پاورقی : 1 - در قصه عدی بن حاتم ، حضرت رسول ( ص ) به حدوث اين تحول خبر دادند . و در روايات ظهور حضرت حجت ( ع ) هست كه يك زن میتواند از مشرق به مغرب برود بدون اينكه احساس ناامنی كند .
به حج رود و برگردد ( 1 ) ، پس اين يكنوع آسايشی است كه برای انسان
فراهم شده است .
موضوع ديگر ، موضوع صحت و سلامتی است . بدون ترديد انسان در اين زمينه
خيلی پيشرفته است و نسبت به قديم تا حد زيادی با بيماريها مبارزه شده
است ، و به همين دو دليل ( صحت و امنيت ) جمعيت دنيا رشد زيادی كرده
است ، در سابق از هر صد بچهای كه بدنيا میآمد 20 - 30 تا زنده میماندند
، بقيه میمردند ، امروزه در اثر پيشرفت طب مرگ و ميرها كم شده و اگر
جلوی زيادی فرزند را نگيرند بمب جمعيت دنيا را میتركاند ، گو اينكه اين
سلامتی و عدم برخورد با بيماريها نژاد انسان را ضعيف كرده است ( چنانكه
الكسيس كارل در كتاب انسان موجود ناشناخته گفته است ) چون در گذشته
افراد انسان با يك انتخاب طبيعی و پس از مبارزه شديد با عوامل مرگ و
فنا باقی میماندند لذا قویتر و در برابر بيماريها با مقاومتتر بودند ،
ولی امروزه هر بچه زرد نبوئی كه با هزار عيب و نقص بدنيا میآيد با
وسائل پيشرفته طب او را نگهميدارند و بعد بزرگ میشود و توليد مثل میكند
و يك نسل ضعيف و عليل تحويل جامعه انسانی میدهد ، پس بطور مسلم
پيشرفت طب مرگ و مير را كم كرده ولی سبب ضعف نژاد بشر شده است .
پس اگر جامعه امروز را به مقياس خوشی و آسايش انسان بسنجيم ، جامعه
تكامل پيدا كرده است ، پس هدفهای مشترك هست ، نمی شود گفت سعادت ،
آسايش ، خوشی هدفهای مشترك نيستند .
اما مسئله بالا رفتن و پايين رفتن كه گفته بودند يك امر قراردادی است
، جواب میدهد كه : نه : ما میتوانيم با مقياس كار ، و كاركرد هر سازمان
اجتماعی بالا رفتن و پايين رفتن را با يك معيار حقيقی بسنجيم .
میگويد : هر سازمان اجتماعی كه عهدهدار يك مسئوليت است اگر كار و
مسئوليت را به مقياس وسيعتری انجام بدهد اين نشانه تكامل است ، و اگر
به مقياس پايينتری انجام بدهد اين تنزل است ، مثلا [ بايد در نظر گرفت
كه ] طبقه كشاورز در مجموع بيشتر توليد كرده است يا كمتر ، همچنين طبقه
دامدار ، طبقه معلم و همه گروههای جامعه ، را بايد در نظر گرفت و ديد
بيشتر كاركرد داشته است يا كمتر ، و از اينجا میرود دنبال تكامل ابزار
توليد و اينكه ابزار توليد تكامل پيدا كرده و كاركرد آن بالا رفته ، و
تكامل ابزار توليد روابط خاصی را اقتضا میكند و بايد روابط و روبناها
عوض شوند و با تكامل ابزار توليد خودشان را تطبيق دهند ، پس با تكامل
ابزار توليد بايد گفت جامعه تكامل پيدا كرده است ، پس ملاك تكامل
اجتماعی از نظر اينها تكامل ابزار توليد است .
اين خلاصه حرفهائی است كه در اينجا تا آخر فصل ( 26 ) ذكر میكند .
پاورقی : 1 - در قصه عدی بن حاتم ، حضرت رسول ( ص ) به حدوث اين تحول خبر دادند . و در روايات ظهور حضرت حجت ( ع ) هست كه يك زن میتواند از مشرق به مغرب برود بدون اينكه احساس ناامنی كند . |