اين‌باره و مسأله تکميل و کيفيت استفاده از نصف دور داخلى مسجد، بيان فرماييد.

ج: ساختن اتاق مخصوص چاى در محل مسجد قبلى صحيح نيست و واجب است آن مکان به حالت مسجد بودن خود برگردد. نيم طبقه داخل شبستان مسجد هم در حکم مسجد است و همه احکام و آثار شرعى آن را دارد، ولى نصب قفسه‏هاى کتاب و حضور در آنجا براى مطالعه اگر مزاحمتى براى نمازگزاران ايجاد نکند اشکال ندارد.

س 411: رأى جنابعالى در مورد مسأله ذيل چيست؟

 

در يکى از روستاها مسجدى وجود دارد که رو به خرابى است، ولى دليلى براى خراب کردن آن وجود ندارد، زيرا مانع استمرار جاده نيست. آيا تخريب آن به‌طور کامل جايز است؟ همچنين اين مسجد داراى مقدارى اثاثيه و اموال است، اينها بايد به چه کسى داده شوند؟

ج: تخريب و ويران کردن مسجد جايز نيست و به‌طور کلى خراب کردن مسجد آن را از مسجد بودن خارج نمى‏کند. اثاث و لوازم مسجد اگر مورد استفاده در آن مسجد نباشد، بردن آن به مساجد ديگر براى استفاده از آنها اشکال ندارد.

س 412: آيا شرعاً ساخت موزه در گوشه‏اى از صحن مسجد بدون دخل و تصرّف در ساختمان آن جايز است، مثل کتابخانه که امروزه جزئى از مسجد را تشکيل مى‏دهد؟

ج: ايجاد موزه يا کتابخانه در گوشه صحن مسجد اگر مخالف کيفيت وقف تالار و شبستان و صحن مسجد باشد و يا موجب تغيير ساختمان مسجد گردد، جايز نيست. بهتر اين است که مکانى در کنار مسجد براى اين منظور تهيه شود.

س 413: مکانى وقفى وجود دارد که در آن مسجد، مدرسه علوم دينى و کتابخانه عمومى بنا شده است که همگى آنها الان فعّال هستند. اين مکان در حال حاضر جزء نقشه مکان‌هايى است که از طرف شهردارى بايد خراب شوند. چگونه بايد با شهردارى براى تخريب آن و گرفتن امکانات همکارى کرد تا بتوان آن را تبديل به ساختمان بهترى نمود؟

ج: اگر شهردارى اقدام به تخريب آن و دادنِ عوض نمايد و آن را تحويل دهد، اشکال ندارد، ولى اصل خراب کردن مسجد و مدرسه وقفى فى‌نفسه جايز نيست، مگر در صورتى که مصلحتِ اهمِ غير قابل چشم پوشى اقتضا کند.

س 414: براى توسعه مسجد نياز به کندن چند درخت از صحن آن است، آيا اين عمل با توجه به بزرگ بودن صحن مسجد و وجود درختان زياد در آنجا، جايز است؟

ج:اگر عمل مذکور تغيير و تبديل وقف شمرده نشود، اشکال ندارد.

س 415: زمينى که جزء قسمت سرپوشيده مسجد بوده و بر اثر واقع شدن مسجد در مسير طرح عمرانى شهردارى، در خيابان افتاده و قسمتى از آن به علت اضطرار تخريب شده، چه حکمى دارد؟

ج: اگر احتمال برگشت آن به حالت اوليه ضعيف باشد، ترتّب آثار شرعى مسجد بر آن معلوم نيست.

س 416: مسجدى بوده که خراب شده، و آثار مسجدى از آن محو گرديده يا به جاى آن بناى ديگرى ساخته شده و اميدى هم به دوباره سازى آن وجود ندارد، مثل آنکه آن آبادى ويران شده و تغيير مکان پيدا کرده، آيا نجس کردن آن مکان حرام است و تطهير آن واجب است؟

ج: در فرض سؤال معلوم نيست نجس کردن آن حرام باشد، گر چه احتياط آن است که نجس نکنند.

س 417: مدتى است که در يکى از مساجد، نماز جماعت اقامه مى‏کنم و اطلاعى از کيفيت وقف مسجد ندارم. با توجه به اين که مسجد از جهت هزينه با مشکلاتى روبرو است، آيا اجاره دادن زيرزمين مسجد براى کارى که مناسب با شأن مسجد باشد، جايز است؟

ج: اگر زير زمين عنوان مسجد را ندارد و جزء تأسيساتى نيست که مسجد به آن نياز داشته باشد و وقف آن هم وقف انتفاع نباشد، اشکال ندارد.

س 418: هيأت امناى مسجدى که املاکى براى اداره امور خود ندارد، تصميم گرفته‏اند زيرزمينى را در قسمت سقف دار مسجد براى ساختن کارگاه و تأسيسات عمومى براى خدمت به مسجد ايجاد نمايند، آيا اين کار جايز است؟

ج: حفر زمين مسجد براى تأسيس کارگاه و مانند آن جايز نيست.

س 419: آيا به‌طور مطلق جايز است که کفّار داخل مساجد مسلمانان شوند، هرچند براى مشاهده آثار تاريخى باشد؟

ج: ورود آنان به مسجد الحرام شرعاً ممنوع است و در ساير مساجد هم اگر هتک و بى‏حرمتى مسجد شمرده شود، جايز نيست، بلکه در ساير مساجد هم مطلقاً وارد نشوند.

س 420: آيا نماز خواندن در مسجدى که توسط کفّار ساخته شده، جايز است؟

ج: اشکال ندارد.

س 421: اگر کافرى داوطلبانه مالى را براى کمک به ساختمان مسجد بدهد و يا کمک ديگرى نمايد، آيا قبول آن جايز است؟

ج: اشکال ندارد.

س 422: اگر کسى شب به مسجد بيايد و در آن بخوابد و محتلم شود و پس از بيدارى خروج از مسجد برايش ممکن نباشد، چه تکليفى دارد؟

ج: اگر قادر بر خروج از مسجد و رفتن به جاى ديگر نيست، واجب است که فوراً تيمم نمايد تا بقا‏ در مسجد براى او حلال شود.


احكام سایر مکان های دینی


س 423: آيا از نظر شرعى به ثبت رساندن حسينيه به نام اشخاص معيّن، جايز است؟

ج: ثبت ملکى حسينيه‏اى که جهت اقامه مجالس دينى وقف عام شده، جايز نيست، و ثبت وقفى آن به نام اشخاص ضرورتى ندارد. به هر حال، ثبت وقفى آن به اسم افراد خاص بهتر است با اجازه و موافقت همه افرادى باشد که در ساختن آن حسينيه مشارکت داشته‏اند.

س 424: در رساله‏هاى عمليه آمده است که جايز نيست شخص جنب و حائض داخل حرم ائمه(عليهم‌السلام) شوند. خواهشمند است توضيح بفرماييد که منظور از حرم، همان زير گنبد است يا اين که شامل همه ساختمان‌هاى ملحق به آن هم مى‏شود؟

ج: مراد از حرم همان زير گنبد مبارک و جايى است که به آن حرم و مشهد شريف گفته مى‏شود، ولى ساختمان‌هاى ملحق به آن و شبستان‌ها حکم حرم را ندارند و ورود جنب و حائض به آن‌جاها اشکال ندارد، مگر جاهايى که عنوان مسجد را داشته باشد.

س 425: حسينيه‏اى در کنار مسجدى قديمى ساخته شده است، در حال حاضر مسجد قديم گنجايش نمازگزاران را ندارد، آيا مى‏توان حسينيه را در مسجد ادغام کرد و از آن به عنوان مسجد استفاده نمود؟

ج: نماز خواندن در حسينيه اشکال ندارد، ولى اگر حسينيه، به عنوان حسينيه، وقف صحيح شرعى شده، تبديل آن به مسجد جايز نيست و همچنين ضميمه‌کردن آن به مسجد به عنوان مسجد هم جايز نيست.

س 426: استفاده از فرشها و اجناس نذر شده براى مرقد يکى از فرزندان ائمه (عليهم‌السلام) در مسجد جامع محله چه حکمى دارد؟

ج: اگر زائد بر نياز مرقد امامزاده(عليه‌السلام) و زائران آن باشد، اشکال ندارد.

س 427: آيا تکايايى که به نام حضرت ابوالفضل(عليه‌السلام) و غير آن تأسيس مى‏شود، حکم مسجد را دارد؟ لطفاً احکام آن را بيان فرماييد.

ج: تکيه‏ها و حسينيه‏ها حکم مسجد را ندارند.

احكام لباس نمازگزار

س 428: آيا نماز خواندن در لباسى که شک در نجس بودن آن دارم، صحيح است؟

ج: لباسى که نجس بودن آن مشکوک است، محکوم به طهارت بوده و نماز خواندن با آن صحيح است.

س 429: آيا نماز خواندن در کمربند چرمى که از آلمان خريده‏ام و شک دارم که از پوست طبيعى است يا مصنوعى و از پوست حيوان تذکيه شده است يا خير، اشکال شرعى دارد؟ نمازهايى که با آن خوانده‏ام، چه حکمى دارد؟

ج: اگر شک در اين باشد که آن چرم طبيعى است يا مصنوعى، نماز با آن اشکال ندارد، ولى اگر بعد از احراز چرم طبيعى بودن آن، شک در اين باشد که آيا از حيوانى است که شرعاً تذکيه شده يا خير، نجس نيست، ولى نماز با آن باطل است، و نمازهاى گذشته که در حال جهل به اين حکم، خوانده‏ايد، قضا ندارد.

س 430: اگر نمازگزار يقين داشته باشد که نجاستى بر بدن يا لباسش وجود ندارد و نماز بخواند، بعداً معلوم شود که بدن يا لباس او نجس بوده است. آيا نماز وى باطل است؟ اگر در حين نماز نجاست حاصل شود، نماز او چه حکمى دارد؟

ج: اگر اصلاً علم به نجس بودن لباس يا بدن نداشته باشد و بعد از نماز متوجه آن شود، نماز او صحيح است و اعاده و قضا واجب نيست. ولى اگر در اثناء نماز نجاست عارض شود، اگر براى وى ازاله نجاست از بدن يا در آوردن لباس نجس بدون ارتکاب عملى که منافات با نماز دارد، ممکن باشد، بايد نجاست بدن را برطرف يا لباس نجس را از خود دور کند و نماز خود را تکميل نمايد و اگر برطرف کردن نجاست با حفظ حالت نماز براى او امکان ندارد و وقت هم وسعت دارد، واجب است که نماز را قطع کند و با بدن و لباس پاک آن را اعاده نمايد.

س 431: فردى از مقلدين يکى از مراجع، مدت زمانى نماز خود را با پوست حيوانى که تذکيه آن مشکوک بوده و نماز با آن صحيح نيست، مى‏خوانده است. طبق نظر مرجع تقليد او، اگر جزئى از حيوان حرام گوشت همراه او باشد، احتياط واجب اعاده نماز خوانده شده است، آيا حيوانى که تذکيه آن مشکوک است، حکم حيوان حرام گوشت را دارد؟

ج: حيوانى که تذکيه آن مشکوک است، از لحاظ حرمت خوردن گوشت و عدم جواز نماز با پوست آن، در حکم ميته است، ولى نجس نيست، و نمازهاى گذشته اگر با جهل به اين حکم، انجام گرفته است، محکوم به صحّت‏ است.

س 432: زنى در اثناى ‏نماز متوجه مى‏شود که مقدارى از موهايش پيداست و فوراً آن را مى‏پوشاند، آيا نماز خود را بايد دوباره بخواند يا خير؟

ج: تا زمانى که ظاهر شدن مو عمدى نباشد، اعاده واجب نيست.

س 433: شخصى به علت اضطرار مجبور به تطهير مخرج بول با سنگ يا چوب و يا هر چيز ديگرى مى‏شود و هنگامى که به منزل مراجعت مى‏کند، آن را با آب تطهير مى‏نمايد، آيا هنگام نماز بايد لباس زير خود را عوض کرده يا تطهير نمايد؟

ج: اگر لباس او با رطوبت بول نجس نشده است، تطهير لباس واجب نيست.

س 434: به کار انداختن بعضى از دستگاههاى صنعتى وارداتى با همکارى متخصصين بيگانه امکان‏پذير است و آنها از ديدگاه فقه اسلامى کافر و نجس هستند، با توجه به اين که به کار انداختن آن دستگاهها با استفاده از روغن و مواد ديگرى که با دست ريخته مى‏شوند، صورت مى‏گيرد، بنا بر اين پاک بودن آنها امکان ندارد. و همچنين با توجه به اين که لباس و بدن کارگران هنگام کار با اين دستگاهها در تماس است و در وقت نماز فرصت تطهير لباس و بدن را به‌طور کامل ندارند، تکليف آنها نسبت به نماز چيست؟

ج: با احتمال اين که کافرى که اقدام به راه اندازى دستگاهها و وسائل مى‏کند، از اهل کتاب باشد که محکوم به طهارت هستند و يا در هنگام کار دستکش پوشيده باشد، به صرف اين که دستگاه به وسيله کافر راه‏اندازى شده است، يقين به نجاست حاصل نمى‏شود و با فرض يقين به نجاست دستگاه و تماس بدن و لباس کارگران با آن در حين کار با رطوبت مسريه، تطهير بدن براى نماز واجب است و لباس هم بايد عوض و يا تطهير شود.

س 435: اگر نمازگزار دستمال و امثال آن را که با خون نجس شده‏اند، حمل کند و يا در جيب خود بگذارد، آيا نماز او باطل است؟

ج: اگر دستمال به قدرى کوچک باشد که نتوان عورت را با آن پوشاند، همراه بودن آن در نماز اشکال ندارد.

س 436: آيا نماز در لباس معطر به عطرهاى امروزى که حاوى الکل است، صحيح است؟

ج: اگر علم به نجاست آن عطرها نداشته باشد، نماز در لباس‌هاى مذکور اشکال‏ ندارد.

س 437: زنان چه مقدار از بدن خود را بايد هنگام نماز بپوشانند؟ آيا پوشيدن لباس‌هاى آستين کوتاه و نپوشيدن جوراب اشکال دارد؟

ج: بر زنان واجب است در نماز تمام بدن و موى خود را به غير از صورت به مقدارى که شستن آن در وضو واجب است و دست‏ها تا مچ و پاها تا مفصل ساق با پوششى که کاملاً بدن را مى‏پوشاند، بپوشانند و در حضور نامحرم پاها را نيز بايد بپوشانند.

س 438: آيا بر زنان پوشاندن روى پاها هنگام نماز واجب است؟

ج: پوشاندن پاها تا مفصل ساق در صورتى که نامحرم حاضر نباشد، واجب نيست.

س 439: آيا پوشاندن کامل چانه هنگام حجاب و در نماز واجب است، يا اين که فقط قسمت پائين آن بايد پوشانده شود، و آيا وجوبِ پوشش چانه مقدمه پوشاندن صورت است که شرعاً واجب است؟

ج: پوشاندن قسمت پائين چانه واجب است نه خود آن، زيرا چانه ‏جزئى از صورت است.

س 440: آيا حکم صحيح بودن نماز در متنجسى که کافى براى پوشش عورت محسوب نمى‏شود، اختصاص به‌صورت نسيان و جهل نمازگزار به حکم يا موضوع دارد و يا شامل شبهه حکميه و موضوعيه هم مى‏شود؟

ج: اختصاص به دو صورت جهل و نسيان ندارد، بلکه نماز با متنجسى که کافى براى پوشش عورت نيست، حتى در صورت علم هم صحيح است.

س 441: آيا وجود مو يا آب دهان گربه در لباس نمازگزار باعث بطلان نماز او مى‏شود؟

ج: بله، موجب بطلان نماز است.

 

احكام پوشيدن طلا و نقره و به کار بردن آن

س 442: به دست کردن انگشتر طلا توسط مردان به‌خصوص در نماز چه حکمى دارد؟

ج: به دست کردن انگشتر طلا براى مردان در هيچ حالى جايز نيست و نماز با آن هم بنا بر احتياط واجب، باطل است.

س 443: استفاده مردان از انگشترى که از جنس طلاى سفيد است، چه حکمى دارد؟

ج: اگر چيزى که طلاى سفيد ناميده مى‏شود همان طلاى زرد است که بر اثر مخلوط کردن ماده‏اى رنگ آن سفيد شده، حرام است ولى اگر عنصر طلا در آن به قدرى کم است که عرفاً به آن طلا نمى‏گويند مانع ندارد و پلاتين نيز اشکال ندارد.

س 444: آيا استفاده از طلا بدون قصد زينت به‌طورى که ديگران نبينند، اشکال شرعى دارد؟

ج: پوشيدن طلا، خواه حلقه انگشترى باشد يا غير آن، براى مردان مطلقاً حرام است هرچند به قصد زينت نباشد و از ديد ديگران مخفى باشد.

س 445: استفاده از طلا براى مردان به مدت کوتاه چه حکمى دارد؟ ما اشخاص بسيارى را مشاهده مى‏کنيم که مى‏گويند استفاده از آن براى مدت کوتاه، مثل لحظه عقد، اشکال ندارد.

ج: پوشيدن طلا براى مرد حرام است و فرقى بين مدت کم يا زياد نيست.

س 446: با توجه به احکام لباس نمازگزار و حرام بودن زينت کردن با طلا بر مردان، خواهشمنديم به دو سؤال زير پاسخ فرماييد:

 

الف: آيا مقصود از زينت با طلا، مطلق استفاده از آن توسط مردان است هرچند براى جراحى استخوان و دندانسازى باشد؟

 

ب: با توجه به اين که در شهر ما به دست کردن انگشتر طلاى زرد توسط جوانانى که تازه ازدواج مى‏کنند، مرسوم است و اين امر از نظر عموم مردم براى مرد زينت محسوب نمى‏شود، بلکه علامت آغاز زندگى زناشويى فرد است، نظر حضرتعالى در اين‌باره چيست؟

ج: الف: ملاک حرمت استفاده از طلا براى پوشيدن يا به گردن آويختن توسط مردان، صدق زينت نيست، بلکه استفاده از آن به هر صورت و به هر قصدى حرام است هرچند انگشتر، حلقه، گردنبند و مانند آن باشد. ولى استفاده از آن توسط مردان براى جرّاحى استخوان و دندان‌سازى اشکال ندارد.
ب: استفاده از انگشترى طلاى زرد توسط مردان در هر حال حرام است.

س 447: ساخت و فروش جواهرات طلا که مخصوص مردان است و زنان از آنها استفاده نمى‏کنند، چه حکمى دارد؟

ج: ساخت جواهرات طلا اگر به منظور استفاده مردان باشد، حرام است و خريد و فروش آن به اين قصد جايز نيست.

س 448: در بعضى از ميهمانيها ديده مى‏شود که شيرينى‏ها را در ظرفهاى نقره‏اى مى‏گذارند، آيا اين ‏کار، خوردن غذا در ظرف نقره محسوب‏ مى‏شود، و حکم‏ آن‏ چيست؟

ج: اگر برداشتن غذا و مانند آن از ظرف نقره به قصد خوردن، استعمال ظرف نقره در خوردن و آشاميدن محسوب شود، حرام است.

س 449: آيا گذاشتن روکش طلا روى دندان اشکال دارد؟ روکش پلاتين چطور؟

ج: گذاشتن روکش طلا يا پلاتين روى دندان اشکال ندارد، ولى پوشاندن دندان‏هاى جلو با طلاى زرد، اگر به قصد زينت باشد، خالى از اشکال نيست.

 
 Copyright © 2003-2013 - AVINY.COM - All Rights Reserved