آيا خود را از اين ناپاكيها پاك می‏كنی ؟ آيا ترا به سوی پروردگارت‏
هدايت نمايم ؟ باشد كه از او بترسی .
. 20 انسان در عين اينكه يك مركب حقيقی و يك واحد حقيقی است ،
برخلاف مركبات طبيعی جمادی و نباتی كه در حال تركيب ، اجزاء و عناصر
تركيب كننده هويت و استقلال خود را از دست می‏دهند و تضاد و تزاحم آنها
يكسره تبديل می‏شود به ملايمت و هماهنگی عناصر متضادی كه در خلقت او به‏
كار رفته ، هويت خود را بكلی از دست نمی‏دهند و همواره يك كشمكش درونی‏
، او را از اين سو به آن سو می‏كشاند اين تضاد درونی همان است كه در زبان‏
دينی ، تضاد عقل و جهل يا عقل و نفس يا روح و بدن ناميده می‏شود .
. 21 انسان به حكم آنكه دارای جوهر روحانی مستقل است و اراده اش از
حاق ذات روحانی‏اش سرچشمه می‏گيرد ، مختار و آزاد است ، هيچ جبری و
ضرورتی آزادی و اختيار را از او سلب نمی‏كند ، لهذا مسؤول خويشتن و جامعه‏
خويشتن است .
. 22 جامعه انسان نيز مانند فرد انسان ، در عين اينكه يك مركب حقيقی‏
است و از خود قوانين و سنن و نظاماتی دارد و جامعه در كل خود در مجموع‏
تاريخ تابع اراده فردی خاص از افراد انسان نيست ، عناصر متضادی كه در
ساختمان آن به كار رفته است يعنی گروه های فكری ، صنفی ، سياسی و
اقتصادی هويت خود را بكلی از دست نمی‏دهند جنگ و ستيز به صورت جنگ‏
سياسی ، اقتصادی ، فكری و اعتقادی ، و بالاخره جنگ ميان گرايشهای متعالی‏
انسانهای رشد يافته و به كمال انسانيت رسيده و ميان