پيشرفتهای علوم، اشارات علمی در قرآن را
تبيين میكند
حجتالاسلام
«محمدهادی يوسفی غروی» درباره «روش تفسير علمی قرآن كريم» ضمن بيان مطلب فوق گفت:
«در زمان نزول قرآن و پس از آن آياتی از قرآن كه جنبه علمی داشت برای برخی از مردم
محل تأمل و استفهام بود كه اميرالمؤمنين آينده علمی بشر را كاشف بعضی از ابهامات در
اين گونه آيات میدانند.»
اميرالمؤمنين(ع) در تفسير آيه «و من كل شيئ خلقنا زوجين» خطاب به «ابن عباس»
میفرمايند: "بخشیهايی از قرآن را كه درك نمیكنيد رها كنيد كه آينده آن را تفسير
خواهد كرد."»
يوسفی غروی گفت: «همزمان با انتشار اكتشافات علمی بشر در قرن اخير٬ بسياری از
افراد تلاش كردند تا مطالب علمی را كه از ابهامات به وجود آمده در اين حوزه كم
میكند٬ در قالب تفسير جمعآوری و منتشر كنند.»
عضو گروه علمی تاريخ و معارف مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی (ره) افزود:
«مشهورترين تفسيری كه دراين زمينه نوشته شده و همت آن جمعآوری اخبار علمی در تفسير
آيات بوده است٬ كتاب "الجواهر" نوشته "طنطاوی" نويسنده مصری است. البته در 60 سال
گذشته بسياری از مسلمانان و قرآنپژوهان بر اين اعتقاد بودند كه در اين تفسير
مبالغه شده است و بسياری از آنها قابل تطبيق با آيات قرآن نيست و يا جای تأمل
دارد.» وی درباره تفسير «طنطاوی» افزود: «زمانی كه در انجام كاری زيادهروی
شود و اهميت به كميت داده شود كيفيت فدا خواهد شد كه اين معنا بر اين تفسير صادق
است.»
عضو گروه علمی تفسير مركز جهانی علوم اسلامی افزود: «نمونه ديگری از كتب تفسير علمی
كه زيادهروی در آن ديده نمیشود٬ كتاب "القرآن و العلم الحديث" است كه تا
اندازهای مورد قبول واقع شده است. همچنين شيخ "مصطفی زمانی" پيش از انقلاب اسلامی
سلسله مقالات تفسير علمی بعضی از آيات قرآن را در مجله «دانشمند» منتشر كرد كه
غالبا جنبه گزينشی داشت.»
حجتالاسلام يوسفی غروی در نقد تفاسير علمی گفت: «نمیتوان كتبی با عنوان تفسير
علمی را كاملا تأييد يا رد كرد؛ بعضی از تفاسير بسيار متين و معقول است و نشانههای
تأييد متوالی دارد.» وی ملاك صحت تفاسير علمی را ثبوت نظريه علمی و وضوح
تطبيق دانست و در توضيح آن گفت: «به طور مثال امروزه مسأله زوجيت در مخلوقات حتی در
اتمها نيز يك مسأله علمی ثابت شده است و در حد نظريه علمی بدون ترديدی است كه مورد
قبول واقع شده و نمیتوان آن را رد كرد ولی بايد توجه داشت كه اين تفسيرها جنبه
مبالغهای نداشته باشد؛ چرا كه در اين صورت تحميل انديشهها و افكار بر آيات قرآن
خواهدبود.»
وی افزود: «اعجاز قرآن بايد حاوی جنبههای متعددی بوده و برای هر عصر جنبه اعجازی
آن عصر را داشته كه برای منصفين قابل تطبيق باشد مفسران و پژوهشگران در تشريح جوانب
اعجاز قرآن آن را به 6 جهت تقسيم میكنند كه اعجاز علمی ششمين اعجاز ذكر شده است و
«شيخ محمدجواد بلاغی» صاحب كتاب «آلاء الرحمن فی التفسير» در مقدمه آن بحثی متين و
گزيده درباره علوم قرآنی دارد و از جمله جوانب اعجاز قرآن را تشريح كرده و
معاصرترين جنبه اعجاز قرآن را اعجاز علمی دانستهاست.»
دكتر يوسفی به تعريف اعجاز علمی قرآن پرداخت و گفت: «منظور از اعجاز علمی اين است
كه شخصی در 14 قرن پيش بدون آنكه درس خوانده باشد چنين آياتی را از جانب خدا ابلاغ
كرده است كه دربرگيرنده اشارات علمیای است كه در آن زمان برای هيچ كس قابل فهم
نبوده است. همچنين وجود نداشتن مصداق خارجی يكی ديگر از ويژگیهای اعجاز است ولی
بايد يادآور شد همه آنچه كه ادعا شده تطبيق علمی بر پيشرفتهای بشر است درست نيست
اما حداقل برخی از آيات تطبيق روشی با موضوعات علمی دارد و اين خود معنای اعجاز
علمی قرآن است.»
وی افزود: «مطالب علمی ذكر شده در قرآن از ارتباط غيبی پيامبر اكرم (ص) با عالم
اسرار كون پرده برمیدارد. اگر پيامبر اين ارتباط را با خالق هستی نداشت چگونه چنين
مطالبی را كه صدها سال بعد بشر با پيشرفتهای علمی به آن رسيده است بيان كردهاند.
اگر اين مطالب برای كسی قانعكننده نباشد به حد اعجاز نمیرسد اما همين اندازه كه
حتی اگر برای يك مورد از آن توجيهی جز ارتباط غيبی با خداوند نتوان يافت٬ اعجاز
خواهد بود.»
حجتالاسلام يوسفی غروی بر استفاده از لفظ «تطبيق» تأكيد كرد و گفت: «استفاده از
لفظ تطبيق به اين دليل است كه بين رفع ابهام لفظی و رفع ابهام در اشارات علمی با
تطبيق اكتشافات علمی بشر فرقی گذاشته شود. واژه تطبيق٬ لفظ صحيحتری است كه اگر از
اشارات علمی قرآن رفع ابهام كند٬ تفسير هم قابل توجيه خواهدبود.»
منبع: خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)