دائما تغيير میكند و تازه آن قانون واقعی و راست ثابت تغيير ناپذيرش
هم يك امر ضروری نيست كه خلافش محال باشد ، همين طور كه عرض كردم
بستگی دارد به مشيت الهی .
ايشان در آن مسألهای كه منكرين يعنی منكرين معجزه خارقالعاده بودن
معجزه مثل مرحوم سيد احمد خان به آن تمسك كردهاند [ يعنی ] آيات قرآن
راجع به سنن كه قرآن میگويد كه سنن لايتغير الهی هست ، میگويند كه اين
مسأله سنن در قرآن اختصاصدارد به مسائلی كه مربوط به عدل الهی است يعنی
به مسائلی كه مربوط به تكاليف بندگان است كه خداوند به بندگان نيكوكار
پاداش میدهد و بندگان بدكار را مجازات میكند . هر جا در قرآن مسأله
سنت آمده است كه سنت خدا تغيير نمیكند يعنی در اين زمينه ، يعنی سنت
خدا هرگز عوض نمیشود كه يك روزی به نيكوكاران كيفر بدهد يا كيفر
بدكاران را ندهد . پس در حدود افعال بشری و عكسالعملی كه خداوند در
مقابل آن نشان میدهند ، اين است كه سنت لايتغير الهی ، و قرآن در غير
اين مورد سنت لايتغير را نپذيرفته ، و خيلی هم تعجب میكنند و میگويند
عجيب است از افرادی كه به اين آيات تمسك میكنند و به خود قرآن مراجعه
نمیكنند ببينند اين آيات موردش كجاست و بعد میگويند سنن لا يتغير ، سنن
لا يتخلف ، قانون خلقت تغيير ناپذير است . میگويند كی قرآن گفته قانون
خلقت تغيير ناپذير است ؟ ! گفته قانون پاداش و كيفر من تغيير ناپذير
است . اين آيات را هم ايشان اينطور میگويند . ولی آيات ديگری كه آن
دسته متعرض شده اند كه قرآن از زبان پيغمبران میگويد " من بشری هستم
مانند شما " آنها را ايشان متعرض نشدهاند .
نظريه سوم
و اما نظريه سوم : نظريه سوم اين است كه قوانين طبيعی هم آن جورها
نيست كه از قبيل قوانين قراردادی بشری باشد و خداوند قراردادهايی داشته
باشد كه مثلا خاصيت آتش اين است ، خاصيت حرارت اين است ، خاصيت جسم
اين است . چرا خاصيت جسم اين است ؟ خاصيتهای حيات اين است ؟ خدا
اينجور قرار داده . قرار دادن هم يك قرار دادن قرار دادی است مثل
قوانين موضوعه ما . هر روز هم خواست ، خودش قانونش را عوض میكند ،
دست خدا كه بسته نيست ، " « يد الله مغلوله »" حرف يهود