. 3 بلوغ فكری و رشد اجتماعیاش به او اجازه میدهد كه ترويج و تبليغ و
اقامه دين و امر به معروف و نهی از منكر را خود بر عهده بگيرد ، نياز به
پيامبران تبليغی كه مروج و مبلغ شريعت پيامبران صاحب شريعت بوده اند ،
به اين وسيله رفع شده است اين نياز را علما و صلحای امت رفع میكنند .
. 4 از نظر رشد فكری به جايی رسيده كه میتواند در پرتو " اجتهاد " ،
كليات وحی را تفسير و توجيه نمايد و در شرايط مختلف مكانی و متغير
زمانی هر موردی را به اصل مربوط ارجاع دهد اين مهم را نيز علمای امت
انجام میدهند .
روشن گشت كه معنی ختن نبوت اين نيست كه نياز بشر به تعليمات الهی و
تبليغاتی كه از راه وحی رسيده رفع شده و چون بشر در اثر بلوغ و رشد فكری
نيازی به اين تعليمات ندارد ، نبوت پايان يافت ، خير ، ابدا نياز به
وحی جديد و تجديد نبوتها رفع شده نه نياز به دين و تعليمات الهی .
علامه شهير و متفكر بزرگ اسلامی " اقبال لاهوری " با همه نكته سنجیها
در مسائل اسلامی كه ما در اين كتاب و كتابهای ديگر خود فراوان از آنها
سود برده ايم در توجيه و تفسير فلسفه ختم نبوت ، سخت دچار اشتباه شده
است معظم له سخن خويشتن را بر چند اصل مبتنی كرده است :
. 1 وحی كه از نظر لغوی به معنی آهسته و به نجوا سخن گفتن است در قرآن
مفهوم گسترش يافته ای دارد كه شامل انواع هدايتهای مرموز ، از هدايت
جماد و نبات و حيوان گرفته تا هدايت انسان به وسيله وحی میباشد میگويد
:
|