حقوق اجتماعی
افراد بشر از لحاظ حقوق اجتماعی غير خانوادگی يعنی از لحاظ حقوقی كه در اجتماع بزرگ ، خارج از محيط خانواده ، نسبت بيكديگر پيدا ميكنند هم وضع مساوی دارند و هم وضع مشابه . يعنی حقوق اولی طبيعی آنها برابر يكديگر و مانند يكديگر است . همه مثل هم حق دارند از مواهب خلقت استفاده كنند ، مثل هم حق دارند كار كنند ، مثل هم حق دارند در مسابقه زندگی شركت كنند ، همه مثل هم حق دارند خود را نامزد هر پست از پستهای اجتماعی بكنند و برای تحصيل و بدست آوردن آن از طريق مشروع كوشش كنند . همه مثل هم حق دارند استعدادهای علمی و عملی وجود خود را ظاهر كنند . و البته همين تساوی در حقوق اوليه طبيعی ، تدريجا آنها را از لحاظ حقوق اكتسابی در وضع نامساوی قرار ميدهد ، يعنی همه بطور مساوی حق دارند كار كنند و در مسابقه زندگی شركت نمايند ، اما چون پای انجام وظيفه و شركت در مسابقه ميان میآيد ، همه در اين مسابقه يكجور از آب در میآيند ، بعضی پر استعدادترند و بعضی كم استعدادتر ، بعضی پر كارترند و بعضی كم كارتر ، بالاخره بعضی عالمتر ، با كمالتر ، باهنرتر ، كارآمدتر ، لايقتر از بعضی ديگر از كار در میآيند قهرا حقوق اكتسابی آنها صورت نامتساوی بخود ميگيرد ، و اگر بخواهيم حقوق اكتسابی آنها را نيز مانند حقوق اولی و طبيعی آنها مساوی قرار دهيم ، عمل ما جز ظلم و تجاوز نامی نخواهد داشت . چرا از لحاظ حقوق طبيعی اولی اجتماعی همه افراد وضع