باشد . معلوم میشود كه ارث آنقدرها هم مفت به دست نمیآيد . ارثی كه
انسان به طبقه آينده يا به معتق يا به ضامن جريره يا به امام میپردازد ،
همينطور مفت و مجانی نيست . آنها هم در برابر بعضی از خسارتهائی كه
متوجه انسان میشود متعهدند ، ولو خود فرد هم تعهد داشته باشد . مگر در
باب بيمه چه میگوئيم ؟ اين هم همان است . فقط در بيمه میگوئيم چون
امكانات بيمهگر يا بيمهگزار بسيار وسيع است ، خسارت را حتما او
میپردازد نه اينكه فرد هم موظف به پرداخت باشد . وقتی به من حق بيمه
میپردازم ، خسارتی را حتما بايد شركت بيمه بپردازد .
پس اين بحثی كه ما در باب ديه بر عاقله در فقه داريم خيلی نزديك به
بحث بيمه است و من نديدهام علمائی كه در باب بيمه بحث كردهاند ، اين
مطلب را آورده باشند .
از مسائل مهم بيمه اينست كه بيمه شامل مسئوليتهای حقوقی میشود نه
مسئوليتهای جنائی ( 1 ) . كما اينكه بدون شك شامل تعهدهای حقوقی عمدی هم
نمیشود ، چون اين معقول نيست كه به كسی بگويند : اگر تو مال كسی را عمدا
تلف كنی ، ما میپردازيم . آنوقت مرتب میرود مال مردم را از بين میبرد
و میگويد : خوب شركت بيمه بايد بدهد .
غاصب ضامن است
اين مسئله در ابواب مختلف فقه مطرح است و يك نام خاص ندارد . گاهی
نام آن را همان ضمان میگذارند به معنای متعهد بودن ،
پاورقی :
1 - [ در اينجا استاد به كتاب دكتر جباری در باب بيمه اشاره میكنند
كه در آنجا نيز به اين مطلب اشاره شده است ] .