متفاوت است دو جنس بايد فرض كنيم يا يك جنس ؟ و اتفاقا در اينجا
فقها مسائلی را طرح كرده‏اند كه قبول كردنش خيلی مشكل است مثلا می‏گويند
هر چيزی كه از يك اصل باشد يك جنس تلقی می‏شود كه بعد مسئله خيلی بلبشو
می‏شود . مسئله ربای قرضی را بعد طرح می‏كنيم .
به هر حال در ربای معاملی يعنی معاوضه دو شی‏ء هم جنس ، زياده نبايد
دريافت شود مثلا در معاوضه گندم با گندم بايد هموزن يكديگر بيع و شراء
بشود . پای قرض هم در كار نيست . آنوقت مسئله تعويض پول و ارزها با
يكديگر قهرا به اينجا مربوط می‏شود . به علاوه امروز مسئله جديدی مطرح است‏
كه در قديم نبوده . در قديم تعويض پولهای طلا و نقره بوده . سكه‏های يك‏
منطقه را با سكه‏های منطقه ديگر عوض می‏كردند حالا يا از باب اينكه جنس‏
سكه‏ها مختلف بود و يا از باب اينكه عيارها مختلف بود . ولی امروز
گذشته از اين جهت ، مسئله اينست كه پول امروز از نوع طلا و نقره نيست ،
اسكناس و . . . است . آيا قواعدی كه در باب تعويض پولهای طلا و نقره‏
هست ، در اينجا هم جاری است يا نه ؟ اين مسائل را به عنوان مقدمه ذكر
كرديم تا بعد درباره آنها به تفصيل بحث بكنيم .
مسئله عمده ، مسئله وام دادن بانك است . بيشتر بحثهای آقای مهندس [
بازرگان ] هم در جلسه قبل راجع به همين مسئله بود . من يادداشتهای ايشان‏
را گرفتم ولی آنقدر قلم انداز نوشته بودند كه بعضی جاها را نتوانستم‏
بخوانم . البته قسمتهايی از آن را خواندم كه اكنون درباره آن بحث می‏كنيم‏
. در اينجا بايد عرض كنم كه من قبلا چيزی در كلمات مصريها ديده بودم كه‏
تفاوتی ميان دو