معاون مركز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد: آيات قرآن را به زير پل‌ها و تبليغات را به بهترين نقاط شهری برده‌اند

«فرزين محبی‌پور» معاون مركز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره جايگاه نمادهای قرآنی و اسلامی در زيباسازی شهرها گفت: به‌عنوان معاون اين مركز با نفس اشاعه فرهنگ قرآنی در سطح شهرها موافق هستم اما معتقدم هنوز نتوانسته‌ايم جايگاه شايسته اين مفاهيم را در ارتباط با هنرها پيدا كنيم.

وی به نوشته‌های آيات و احاديث در زير معابر و پل‌های هوايی اشاره كرد و توضيح‌داد: به‌واقع جايگاه واقعی مفاهيم معنوی قرآن در زير پل‌ها و جايگاه محصولات غذايی فلان كارخانه در بهترين زاويه‌ ديد و گران‌ترين بيلبوردهای اتوبان‌هاست؟ در اين زمان است كه مشكلات عديده فرهنگی مانند رويگردانی جوانان از دين و مذهب، افسردگی همشهريان در رفت و آمدهای روزانه و... پديد می‌آيد كه همه اينها به نوعی ريشه در همين «ارزش‌گذاری‌های ناآگاهانه» دارد.

اين مقام مسؤول افزود: در بسياری از اين نوشته‌ها حتی جای كافی برای كتابت ادامه حديث يا آيه مربرطه نيست و ادامه حديث را به‌صورت نامنظم و آشفته در بالا يا پايين خط اصلی می‌نويسند كه كاملاً از شأن آيات قرآنی و احاديث ائمه به‌دور است.

معاون مركز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد همچنين اشاره كرد: اين‌گونه معضلات نيازمند توجه و رسيدگی اساسی توسط شهرداری است. درحالی‌كه ما هنرمندان خوشنويس فراوانی در مركز داريم كه آمادگی هر نوع همكاری و نظارت بر كاركرد عوامل شهرداری را دارند اما از هنر ارزنده آنان به‌دليل مشكلات فراوان در تعاملات اداری استفاده نمی‌شود. متأسفانه گاهی برخی متوليان اين امور درگير مسايل متفرقه و مالی می‌شوند و به تأثيرات مخرب برخی كارها توجهی ندارند.

وی عنوان‌كرد: وضعيت كنونی زيباسازی شهر بسيار آشفته و به‌دور از برنامه‌ريزی هنری است. معماری ما درحالی كه ميل آشكارا به سبك‌های غربی دارد، مسئولان همه جا از حفظ نمادها و اصالت‌های فرهنگی_اسلامی ياد می‌كنند؛ اين تناقض در ايده و عمل بسيار بغرنج‌تر از تمايل به آثار غربی و عمل در همان زمينه است.

وی درباره روند ارائه طرح و ساخت آثار تجسمی در شهرداری توضيح‌داد: روش كار امروزه به‌شكل ارائه فراخوان (مثلاً برای ساخت مجسمه) از سوی شهرداری و اعلام آمادگی افراد برای ساخت آن است. اما متأسفانه كسانی كه اينگونه كارها را متقبل می‌شوند يك قدم از درجه هنرمندی عقب هستند و به نكات اصولی، تكنيكی و زيبايی‌شناسی هنری هم آگاهی كامل ندارند.

«محبی‌پور» ادامه داد: بنابراين شهرداری ناچار است از ميان «بد و بدتر» بد را انتخاب كند. درحالی كه اين روند بايد كاملاً برعكس باشد يعنی آرمان‌ها و اهداف شهرداری و مركز مشخص شود، الگوها و شاخص‌ها معرفی شوند و برآن اساس از هنرمندان، كار هنری شايسته تقاضا شود.

وی ادامه داد: در آن‌دسته از هنرهای تجسمی كه قرار بر نصب آنها در سطح شهر است، «سادگی» و «نماد» مهم‌ترين عناصر هستند. اين روش سبب دقت مخاطب به سوی عناصر درونی اثر می‌شود و نكات مكشوفه باعث پويايی ذهن بيننده نيز می‌شوند. متأسفانه آثار كنونی با بيان مستقيم مفاهيم مورد نظر، «جذابيت كشف» را برای بيننده از بين برده‌اند و نوعی ساده‌انگاری را باب‌كرده‌اند.

اين مسؤول فرهنگی به برخی چهره‌نگاری‌های ثبت شده بر ديوارهای شهرها و كيفيت آنها اشاره كرد و گفت:‌ در زمينه ترسيم دقيق جزئيات چهره بزرگان، رهبران كشور يا شهيدان كارهای ضعيف و به‌دور از اصول هنری انجام شده درصورتی‌كه يك كار گرافيكی ساده و گويا نه‌تنها از قداست معنوی ايشان نمی‌كاهد بلكه به ارزش‌گذاری معنوی آنان نيز می‌پردازد. «سادگی» نيز در اين تعريف به سطوح صاف و كم نقش ارتباطی ندارد؛ بلكه تعاريف دقيق زيبايی‌شناسی دارد كه بايد براساس نيازهای جامعه كارشناسی‌شود تا القا كننده مفاهيم قرآنی و معنوی نيز باشد.

به گفته وی ماندگاری بنای ميدان آزادی به دليل رعايت بسياری از نكات هنری در كنار رعايت سادگی است.

«محبی‌پور» درباره مشكلات تعامل با شهرداری توضيح‌داد: عدم ضمانت اجرايی مهم‌ترين مانع اين تعامل است. حتی اگر كارشناسان ما هم بر ساخت آثار نظارت داشته‌باشند، در همه موارد از نظريات اين كارشناسان استفاده نی‌شود. به‌عنوان نمونه ما كارشناسانی داريم كه درباره عناصر پيام‌رسانی بنای «ميدان انقلاب» اظهارنظر‌های كارشناسانه‌ای ارائه داده‌اند و نواقص آن را تشريح‌ كرده‌اند اما ترتيب اثر داده‌نشده‌است.

منبع: خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)