به همان ربائی است كه در مواردی كه انسان بايد كار خير انجام دهد ، ربا
بگيرد . به عبارت ديگر ناظر به ربای مصرفی و استهلاكی است . ولی در عين
حال به نظر میرسد با آن قيدهائی كه دارد مخصوصا در جمله : « لا تظلمون و لا
تظلمون »و همچنين جمله : « و ما اتيتم من ربا ليربوا فی اموال الناس فلا
يربوا عندالله »بايد بگوئيم نه ، از نظر قرآن ربا به طور مطلق ظلم است
نه بيرحمی و عدم احسان . ولی عرض كرديم در روايات تعبيراتی آمده است
كه آن تعبيرات بيشتر ربا را محدود میكند به ربای مصرفی و استهلاكی يا
ربای درماندگان . چندين روايت قريب به اين مضمون است كه از جمله يك
روايت را الان میخوانم :
« عن سماعة قال : قلت لابی عبدالله عليهالسلام : انی رايت الله قد ذكر
الربوا فی غير آية و كرره » .
[ سماعه میگويد به امام صادق ( ع ) گفتم ] من میبينم خدا ربا را در چند
آيه ذكر كرده و تكرار نموده يعنی خيلی اهميت داده « فقال : ا و تدری لم
ذاك ؟ » فرمود میدانی برای چه ؟ گفتم نه . « قال : لئلا يمتنع الناس من
اصطناع المعروف » . برای اينكه جلو كار خير گرفته نشود . يعنی اگر كسی
احتياج داشته باشد البته جای معروف است ظاهر قضيه اين است كه معروف
يعنی كمك كردن در جائی كه كسی احتياج دارد و ديگری بايد به او احسان و
كمك بكند . خدا ربا را حرام كرده ، اين راه را بسته تا مردم را از طريق
قرض الحسنه برای يكديگر كارگشائی كنند نه از طريق ربا .
در روايت ديگری از حضرت صادق (ع) آمده است : « و علة تحريم الربوا »
اينجا كلمهای هست كه خوانده نشد . ظاهرا بالنسبه بود
|