فکت‌شیت ایرانی از توافق لوزان
هنوز منتشر نشده است. شنیده‌های مختلفی درباره دلایل جواد ظریف
برای این پنهانکاری مطرح شده است اما به هر حال چه او خود منبع
این اقدام باشد و چه برای این پنهانکاری دستور گرفته باشد،
اکنون افکار عمومی در ایران نسبت به آنچه در مذاکرات صورت
می‌گیرد، تردید دارند.
از سوی دیگر اقدام طرف مقابل و انتشار یک فکت‌شیت از توافق
لوزان باعث شده طی روزهای پس از توافق لوزان تاکنون، تقریبا
فضای رسانه‌های معتبر دنیا متاثر از ادعاهای آمریکایی‌ها
درباره مفاد توافق لوزان باشد.
پس از باراک اوباما و جان کری که با استناد به فکت‌شیت ادعایی
خود و نیز انفعال وزارت امور خارجه ایران از انتشار یک سند
مکتوب از توافق لوزان، ادعاهایی درباره تعهدات ایران در توافق
لوزان مطرح کردند، اکنون نوبت ارنست مونیز، وزیر انرژی
آمریکاست که درباره آنچه در لوزان با جواد ظریف و علی اکبر
صالحی مذاکره کرده، ادعاهایی را مطرح کند. مونیز به‌عنوان کسی
که ساعت‌های فراوان درباره جزئیات توافق با نمایندگان حسن
روحانی مذاکره کرده، درباره تعهدات ایران در توافق لوزان یک
روایت تکان دهنده مطرح کرده است.
مونیز درباره امکان بازرسی‌هایی که توافق لوزان به آمریکا
می‌دهد تا برنامه هسته‌ای ایران را بپاید، می‌گوید این امکان
«بی‌سابقه» است! این مذاکره‌کننده آمریکایی در مذاکرات ایران و
1+5 که نزدیک به 10 روز در لوزان با علی‌اکبر صالحی و جواد
ظریف گفت‌وگو کرده است همچنین گفت توافق لوزان موجب کاهش 98
درصدی ذخایر اورانیوم غنی شده ایران خواهد شد. مونیز همچنین
گفت دسترسی‌های فوق‌العاده و بی‌سابقه آمریکا به برنامه
غنی‌سازی ایران «25 سال» طول خواهد کشید! نکته تکان‌دهنده دیگر
آن بخش از اظهارات مونیز است که ادعا می‌کند تیم مذاکره‌کننده
ایرانی پذیرفته است بازرسی‌هایی فراتر از پروتکل الحاقی را به
صورت مادام‌العمر اجرا خواهد کرد! به گزارش «وطن امروز»، ارنست
مونیز، وزیر انرژی ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه در گفت‌وگو
با CNBC ادعا کرد براساس چارچوب توافق هسته‌ای لوزان، آمریکا،
مدت زمان و وقت کافی برای تشخیص اینکه ایران به دنبال ساختن
سلاح هسته‌ای است را دارد.
مونیز گفت: در مدت زمان تعیین‌شده که حداقل 10 سال است، ما
توانایی بسیار خوب و قابل اطمینانی برای تشخیص فعالیت‌های
مرتبط با ساخت سلاح در ایران داریم و می‌توانیم به سرعت این
موارد را تشخیص دهیم و البته زمان کافی برای پاسخ دادن به این
موارد را در اختیار خواهیم داشت. بعد از آن در طول مدت زمان
بعدی نیز محدودیت‌های زیادی را برای جلو رفتن برنامه ایران
می‌توانیم اعمال کنیم. مونیز که خود یک فیزیکدان هسته‌ای است،
یکی از متخصصانی بوده که در طول دوران مذاکرات ایران با 5 قدرت
جهانی در هیات آمریکایی حضور داشته است. به گفته مونیز، متن
چارچوب توافق شده، به غرب «دسترسی بی‌سابقه‌ای» به برنامه
هسته‌ای ایران می‌دهد.
این مساله مهمی برای ایران است که بتواند از این طریق اعتماد
جامعه بین‌الملل نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش را
جلب کند. به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، براساس چارچوب تعیین شده برای
توافق، ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 با برداشتن گام‌هایی، مدت
زمان رسیدن ایران به بمب هسته‌ای و ساخت آن را به یک سال
افزایش خواهند داد و این شرایط برای 10 سال آینده همچنان حفظ
خواهد شد.
گفت‌وگوکنندگان هسته‌ای ایران که محمدجواد ظریف آنها را هدایت
می‌کند، همچنین بر سر این مساله توافق کرده‌اند که به منظور
جلوگیری از غنی‌سازی با غنای بالا که در ساخت بمب‌های هسته‌ای
استفاده می‌شود، غنی‌سازی خود را محدود کرده و ذخایر اورانیوم
غنی‌شده خود را نیز کاهش دهند. مونیز خاطرنشان کرد کاهش میزان
ذخایر اورانیوم به این معنی است که آنها به معنای واقعی کلمه،
تا پایان ماه ژوئن، 97 تا 98 درصد کاهش در میزان اورانیوم غنی
شده خود خواهند داشت. او ادامه داد: ایده اصلی این است که در
طول مدت زمان طولانی، امیدواریم ایران ثابت کند برنامه
هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است اما حتی بعد از 25 سال نیز ما دسترسی
بی‌سابقه‌ای به زنجیره تأمین اورانیوم آنها خواهیم داشت.
مونیز همچنین تصریح کرد ایران تعهد داده است به پروتکل الحاقی
که مجموعه‌ای از تعهدات برای تایید صلح‌آمیز بودن فرآیند
غنی‌سازی در ایران است، «اساساً برای همیشه» متعهد شود که این
مساله فراتر از توافق‌های حفاظتی است که بازرسان بین‌المللی
می‌توانند در هر کشوری داشته باشند.
انتقال سوخت به روسیه هم مطرح است
اما در کنار ادعاهای مونیز که در سایه خودداری جواد ظریف از
انتشار فکت‌شیت ایرانی، محل رجوع و استناد رسانه‌های معتبر
خارجی می‌شود؛ برخی دیگر از مذاکره‌کنندگان 1+5 نیز اظهاراتی
شبیه و نزدیک به ادعاهای آمریکایی‌ها درباره مفاد توافق لوزان
مطرح می‌کنند! سرگی ریابکوف که چندی پیش گفت فکت‌شیت
آمریکایی‌ها کاملا صحت دارد و با این جمله همه ما ایرانی‌ها را
شوکه کرد؛ در تازه‌ترین اظهارنظر خود درباره آن بخش از ادعاهای
آمریکایی‌ها که درباره کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران مطرح
شده، اظهارنظری همسو مطرح کرده است.
ریابکوف که در وین به سر می‌برد و در جریان فرآیند مکتوب کردن
توافق لوزان میان ایران و 1+5 است، طی اظهارنظری گفت در این
مذاکرات موضوع انتقال ذخایر اورانیوم ایران به روسیه مطرح است!
ریابکوف دیروز در وین گفت: روسیه درحال بررسی موضوع بازگرداندن
مواد هسته‌ای از ایران به روسیه پس از توافق ایران با 6 قدرت
جهانی است. به گزارش ایتارتاس، وی البته اعلام کرد که تهران و
مسکو بر سر این مساله اختلافاتی دارند. ریابکوف در ادامه
افزود: درباره مواد هسته‌ای چنین امکانی وجود دارد اما
همان‌طور که متوجه هستیم، دوستان ایرانی ما تا اندازه‌ای نظرات
متفاوتی درباره این مساله دارند که چه اتفاقی باید برای آن
مواد رخ دهد. معاون وزیر خارجه روسیه و مذاکره‌کننده ارشد
روسیه همچنین اعلام کرد خطر توقف در گفت‌وگوهای بین ایران و
کشورهای عضو گروه 1+5 وجود ندارد اما مسائل بسیاری لاینحل باقی
مانده‌است.
آقای ظریف! جزئیات آن شب چه بود؟
جواد ظریف چند روز بعد از توافق لوزان، در برنامه نگاه یک شبکه
اول سیما حاضر شد و قریب به 3 ساعت درباره جزئیات توافق لوزان
سخن گفت. او حتی در میانه اظهاراتش از مجری برنامه گلایه کرد
که چرا سوالاتی پرسیده که او ناگزیر شده بخشی از جزئیات توافق
را بیان کند. تیم مذاکره‌کننده بارها و بارها این اظهارنظر را
به شکل‌های مختلف بیان کردند که آنچه در لوزان توافق شده، صرفا
یک چرک‌نویس است.
این اظهارنظر در واقع به معنای توافق شفاهی میان ایران و
آمریکا بوده است. با این حال اما پس از مدتی که ماجرای دستور
مقامات عالی به جواد ظریف برای انتشار فکت‌شیت فاش شد، جواد
ظریف در اظهارنظری عجیب گفت: «توافقی نشده که فکت‌شیت آن منتشر
شود.» این اظهارنظر عجیب درحالی مطرح شده که پس از قرائت
بیانیه لوزان توسط ظریف و موگرینی، پیام‌های تبریک متعدد میان
دولتی‌ها رد و بدل شد و حتی تلاش شد یک کارناوال خیابانی در
حمایت از توافق هسته‌ای در تهران راه بیفتد! اما درباره این
اظهارنظر آقای ظریف، سوالی که از وزیر امور خارجه باید پرسید
این است اگر توافقی نشده، آن سخنرانی 3 ساعته شما در تلویزیون
و ذکر برخی جزئیات درباره توافق، چه بود؟ و چگونه قابل جمع شدن
با توجیه عدم انتشار فکت‌شیت است. به هر حال آنچه افکار عمومی
در ایران در حال حاضر مشاهده می‌کند، خودداری دولت از انتشار
جزئیات توافق لوزان است. توافقی که آمریکایی‌ها از رئیس‌جمهور
تا سخنگوی وزارت خارجه بارها مدعی شده‌اند ایرانی‌ها در آن
تعهدات فراقانونی نسبت به برنامه هسته‌ای خود را پذیرفته‌اند!
واقعیت این ماجرا روشن است و نیاز به تشریح ندارد.
