پاورقی : . 1 رجوع شود به كتاب " نقش روحانيت پيشرو در جنبش مشروطيت ايران " تأليف حامد الگار ، ترجمه ابوالقاسم سری .
و ضد استعمار از آنها بهره جست ، امتياز خاصی ندارند ، مانند ساير
طبقاتند .
ولی روحانيت شيعه چنين نيست . روحانيت شيعه يك نهاد مستقل است ،
يك قدرت ملی است ، همواره در كنار مردم و در برابر حكمرانان بوده است
. از اين رو سيد جمال در جامعه شيعه ، اول به سراغ طبقه علما رفت و به
آگاه سازی آنها پرداخت ، اين طبقه را بهترين پايگاه برای مبارزه با
استبداد و استعمار تشخيص داد . از مضمون و محتوای نامههائی كه سيد به
علماء شيعه ، خصوصا نامهاش به زعيم بزرگ مرحوم حاج ميرزا حسن شيرازی
اعلی الله مقامه و نامه ديگرش كه صورت بخشنامه دارد به سران علماء
معروف و برجسته شيعه در عتبات و در تهران و مشهد و اصفهان و تبريز و
شيراز و غيره نوشته است اين مدعا كاملا پيدا است . سيد جمال تشخيص داده
بود كه در روحانيت شيعه اگر احيانا افرادی رابطه نزديك با مستبدان زمان
خود داشتهاند ، وابستگی خود را با روحانيت و مردم و دين حفظ كردهاند و
از آن اصل كه در فقه مطرح است يعنی " استفاده از پايگاه دشمن به سود
مردم " پيروی كردهاند ، و اگر احيانا افرادی هم بودهاند - كه البته
بودهاند - كه واقعا وابسته بودهاند ، جنبه استثنائی داشتهاند و لهذا مردم
شيعه پيوند محكم خود را با روحانيت شيعه در طول تاريخ نگسستهاند ( 1 ) .
روش سيد جمال در قبال روحانيت شيعه ، تأثير فراوانی
پاورقی : . 1 رجوع شود به كتاب " نقش روحانيت پيشرو در جنبش مشروطيت ايران " تأليف حامد الگار ، ترجمه ابوالقاسم سری . |