نقش تاريخی پيامبران
آيا پيامبران نقشی مثبت يا منفی در حركت تاريخ داشته اند يا بكلی فاقد نقش بوده اند ؟ اگر نقشی داشته اند چه نقشی بوده است ؟ مثبت بوده يا منفی ؟ اينكه پيامبران نقش مؤثری در تاريخ داشته اند و مردمی بیاثر و نقش نبوده اند ، حتی از طرف مخالفان دين و مذهب جای انكار نيست پيامبران در گذشته مظهر يك قدرت عظيم ملی بوده اند قدرتهای ملی در گذشته در مقابل قدرتهای ناشی از زر و زور منحصر بوده به قدرتهای ناشی از گرايشهای خونی و قبيله ای و ميهنی كه سران قبايل و سرداران ملی مظهر آن به شمار میرفته اند ، و ديگر قدرتهای ناشی از گرايشهای اعتقادی و ايمانی كه پيامبران و ارباب اديان مظهر آن به شمار میرفته اند در اينكه پيامبران با پشتوانه نيروی مذهبی ، قدرتی بوده اند سخنی نيست ، سخن در جهت عملكرد اين نيروست اينجاست كه نظريات مختلف ابراز شده است .