نوع جنايت و تجاوز به ديگران باشد .
حس انتقامجويی و تشفی طلبی در بشر بسيار قوی است و در دورههای
ابتدائی و جامعههای بدوی ظاهرا قویتر بوده است . اگر جانی را از طريق
قانون ، مجازات نمیكردند ، تباهی و فساد بسياری در جامعه پديد میآمد .
اين حس ، هم اكنون هم در بشر هست ، نهايت اينكه در جوامع متمدن اندكی
ضعيف تر يا " پنهان تر " است . انسان ستمديده دچار عقده روحی میگردد
، اگر عقده او خالی نگردد ممكن است - بطور آگاهانه يا ناآگاهانه - روزی
مرتكب جنايت گردد . ولی وقتی كه ستمگر را در برابر او مجازات كنند ،
عقدهاش باز میگردد و روانش از كينه و ناراحتی پاك میشود .
قوانين جزائی برای تربيت مجرمين و برای برقراری نظم در جامعهها ضروری
و لازم است ، هيچ چيز ديگری نمیتواند جانشين آن گردد . اين كه برخی
میگويند بجای مجازات بايد مجرم را تربيت كرد و بجای زندان بايد دار
التأديب ايجاد كرد ، يك مغالطه است ، تربيت و ايجاد دار التأديب ،
بیشبهه لازم و ضروری است و مسلما تربيت صحيح از ميزان جرائم میكاهد ،
همچنانكه نابسامانی اجتماعی يكی از علل وقوع جرائم است و برقراری
نظامات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی صحيح نيز به نوبه خود از جرائم
میكاهد ، ولی هيچيك از اينها جای ديگری را نمیگيرد ، نه تربيت و نه
نظامات عادلانه جانشين كيفر و مجازات میگردد ، و نه كيفر و مجازات
جانشين تربيت صحيح و نظام اجتماعی سالم میشود .
هر اندازه تربيت ، درست و نظام اجتماعی ، عادلانه و سالم باشد باز
افرادی طاغی و سركش پيدا میشوند كه تنها راه جلوگيری از آنها مجازاتها و
كيفرهاست كه احيانا بايد سخت و شديد باشد .
از طريق تقويت ايمان و ايجاد تربيت صحيح و اصلاح جامعه و از بين بردن
علل وقوع جرم میتوان از تعداد جرمها و جنايتها تا حدود زيادی كاست و
بايد هم از اين راهها استفاده كرد ، ولی نمیتواند انكار كرد كه مجازات
هم در جای خود لازم است و هيچيك از امور ديگر اثر آن را ندارد . بشر
هنوز موفق نشده است و شايد هم هيچوقت موفق نشود كه از طريق اندرزگويی و
ارشاد و ساير و سائل آموزشی و پرورشی بتواند همه مردم را تربيت كند ، و
اميدی هم نيست كه تمدن و زندگی مادی كنونی بتواند وضعی را بوجود آورد كه
هرگز جرمی واقع نشود . تمدن امروز نه تنها جرمها را كم نكرده است ، بلكه
به مراتب آنها را بيشتر و بزرگتر كرده است .
دزديهايی كه در قديم به شكل آفتابه دزدی ، جيب بری يا سر گردنه گرفتن
انجام میگرفت امروز به هزار رنگ و شكل مرئی و نامرئی ، زير پرده و روی
پرده انجام
|