پاورقی : . 1 بقره / . 112 . 2 كافی ، ج 2 ، ص . 387
اين انسان لجوج كه گفتار او در اين آيه نقل شده است بجای اينكه بگويد
" خدايا اگر اين مطلب حق است و از جانب تو است پس قلب مرا مساعد
كن كه بپذيرم " میگويد " اگر حق است عذابی بر من نازل كن و مرا از بين
ببر " كه طاقت ندارم زنده بمانم و رو در روی حقيقت قرار گيرم .
اين حالت ، حالت بسيار خطرناكی است هر چند در موضوعات كوچك باشد ،
و چه بسا بسياری از ماها - معاذ الله - گرفتار آن باشيم . فرض كنيد
طبيبی عالی مقام و يا مجتهدی عالی مقام و يا متخصص عالی مقام ديگری كه
شهرت جهانی دارد در يك مسأله مربوط به فن خودش تشخيصی بدهد و نظر خود
را ابراز دارد ، بعد يك فرد گمنام ، طبيب يا طلبهای جوان در همان مسأله
نظر مخالف بدهد و دلائل قطعی هم ارائه كند و طبق معمول بيخبر بمانند و
نظر به شخصيت آن مقام عالی ، او را تصديق كنند . در اين حال اگر آن
متخصص مشهور تسليم گفته آن طبيب يا آن طلبه جوان بشود يعنی اگر تسليم
حقيقت گردد و اعتراف به اشتباه خويش كند ، او واقعا " مسلم " است ،
زيرا « الاسلام هو التسليم » ، و به وجهی میتوان گفت مصداق : بلی من
يرا « الاسلام هو التسليم » ، و به وجهی میتوان گفت مصداق : « بلی من²
اسلم وجهه لله »( 1 ) است . چنين شخصی از صفت پليد " جحود " مبراست
. و اما اگر انكار ورزد و به خاطر حفظ حيثيت و شهرت خود با حقيقت
مبارزه كند ، كافر ماجرا و جاحد است .
اگر آن طبيب ، مثلا ، خيلی بی انصاف نباشد حرفش را بر نمیگرداند ولی
عملش را بر میگرداند ، و اگر خيلی بی انصاف باشد عملش را هم بر
نمیگرداند و همان نسخه را میدهد و مريض را میكشد ، بعد هم میگويد بيمار
خوب شدنی نبود . و همچنين يك عالم عالی مقام ديگر . عكس اين حالت هم
بسيار اتفاق میافتد . روايتی در " كافی " است كه اين حقيقت را روشن
میكند :
محمد بن مسلم میگويد : از امام باقر ( عليهالسلام ) شنيدم كه فرمود :
« كل شیء يجره الاقرار و التسليم فهو الايمان ، و كل شیء يجره الانكار و
الجحود فهو الكفر » ( 2 ) .
" هر چيزی كه نتيجه اقرار و تسليم و روح پذيرش حقيقت باشد او ايمان
است و هر چيزی كه نتيجه روح عناد و سرپيچی از حقيقت باشد او كفر است
" .
پاورقی : . 1 بقره / . 112 . 2 كافی ، ج 2 ، ص . 387 |