مقدمه

همان طور كه در مقدمه جلد اول ذكر شده است ، مجموعه " فلسفه تاريخ "
درسهای استاد شهيد آيه الله مطهری تحت همين عنوان در سالهای 1355 تا
1357 برای برخی از شاگردانشان بوده است كه در منزل استاد ايراد می‏شده‏
است . در جلد اول ، بخشی از كتاب لذات فلسفه ويل دورانت و كتاب‏
تاريخ چيست ؟ اثر " ای ، اچ ، كار " مورد بحث قرار گرفت . در اين‏
جلد بخشی از كتاب ماركس و ماركسيسم اثر آندره پی‏يتر تجزيه و تحليل شده‏
است . همچون جلد اول گاهی يكی از شاگردان كنفرانس داده است كه عين يا
خلاصه آن به طور مشخص آورده شده است .
اين كتاب شامل سه بخش است . در بخش اول ريشه‏های فكری فلسفه ماركس‏
بررسی شده و تاثيرپذيری ماركس از هگل و فويرباخ مورد بحث قرار گرفته‏
است . در بخش دوم نظريه معروف ماركس به نام " ماديگرايی تاريخی "
تحليل شده و درباره تناقض ميان اين نظريه و منطق ديالكتيك و نيز درباره‏
تعديل ماركس و انگلس در نظريه جبر اقتصادی سخن رفته است . بخش سوم‏
درباره پركسيس يا فلسفه عمل است . در اين بخش درباره رابطه ميان انسان‏
و كار ، پراگماتيزم ، تعارض ميان فلسفه عمل و جبر تاريخ و مسائل ديگری‏
بحث شده است .
گرچه به دليل سقوط اتحاد جماهير شوروی ماركسيسم حضوری در جهان امروز
ندارد ، ولی بحث درباره اين مكتب هميشه مفيد و راهگشاست . در اين‏
كتاب به مطالب و نظريات بديعی از استاد شهيد برمی‏خوريم كه درخور تامل‏
و بهره‏گيری است . از خدای متعال توفيق انتشار مجلدات بعدی اين مجموعه‏
را مسالت می‏كنيم .
اول مهرماه 1377
برابر با دوم جمادی‏ثان 1419