آداب بيت الخلا
و چون خواستى متوجه به نماز شوى و حاجت دارى به رفتن به بيت الخلا پس ابتدا كن به
آن و آداب بيت الخلا بسيار است و جمله اى از آن بطور اختصار آن است كه مقدّم دارى
در وقت داخل شدن پاى چپ را و مى گوئى :
آداب وضو و چون خواستى وضو بگيرى ابتداء مى كنى به مسواك نمودن كه دهان را پاكيزه مى كند و بلغم را برطرف و حفظ را زياد مى كند و باعث
زيادتى حَسَنات و خوشنودى حق تعالى است و دو ركعت نماز با مسواك افضل است از هفتاد
ركعت به غير از مسواك و اگر مسواك نباشد انگشت مُجزى است از آن و سزاوار است كه در
وقت وضو گرفتن رو به قبله بنشينى و ظرف آب را در جانب راست خود مى گذارى و چون
نگاهت بر آب فتاد اين دعا مى خوانى : اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى جَعَلَ الْمآءَ
طَهُورا وَلَمْ
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ستايش خاص خدائى است كه آب را پاك كننده
قرار داد و
يَجْعَلْهُ نَجِسا * پس مى شوئى دست خود را پيش از آنكه داخل ظرف آب كُنى و مى گوئى
:
آداب مسجد رفتن
پس روانه مى شوى به جانب مسجد با حالت سكينه و وقار و مى گوئى در وقت بيرون شدن از
خانه بجهت رفتن به مسجد بِسْمِ اللَّهِ الَّذى خَلَقَنى فَهُوَ يَهْدينِ وَالَّذى
هُوَ
* * * * * * * * * * * * * * * * * به نام آن خدائى كه مرا آفريد و سپس راهنمائيم
كرد و آن كس كه
و از نزد خود رحمتى به من ببخش كه همانا توئى بخشنده * * * * * * * * * * * * * * *
* * * * *
آداب ورود در نماز
پس مهيّا مى شوى بجهت نماز و حاضر مى كنى قلب خود را و ملاحظه مى كنى ذلّت مقام خود
را و عظمت و جلالت مولاى خود را كه در مقام مناجات با او درآمده اى و چنان باش كه
گويا او را مى بينى و حيا كن از آنكه با او تكلّم كنى و دلت به جانب ديگر متوجّه
باشد پس مى ايستى با وقار و خشوع در حالتى كه دستهايت را بر رانهاى خود مقابل سر
زانو گذاشته باشى و مابين قدمهايت بقدر سه انگشت تا يك شبر باز كرده فُرجه مى گذارى
و نظرت را به موضع سجده مى افكنى پس نيّت فريضه صبح بكن قربةً الى اللّه و تكبيرة
الاحرام بگو دعاى تكبيرات
و مستحب است كه شش تكبير ديگر بر او اضافه كنى و در هر تكبيرى دستها را بلند كنى تا
محاذى نرمه گوش در حالى كه كف دستها رو به قبله باشد وانگشتها غيراز انگشت بزرگ به
هم چسبيده باشد و بخوانى دعاهاى تكبيرات را به اين
طريق كه بعد از تكبير سوّم بگوئى : اَللّهُمَّ اَنْتَ الْمَلِكُ الْحَقُّ الْمُبينُ
لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ
و از مشركان نيستم همانا نماز و عبادت و زندگى و مرگ من از خدا پروردگار
الْعالَمينَ لا شَريكَ لَهُ وَبِذلِكَ اُمِرْتُ وَاَ نَا مِنَ الْمُسْلِمينَ
جهانيان است كه شريكى براى او نيست و بدان ماءمورم و من از مسلمانانم * * * * * * *
* * *
آداب قرائت و ركوع و سجود و قنوت
و چون خواهى شروع كنى به قرائت كلمه استعاذه را آهسته مى گوئى پس بخوان سوره حمد را
با آداب تمام و حضور قلب و تفكّر در معانى آن و بعد از فراغ بقدر يك نفس ساكت مى
شوى پس بخوان سوره اى از قرآن و خوبست كه امثال سوره عَمَّ وَ هَلْ اَتى
ولااُقْسِمُ بوده باشد پس از آن نيز به قدر يك نفس ساكت مى ايستى پس دستها را بلند
مى كنى بجهت گفتن تكبير به طريقى كه سابق ذكر شد پس برو به ركوع و مى گذارى دست
راست را بر سر زانوى راست پيش از گذاشتن دست چپ بر زانوى چپ و انگشتان كف دست را از
هم باز مى كنى و پُر مى كنى آنها را از زانوهاى خود و كمر را خم نموده و گردن را
كشيده و مساوى با كمر و نظر را به
مابين قدمها مى افكنى و بگو: سُبْحانَ رَبِّى الْعَظيمِ وَبِحَمْدِهِ و سزاوار است
كه اين
* * * * * * * * * * * * * * * * منزه است پروردگار بزرگ من و او را سپاس گويم * *
* * * * * *
ذكر را هفت مرتبه يا پنج مرتبه يا سه مرتبه بگوئى و پيش از گفتن ذكر اين دعا را
بخوانى
برو به سجده با نهايت خضوع و خشوع و كفها را پهن كرده پيش از زانوها بر زمين مى
گذارى و سجده مى كنى بر تربت امام حسين عليه السلام و ذكر سجود را بگو و بهتر آنكه
هفت يا پنج يا سه
مرتبه بگوئى و پيش از ذكر اين دعا را بخوانى : اَللّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ وَبِكَ
آمَنْتُ وَلَكَ
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * خدايا براى تو سجده كردم و به
تو ايمان آوردم و براى تو
و كم چارگيم رحم كن و به فضل خود به بهشت بر من منت نه و آزادم كن از آتش دوزخ و
تندرستى و عافيت
فى نَفْسى وَفى جَميعِ اُمُورى بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ * و سزاوار
است
در جانم و در تمام كارم عنايت كن به رحمت خود اى مهربانترين مهربانها * * * * * * *
* * *
طول دادن قنوت و دعاهائى كه در قنوت خوانده مى شود بسيار است پس تكبير مى گوئى و
ركوع و سجود را بجا بياور بهمان نحو كه مذكور شد و بعد از فراغ از دو سجده بنشين از
براى
تشّهد و سلام و مستحب است آنكه مُتَوَرِّكاً بنشينى و پيش از تشهد بگوئى :
بِسْمِاللَّهِ
امر بسيار به آن شده و حق تعالى فرموده : فَاِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَاِلى رَبِّكَ
فَارْغَبْ
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * و چون فراغت يافتى به عبادت كوش و
بسوى پروردگارت بگراى
و روايت شده در تفسير آيه يعنى چون فارغ شوى از نماز خود را به تعب انداز در دعا و
بسوى پروردگار خود رغبت كن و حاجات خود را از او بطلب و اميد خود را از غير او قطع
كن و از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام منقول است كه هر كه از شما فارغ گردد از
نماز پس بايد دستها را بلند كند بسوى آسمان و خود را به تعب افكند در دُعا، و از
روايات استفاده شده كه تعقيب زياد كننده روزى است و مؤ من در نماز است و ثواب نماز
دارد مادام كه به ذكر حق تعالى مشغول است و دعا بعد از نماز واجب بهتر است از نماز
سُنّت و علامه مجلسى ره فرموده كه تعقيب ظاهرش آن است كه قرآن و دعا و ذكر كه متّصل
باشد به نماز عرفاً تعقيب مى باشد و لكن افضل آن است كه با وضو باشد و نشسته باشد
رو به قبله و بهتر آن است كه برطريق تشهّد نشسته باشد و سخن نگويد در اثناى تعقيب
خصوصاً در تعقيب نماز شام و بعضى گفته اند كه جميع شرايط نماز را در تعقيب رعايت
كنند و ظاهر آن است كه به هر حالى كه بعد از نماز مشغول قرآن و ذكر و دعا باشد ثواب
تعقيب فى الجمله داشته باشد اگر چه در راه رفتن باشد مؤ لّف گويد كه از ائمّه
اطهارعليهم السلام دعاهاى بسيار براى دين و دنيا در تعقيب نمازها وارد شده و چون
اشرف عبادات بدنيه نماز است و تعقيبات ماثوره را در تكميل نمازها مدخليتى عظيم است
و ايضاً موجب رفع درجات و حَطّ سيّئات و حُصول مطالب و حاجات مى گردد بخاطر داعى
رسيد كه جمله اى از آنها را دراين رساله ايرادكنم و نقل كنم اكثر آن را از كتاب
بحار و مقباس علامه مجلسى عطراللَّهُ مَرْقَدَهُ الشَّريف پس گوئيم تعقيبات بر دو
قسم است تعقيبات مشتركه و تعقيبات مختصّه