به تعبير قرآن : نبرد ميان " جند الله " و " حزب الله " با " جند
الشيطان " و " حزب الشيطان " .
طرفداران اين نظريه تلاشها و كوششهای نظريه ابزاری را كه تمام نهضتهای‏
مذهبی و اخلاقی و انسانی تاريخ را توجيه طبقاتی می‏نمايند به شدت محكوم و
آن را نوعی قلب و تحريف معنوی تاريخ و اهانت به مقام انسانيت تلقی‏
می‏نمايند .
واقعيات تاريخی گواهی می‏دهد كه حتی بسياری از نهضتها كه فقط برای‏
تأمين نيازمنديهای مادی جامعه بر پا شده است از طرف افرادی رهبری و
هدايت - و لااقل حمايت - شده است كه به نوعی وارستگی آراسته بوده‏اند .
اين نظريه بر خلاف نظريه ابزاری - كه مدعی است هميشه نهضتهای پيشبرنده‏
از ناحيه محرومان و مستضعفان ، در جهت تأمين نيازهای مادی ، به موازات‏
تكامل ابزار توليد ، از راه دگرگون كردن نظامات و مقررات موجود و
جانشين كردن نظاماتی ديگر به جای آنها بوده و مدعی است كه وجدان هر
انسان ساخته و منعكس كننده موقعيت طبقاتی او است و مدعی است كه وجدان‏
طبقه حاكم جبرا در جهت حفظ نظامات موجود است و وجدان طبقه محكوم جبرا
در جهت دگرگونی " نظامات " و " سنت ها " و " ايدئولوژی "