مقدمه چاپ ششم
اين كتاب كه مجموعا دو بخش غير مرتبط با يكديگر است ، بخش يكم آن با همين عنوان ابتدا به صورت مقالهای كوتاه و مختصر در يك نشريه دينی در تهران منتشر شد و سپس مطالبی بر آن افزوده شد و به صورتی كه در چاپهای اول تا چهارم ملاحظه شده است در آمد . اما بخش دوم كه عنوان " شهيد " دارد ، تفصيل يافته يك سخنرانی در شب عاشورای سال 1393 هجری قمری در تهران است . و تا آنجا كه من اطلاع دارم بخش دوم به عربی و به تركی استانبولی ترجمه شده است . ترجمه عربی را هنوز نديدهام اما از ترجمه تركی چند نسخهای برايم فرستادهاند . اين چاپ نسبت به چاپهای قبل دو مزيت دارد : يكی اينكه اصلاحات مختصری در برخی عبارات ، خصوصا در بخش دوم به عمل آمد ، ديگر آنكه بطور متفرق در حدود ده صفحه به اصل مطالب در هر دو بخش افزوده گشت . آنچه در بخش يكم آمده است فلسفه تاريخ نيست ، بلكه بررسی يك ايده اسلامی از ديدگاه فلسفه تاريخ است و ضمنا اشارهای به فلسفه تاريخ از ديدگاه قرآن و معارف اسلامی هست . اين بخش اشتياق فراوانی در خوانندگان بر انگيخته است كه مفصلا بحث فلسفه تاريخ را از ديدگاه معارف اسلامی به صورت همه جانبه مطرح كنيم . اين بنده در حدود سه سال است كه درسی را به اين مبحث فلسفی و اجتماعی اختصاص دادهام و از نظر خودم به نتايج شگرف و بزرگی رسيدهام . قسمتی از مبحث در كتابی كه هم اكنون به نام " مقدمهای بر جهان بينی اسلامی " در دست تأليف دارم تحت عنوان " جامعه و تاريخ " آورده شد . اميدوارم توفيق حاصل كنم همه را يك جا به دوستان عزيز اهدا نمايم . از خداوند متعال مدد و توفيق مسئلت دارم . بيستم جمادی الثانيه / 1398 هجری قمری مرتضی مطهری