زير صفر
تا اينجا سخن از مقبوليت و عدم مقبوليت طاعات و اعمال نيك و مثبت غير مسلمانان بود ، و به عبارت ديگر سخن درباره بالای صفر بود ، سخن در اين بود كه آيا كارهای خير آنها ، آنها را بالا میبرد يا خير ؟ اكنون ببينيم تكليف زير صفر يعنی گناهان و اعمال شر غير مسلمانان چه میشود ؟ آيا همه آنها در اين جهت يكسانند ؟ يا فرقی در كار است ؟ به علاوه در زير صفر يعنی در كارهای شر و پايين برنده ، آيا ميان مسلمان و غير مسلمان و همچنين ميان شيعه و غير شيعه فرق است يا نه ؟ آيا مسلمان و خصوصا مسلمان شيعه از نظر زير صفر نوعی مصونيت دارد يا خير ؟ ضمن مطالب گذشته معلوم شد كه خداوند آنگاه بشر را معذب میكند كه از روی تقصير يعنی عالما عامدا مرتكب خلاف شود نه از روی قصور و دستنارسی . قبلا آيه ای كه اصوليون " قاعده قبح عقاب بلا بيان " را از آن استنباط میكنند ترجمه و تفسير كرديم . اكنون برای اينكه وضع غير مسلمانان را در زير صفر روشن كنيم ، يعنی برای اينكه مجازاتها و كفرهای آنها را در كارهای شری كه مرتكب میشوند بررسی كنيم نا چاريم مسأله ديگری كه در معارف اسلامی مطرح است و ريشهاش در قرآن مجيد است مطرح كنيم و آن ، مسأله " قصور " و " استضعاف " است . اينك بحث خود را تحت اين عنوان آغاز میكنيم .پاورقی : . 1 وسائل ، ج 1 ، ص . 55