این کتاب به بررسی ماهیت جامعه و دولت در اسلام می پردازد و به سؤالاتی چون: کم و
کیف دولتهای اسلامی، دینی یا مدنی پاسخ می دهد. وی به فعالیتهای جوامع مدنی نه تنها
در عصر حاضر بلکه در دوره رسول اکرم (ص) و امام علی (ع) نیز اشاره می کند.
در فصلی از کتاب دکتر محمد بیومی همچنین به اسلام و عناصر اصلی تشکیل یک کشور
اسلامی در دوره خلفای راشدین می پردازد.وی به ساخت و تشکیل جوامع دینی از سوی یاران
و صحابه پیامبر اکرم (ص) اشاره می کند که به ارائه تاریخ اسلامی بر مبنای اصول
اسلامی، امور دینی، قرائت قرآن، فقه دینی و درک مفاهیم اسلامی پرداختند.
این کتاب دو بخش مهم دارد. یکی اصحاب رسول خدا در مدینه النبی که بر اساس امور
دینی و مباحث اسلامی از وی اطاعت می کردند. بخش دوم به زبان پیامبر با توجه به غیر
مفهوم بودن برای مردم دیگر کشورها اشاره می کند.
مؤلف بخشی ازکتاب را به سؤالاتی اختصاص داده است، مانند " پیامبراکرم (ص) چگونه
یک جامعه دینی و مدنی تشکیل داد؟" ، و می گوید: " پیامبر اکرم (ص) به قرآن رجوع می
کرد و از طریق آن و وحی که به او می رسید و با راهنماییهایی غیبی که به او می شد به
تشکیل حکومت اسلامی اقدام می نمود...."
