سخن پيغمبر اكرم درباره قرآن
اين حديثی كه الان میخواهم بخوانم حديثی است كه شيعه و سنی روايت كردهاند كه پيغمبر اكرم راجع به قرآن فرمود : " « ظاهره انيق و باطنه عميق » " ظاهرش زيباست ، همين چيزی كه عرض كرديم يك جنبه قرآن جنبه زيبايی و هنری آن است و به تعبير علمای اسلامی جنبه فصاحت و بلاغتش است . فصاحت و بلاغت اصطلاحاتی است كه علمای اسلام بعد وضع كردند و بعد پيدا شده است و كار بدی هم نكردند ، كار خوبی كردند . بعد علمی در اين زمينه وضع كردند . اهتمامی كه علمای اسلام بعدها در علوم ادبی پيدا كردند در صرف و نحو و معانی و بيان و بديع كه مجموع اينها را فصاحت و بلاغت و محسنات میگويند همه به تبع اين زيبايی قرآن بود ، چون در قرآن اين زيبايی را میديدند برای اينكه بهتر بتوانند زيباييهای قرآن را كشف كنند اين علوم را ابتكار و كشف كردند . " « ظاهره انيق و باطنه عميق » " . " ظاهره انيق " زيبايیاش را میگويد ، " باطنه عميق " جنبه علمی و فكری اش را میگويد : و باطن آن خيلی ژرف است ، ژرفاست ، يعنی عمقش خيلی زياد است مثل يك دريايی كه شما در آن شناوری میكنيد ، يك مقدار میرويد ولی آن هنوز عمق دارد ، يك مقدار ديگر میرويد باز هم هنوز عمق دارد ، باز هم میرويد هنوز هم عمق دارد " « له تخوم و علی تخومه تخوم » " اينجا طبقه به طبقه بودن قرآن را ذكر میكند ، میگويد يك نهايتی دارد ولی بالای اين نهايت ، نهايت ديگر است ، حدی دارد ، بالای اين حد ، حد ديگری است ، كه در اين زمينه هم باز ما زياد داريم كه قرآن " « عبارات و اشارات و لطائف و حقائق ، العبارات للعوام و الاشارات للخواص و اللطائف للاولياء و الحقائق للانبياء » " طبقه به طبقه است ، يعنی درجه به درجه است ، سطح به سطح است ، يك سطح قرآن برای يك سطح از افكار است، سطح ديگری دارد برای سطح فكر بالاتری " « لا تفنی عجائبه و لا تنقضی»