سنتی ديگر جريان می‏يابد و آن سنت نيز در شرايط خاص خود كليت دارد .
پس تغيير قانون و سنت ، به حكم قانون و سنت است ولی نه به اين معنی‏
كه قانونی به حكم قانونی نسخ می‏شود ، بلكه به اين معنی كه شرايط يك‏
قانون تغيير می‏كند و شرايط جديد به وجود می‏آيد و در شرايط جديد قانون‏
جديد حكمفرما می‏شود . در جهان ، جز قانون و سنت و ناموسهای لا يتغير وجود
ندارد . اگر مرده‏ای بطور اعجاز زنده می‏شود ، آن خود حساب و قانونی دارد
. اگر فرزندی همچون عيسی بن مريم ( ع ) بدون پدر متولد می‏شود ، بر خلاف‏
سنت الهی و قانون جهان نيست .
بشر ، همه سنتها و قانونهای آفرينش را نمی‏شناسد و همينكه چيزی را بر
ضد قانون و سنتی كه خود ، آگاهی دارد در نظر می‏گيرد ، می‏پندارد مطلقا بر
خلاف قانون و سنت است ، استثناء است ، نقض قانون عليت است ، و در
بسياری از موارد هم آنچه را كه به عنوان قانون می‏شناسد قشر قانون است نه‏
قانون واقعی . مثلا ما می‏پنداريم كه سنت آفرينش حيات ، اين است كه‏
همواره موجود زنده از ازدواج پدر و مادری بوجود آيد ، ولی اين قشر سنت‏
است نه خود سنت . آفرينش عيسی بن مريم قشر سنت را بر هم زده است نه‏
خود آن را . اينكه قانونهای واقعی آفرينش تخلف ناپذير است سخنی است و
اينكه آيا قوانينی كه ما شناخته‏ايم ، قانونهای واقعی جهان است يا قشری‏
از قانون است سخنی ديگر است .
معنای معجزه ، بی قانون بودن و يا فوق قانون بودن نيست . ماترياليستها
دچار چنين اشتباهی شده‏اند كه بخشی از قوانين طبيعی جهان را كه به وسيله‏
علوم كشف گرديده ، قانونهای واقعی و منحصر فرض كرده‏اند و سپس معجزات‏
را نقض قانون پنداشته اند . ما می‏گوييم آنچه را كه علوم بيان كرده است‏
، در شرايط مخصوص و محدودی صادق است و زمانی كه با اراده يك پيغمبر يا
ولی خدا كاری خارق العاده انجام می‏گيرد ، شرايط عوض می‏شود ، يعنی يك‏
روح نيرومند و پاك و متصل به قدرت لا يزال الهی شرايط را تغيير می‏دهد ،
و به عبارت ديگر ، عامل و عنصر خاصی وارد ميدان می‏شود . بديهی است در
شرايط جديد كه از وجود عامل جديد يعنی اراده نيرومند و ملكوتی ولی حق‏
ناشی می‏شود قانون ديگری حكمفرما می‏گردد .
در مورد تأثير دعا و صدقه در دفع بلاها و غيره نيز جريان از همين قرار
است . در حديث آمده است كه از رسول اكرم ( صلی الله عليه و آله و سلم‏
) سؤال شد كه با وجود اينكه هر حادثه‏ای كه در جهان رخ می‏دهد به تقدير
الهی و قضاء حتمی او است ، دعا و