" روزی كه مال و پسران به درد انسان نمی‏خورند جز اينكه كسی با قلب‏
سالم نزد خدا بيايد " .

مراتب تسليم

اساسی ترين شرط سلامت قلب ، تسليم بودن در مقابل حقيقت است . تسليم‏
سه مرحله دارد : تسليم تن ، تسليم عقل ، تسليم دل .
زمانی كه دو حريف با يكديگر نبرد می‏كنند و يكی از طرفين احساس شكست‏
می‏كند ممكن است تسليم گردد . در اين گونه تسليمها ، معمولا حريف مغلوب‏
دستهای خود را به عنوان تسليم بالا می‏كند و از ستيز و جنگ باز می‏ايستد و
در اطاعت حريف در می‏آيد يعنی هر طوری كه حريفش فرمان دهد عمل می‏كند .
در اين نوع از تسليم ، تن و جسم تسليم می‏شود اما فكر و انديشه تسليم‏
نمی‏گردد ، بلكه مرتبا در فكر تمرد است ، دائما می‏انديشد كه چگونه ممكن‏
است فرصتی بدست آورد تا دوباره بر حريف چيره گردد . اين وضع عقل و فكر
او است و از لحاظ عواطف و احساسات نيز دائما به دشمن نفرين می‏فرستد .
اينگونه از تسليم كه تسليم بدن است منتهای قلمروی است كه زور می‏تواند
تسخير كند .
مرحله ديگر تسليم ، تسليم عقل و فكر است . قدرتی كه می‏تواند عقل را
تحت تسليم در آورد قدرت منطق و استدلال است . در اينجا از زور بازو
كاری ساخته نيست . هرگز ممكن نيست كه با كتك زدن ، به يك دانش آموز
فهمانيد كه مجموع زوايای مثلث برابر با دو قائمه است . قضايای رياضی را
با استدلال بايد ثابت كرد و راهی ديگر ندارد . عقل را فكر و استدلال ،
تسخير و وادار به تسليم می‏كند . اگر دليل كافی وجود داشته باشد و بر عقل‏
عرضه شود و آن را فهم كند ، تسليم می‏گردد ولو آنكه همه زورهای جهان بگويد
تسليم نباش .
معروف است وقتی كه گاليله را به خاطر اعتقاد به حركت زمين و مركزيت‏
خورشيد شكنجه می‏دادند وی از بيم اينكه او را آتش بزنند از عقيده علمی‏
خود اظهار توبه كرد ، در همان حال روی زمين چيزی می‏نوشت ، ديدند نوشته‏
است :
" با توبه گاليله زمين از گردش خود باز نمی‏ايستد " .