ندارند استثناء شده‏اند . استثناء به صورتی ذكر شده كه اختصاص ندارد به‏
اينكه استضعاف به اين صورت باشد ، همانطوری كه ممكن است منشأ استضعاف‏
، عدم امكان تغيير محيط باشد ممكن است اين جهت باشد كه ذهن انسان متوجه‏
حقيقت نشده باشد و به اين سبب از حقيقت محروم مانده باشد " ( 1 ) .
روايات زيادی وارد شده كه مردمی كه به عللی قاصر مانده اند مستضعف به‏
شمار می‏روند ( 2 ) .
در آيه 106 از سوره توبه می‏فرمايد :
« و آخرون مرجون لامر الله اما يعذبهم و اما يتوب عليهم ، و الله عليهم‏
حكيم ».
" گروه ديگر كارشان احاله می‏شود به امر خدا ، يا آنها را معذب می‏كند
و يا بر آنها می‏بخشايد ، خداوند دانا و حكيم است " .
كلمه " مرجون لامر الله " از اين آيه اقتباس شده است .
در روايت آمده است كه امام باقر ( ع ) درباره اين آيه فرمود :
" همانا قومی بودند در صدر اسلام كه ابتدا مشرك بودند و مرتكب‏
جناياتی بزرگ شدند ، حمزه و جعفر و امثال اينها را از مسلمين كشتند ،
اينها بعد مسلمان شدند ، شرك را رها كردند و به توحيد گراييدند ، اما
ايمان در قلب آنها راه نيافت كه در زمره مؤمنين قرار گيرند و استحقاق‏
بهشت پيدا كنند و در عين حال از جحود و عناد هم كه موجب معذب بودن‏
آنها بود دست برداشته بودند ، اينها نه مؤمن بودند و نه كافر و جاحد ،
اينها هستند مرجون لامر الله كه امرشان حواله به خداست " ( 3 ) .
در حديث ديگر آمده است كه " حمران بن اعين " گفت :
از امام صادق ( ع ) درباره مستضعفين پرسش كردم ، فرمود آنان نه در
زمره مؤمنانند و نه در زمره كافران ، آنها مرجون لامر الله می‏باشند ( 4 )
.
هر چند از مفاد آيه " مرجون لامر الله " استفاده می‏شود كه درباره آنها
خوب است گفته شود كار اينها با خداست ، ولی از لحن آيه مستضعفين‏
اشاره‏ای به شمول عفو و

پاورقی :
. 1 الميزان ، ج 5 ص . 51
. 2 رجوع شود به " الميزان " ج 5 ص 56 - 61 " بحث روائی " .
. 3 الميزان ، ج 9 ، ص 406 نقل از كافی .
. 4 الميزان ، ج 9 ، ص 407 نقل از تفسير عياشی .