پاورقی : . 1 بقره / . 264 . 2 بحار الانوار ، چاپ آخوندی ، ج 15 ، قسم سوم ص 132 - 133.
اگر از انسان عمل خيری با همه شرايط حسن فعلی و فاعلی صادر شود و از طرف
ديگر انسان در برابر حقيقت ، خصوصا حقيقتی كه از اصول دين بشمار میرود
لجاج ورزد و عناد به خرج دهد ، در اين صورت آيا آن عمل كه در ذات خود
خير و ملكوتی و نورانی بوده و از جنبه بعد الهی و ملكوتی نقصی نداشته ،
به واسطه اين لجاج و عناد و يا به سبب يك حالت انحرافی روحی ديگر
نابود میگردد يا نه ؟ در اينجا مسأله " آفت " مطرح است .
ممكن است عملی ، هم دارای حسن فعلی باشد و هم دارای حسن فاعلی ، و به
تعبير ديگر هم پيكر صحيح داشته باشد و هم روح و جان سالم ، هم از وجهه
ملكی و طبيعت خير باشد و هم از وجهه ملكوتی ، ولی در عين حال از نظر
ملكوتی به خاطر آفت زدگی تباه و پوچ گردد ، همچون بذری سالم كه در زمين
مساعد پاشيده میشود و محصول هم میدهد ولی قبل از اينكه مورد استفاده قرار
گيرد دچار آفت میگردد ، ملخ يا صاعقهای آن را نابود میسازد . قرآن كريم
اين " آفت زدگی " را " حبط " مینامد .
" آفت زدگی " اختصاص به كفار ندارد ، در اعمال نيك مسلمانان نيز
ممكن است پيش آيد . ممكن است يك مسلمان مؤمن ، در راه خدا و برای خدا
به فقير مستحقی صدقه بدهد و صدقه او مورد قبول واقع گردد ولی بعد آن را
با منت گذاشتن بر او و يا با نوعی آزار روحی ديگر به او ، نيست و نابود
گرداند و تباه سازد .
قرآن كريم میفرمايد :
« يا ايها الذين آمنوا لا تبطلوا صدقاتكم بالمن و الاذی »( 1 ) .
" ای كسانی كه ايمان آوردهايد صدقات خويشتن را با منت نهادن و آزار
رساندن باطل نكنيد " .
يكی ديگر از آفات اعمال خير " حسد " است ، چنانكه فرمودهاند :
« ان الحسد ليأكل الحسنات كما تأكل النار الحطب » ( 2 ) .
" حسد ورزيدن اعمال خير انسان را میبلعد و میخورد آنچنانكه هيزم ،
آتش را " .
يكی ديگر از آن آفات ، " جحود " يعنی حالت " ستيزه گری " با
حقيقت است . جحود يعنی اينكه آدمی حقيقت را درك كند و در عين حال با
آن مخالفت كند . به
پاورقی : . 1 بقره / . 264 . 2 بحار الانوار ، چاپ آخوندی ، ج 15 ، قسم سوم ص 132 - 133. |