گرايشهای پست انسانهای حيوان صفت ، مادامی كه جامعه به اوج انسانيت‏
نرسيده است ، ادامه دارد .
. 23 خداوند سرنوشت قوم و مردمی را تغيير نمی‏دهد مگر آنكه آن مردم‏
خويشتن را تغيير دهند و عوض نمايند ( « ان الله لا يغير ما بقوم حتی‏
يغيروا ما بانفسهم ») ( 1 ) .
. 24 خداوند متعال كه خالق و پديده آورنده جهان و انسان است ، غنی‏
بالذات است ، بسيط من جميع الجهات است ، كامل مطلق است ، حالت‏
منتظره ندارد ، حركت و تكامل در او محال است ، صفاتش عين ذاتش است‏
جهان يكسره فعل اوست ، سراسر گيتی مظهر اراده و مشيت اوست ، اراده او
رقيب ندارد ، هر عاملی از عاملها و هر اراده و مشيتی از مشيتها در طول‏
مشيت اوست نه در عرض آن .
. 25 جهان به حكم اينكه از يك مبدا صدور يافته و با سيری هماهنگ به‏
سوی او باز می‏گردد و به حكم آنكه تحت تدبير قوايی شاعر و مدبر به حركت‏
خود ادامه می‏دهد ، از نوعی وحدت برخوردار است شبيه وحدت ارگانيك‏
موجود زنده .

از نظر ايدئولوژی

بيان مشخصات اسلام از نظر ايدئولوژيكی به علت وسعت و گستردگی دامنه‏
ايدئولوژی اسلام ، چه از نظر مشخصات كلی و چه از نظر مشخصاتی كه هر شاخه‏
بالخصوص اين ايدئولوژی دارد ، بسی دشوار است ما از باب " ما لا يدرك‏
كله لا يترك كله " آنچه فعلا در اين فرصت ميسر است فهرست می‏كنيم :

پاورقی :
. 1 رعد / . 11