پاورقی : . 1 بقره / . 255 . 2 يونس / . 101
هست . بسياری از انديشمندان ، شناخت حقيقی را غير ممكن میدانند و انسان
را محكوم به نشناختن و سر در نياوردن از واقعيت آنچه در جهان است يا
میگذرد میدانند و يقين ( دانش قطعی ترديد ناپذير مطابق با واقع ) را
امری محال میشمارند ولی قرآن به حكم اينكه دعوت به شناختن خدا و جهان و
انسان و تاريخ كرده است و به حكم اينكه در داستان آدم اول كه داستان
انسان است ، او را شايسته تعليم همه اسماء الهی ( حقايق عالم ) دانسته
است و به حكم اينكه در مواردی علم بشر را از نوع احاطه به چيزی از علم
پروردگار كه عين حقيقت است دانسته است ( « و لا يحيطون بشیء من علمه الا
بما شاء ») ( 1 ) ، شناختن را ممكن میداند .
. 2 منابع شناخت چيست ؟
از نظر اسلام منابع شناخت عبارت است از طبيعت يا آيات آفاقی ،
انسان يا آيات انفسی ، تاريخ يا سرگذشت اجتماعی اقوام و ملل ، عقل يا
اصول و مبادی اوليه فطری ، قلب يعنی دل در حد تصفيه و تزكيه ، آثار علمی
و كتبی گذشتگان .
قرآن در آيات فراوان به نظر در طبيعت زمين و آسمان دعوت كرده است :
« قل انظروا ماذا فی السموات و الارض »( 2 ) ،
بگو بنگريد و دقت كنيد كه چه چيزها در آسمان و زمين هست .
و همچنين به تعقل در تاريخ اقوام گذشته برای آموزش فراخوانده است :
پاورقی : . 1 بقره / . 255 . 2 يونس / . 101 |