می‏آوريم ، خدمتی به تو می‏كنيم ، بيا باغستانی چنين و چنان در اينجا ايجاد
كن ، چنين نفعی به ما برسان تا ما هم به نفع تو ايمان بياوريم . آن كه‏
ايمان نيست ، معامله است ، و لهذا تمام اينها را تحت عنوان "
« لن نؤمن لك »" ذكر كرده است نه تحت عنوان " لن نؤمن بك " چون‏
در قرآن حساب " يؤمن له " و " يؤمن به " از هم جداست . در جای ديگر
راجع به خود پيغمبر اكرم تعبيری دارد كه : " « و يقولون هو اذن قل اذن‏
خير لكم يؤمن بالله و يؤمن للمؤمنين »" ( 1 ) پيغمبر اكرم در عين اينكه‏
استقامت فوق‏العاده داشت و وقتی كه تصميم می‏گرفت هرگز ديگر منصرف‏
نمی‏شد ، در مسائل جزئی خيلی نرمش نشان می‏داد ، هركسی ك ه می‏آمد يك چيزی‏
می‏گفت حرفش را گوش می‏كرد و چنان با مهربانی گوش می‏كرد كه او راضی‏
برمی‏گشت و می‏رفت . بعضی خيال می‏كردند كه واقعا پيغمبر به حرف همه گوش‏
می‏كند " « يقولون هو اذن »" گفتند ما كه رفتيم حرفمان را به پيغمبر
گفتيم ، بعد مخالفين ما هم رفتند حرفشان را به پيغمبر گفتند ، حرف ما را
گوش می‏كند ، حرف آنها را هم گوش می‏كند ، اين كه فقط گوش است ، سر تا
پا گوش است " « قل اذن خير لكم »" بگو ولی گوش خوبی است برای شما
" « يؤمن بالله و يؤمن للمؤمنين »" به خدا ايمان دارد و به نفع مؤمنين‏
تصديق می‏كند ، نه " يؤمن بالمؤمنين " ، يعنی اگر چيزی را تصديق می‏كند
به خاطر مصلحت مؤمنين است ، نه واقعا آن حرف را قبول دارد . يعنی اگر
چيزی را پيغمبر رد نمی‏كند نه اين است كه آن حرف را قبول دارد و رد
نمی‏كند ، او يك تصديق می‏كند ، همان تصديق به نفع شماست . شما خيال‏
كرده‏ايد پيغمبر هر كه هرچه گفت حرفش را قبول می‏كند ؟ اينجور نيست .
پس " يؤمن له " با " يؤمن به " در قرآن دو مفهوم دارد . آنها هم‏
نگفتند كه " لن نؤمن بك " گفتند " لن نؤمن لك " خيال كردند پيغمبر
آمده و می‏خواهد يك بساطی راه بيندازد و احتياج دارد به يك افرادی كه‏
بيايند دورش را بگيرند و لشكر و حامی و مبلغش باشند ، گفتند اين كار را
برايمان بكن تا آن كار را هم ما برای تو بكنيم ، سبحان الله " « هل كنت‏
الا بشرا رسولا » " من يك پيغمبرم ، من آمده‏ام در شما ايمان به خدا و
ايمان به خودم ايجاد كنم ، من كه نيامده‏ام اينجا جمعيت و حزب برای خودم‏
درست بكنم . پس " « سبحان ربی هل كنت الا بشرا رسولا »" معنايش اين‏
نيست كه پيغمبر كه ديگر كار خارق‏العاده ندارد ، [ بلكه معنايش اين است‏
كه ] يك پيغمبر كه با كسی معامله ندارد : "« هل كنت الا بشرا رسولا غ".

پاورقی :
. 1 توبه / . 61