1 ماديگرايی تاريخی

وارد بخش دوم می‏شويم . بخش دوم تحت عنوان " ماديگرايی تاريخی "
(ماترياليسم تاريخی)بيان شده است . اينجا تعبير خوبی دارد ، می‏گويد
ماديگرايی تاريخی در عين حال يك برداشت اقتصادی از تاريخ و يك برداشت‏
تاريخی از اقتصاد است . خيلی تعريف خوبی برای ماترياليسم تاريخی كرده‏
است . می‏گويد ماترياليسم تاريخی يك برداشت اقتصادی از تاريخ است ،
يعنی تاريخ را به گونه اقتصادی تفسير می‏كند ، و يك برداشت تاريخی از
اقتصاد . " برداشت اقتصادی از تاريخ است " به همان معناست كه اقتصاد
را زيربنا قرار می‏دهد . روح تاريخ ، قوه محرك تاريخ ، آن كه تاريخ را
می‏سازد اقتصاد است ، پس برداشت اقتصادی است از تاريخ . برداشت‏
تاريخی از اقتصاد است ، برای اينكه خود وضع اقتصادی يك وضع ثابتی نيست‏
، يك وضع متغير است ، يعنی جنبه تاريخی دارد ، سرگذشت دارد . خود
اقتصاد ، نيروهای مولد اقتصاد ، روابط توليدی و آنچه به اقتصاد مربوط
است يك وضع ثابت يكنواخت در همه زمانها ندارد ، ماهيت تاريخی دارد .
پس تاريخ ماهيت اقتصادی دارد و اقتصاد هم ماهيت تاريخی دارد .
اگر يادتان باشد در يكی از جلسات گذشته گفتيم در اينجا آنچه كه وجود
ندارد