ورود پيامبر و مسلمانان‌ به‌ مدينه‌، فصل‌ تازه‌اى‌ در زندگى‌ پيغمبر اكرم‌ (ص‌) و اسلام‌ گشود. مانند كسى‌ كه‌ از يك‌ محيط آلوده‌ و خفقان‌ آور به‌ هواى‌ آزاد و سالم‌ پناه‌ برد. بى‌ جهت‌ نيست‌ كه‌ هجرت‌ در راه‌ خدا و براى‌ گسترش‌ دين‌ خدا برابر با جهاد است‌ و اين‌ همه‌ عظمت‌ دارد.

هجرت‌، يعنى‌ دست‌ از همه‌ علاقه‌هاى‌ قبلى‌ كشيدن‌ و پا بر روى‌ عادات‌ و آداب‌ كهنه‌ نهادن‌ و به‌ سوى‌ زندگى‌ نوين‌ رفتن‌. رفتن‌ شخص‌ از جهل‌ به‌ سوى‌ نور و دانايى‌، هجرت‌ است‌.

رفتن‌ از ناپاكى‌ به‌ سوى‌ پاكى‌ هجرت‌ است‌. هجرت‌ پيامبر (ص‌) و مسلمانان‌ ازمكه‌ (محيط اختناق‌ و آلودگى‌ و كينه‌) به‌ سوى‌ مدينه‌ (شهر صفا و نصرت‌ و برادرى‌) و به‌ سوى‌ پى‌ريزى‌ زندگى‌ اجتماعى‌ اسلامى‌، نخستين‌ گام‌ بلند در پيروزى‌ و گسترش‌ اسلام‌ و جهانى‌ شدن‌ آن‌ بود.

نظر به‌ اهميت‌ هجرت‌ بود كه‌ بعدها در زمان‌ خليفه‌ دوم‌ به‌ پيشنهاد على‌ (ع‌)، اين‌ سال‌ مبدا تاريخ‌ اسلام‌ يعنى‌ (هجرى‌) شد.