دشمنان سرسختی داشت . سبك و روش پيغمبر در رفتار با دشمنان چه بود ؟ و
دهها سبك ديگر در قسمتهای مختلف ديگر كه اينها بايد روشن بشود .

سبكهای مختلف در رفتار

مثلا رهبرهای اجتماعی و سياسی ، بعضی اساسا سبكشان يعنی آنچه كه بدان‏
اعتماد دارند فقط زور است ، يعنی جز زور به چيز ديگری ايمان و اعتماد
ندارند . منطقشان اين است : يك گره شاخ از دو ذرع دم بهتر است . يعنی‏
غير زور هر چه هست بريز دور ، سياستی كه الان آمريكائيها در دنيا عمل‏
می‏كنند كه معتقدند مشكلات را فقط و فقط با زور می‏شود حل كرد ، غير زور را
رها كن . بعضی ديگر در سياست و در اداره امور بيش از هر چيزی به نيرنگ‏
و فريب اعتماد دارند : سياست انگليس مابانه ، سياست معاويه‏ای . آن‏
اولی سياست يزيدی بود . يزيد و معاويه هر دو از نظر هدف يكی هستند ، هر
دو شقی و اشقی الاشقياء هستند ولی متود يزيد با متود معاويه فرق می‏كند .
متود يزيد الدرم بولدرم يعنی زور بود ولی متود معاويه بيش از هر چيز
ديگر نيرنگ ، فريب ، نفاق ، حقه بازی و مكاری بود .
يك نفر ديگر ممكن است متودش بيشتر اخلاق به معنی واقعی باشد نه تظاهر
به اخلاق كه باز می‏شود همان نيرنگ معاويه‏ای ، صداقت ، صفا و صميميت .
تفاوت سيره علی ( ع ) و سيره معاويه در سياست در همين بود . اكثر مردم‏
زمان ، سياست معاويه را ترجيح می‏دادند ، می‏گفتند ، سياست يعنی همين‏
كاری كه معاويه