تقوا و روشنبينی
اما راجع به اثر اول : بايد بگويم تنها اين يك آيه قرآن نيست ، اين خود يك منطق مسلم است در اسلام . بعضی آيات ديگر قرآن هم هست كه اشعاری بر اين مطلب دارد . در اخبار نبوی يا اخباری كه از ائمه اطهار رسيده زياد روی اين مطلب تكيه شده . همانطور كه در جلسه پيش عرض كردم همين مطلب است كه باب سير و سلوك را در عرفان باز كرده است . عارف مسلكان به جملهای كه در ذيل آيه كريمه « يا ايها الذين آمنوا اذا تداينتم بدين الی اجل مسمی »- الی آخره - آمده كه طويلترين آيه قرآن است نيز تمسك جستهاند . آن جمله اينست :« و اتقوا الله و يعلمكم الله ( 1 ) تقوای الهی داشته باشيد و خداوند به شما میآموزد و تعليم میكند . میگويند ذكر اين دو جمله پشت سر يكديگر اشعاری دارد كه تقوا تأثير دارد در اينكه انسان مورد موهبت افاضه تعليم الهی قرار گيرد . در كلام رسول اكرم است:« جاهدوا انفسكم علی اهوائكم تحل قلوبكم الحكمة» با هوا و هوسهای نفسانی مبارزه كنيد تا حكمت در دل شما وارد شود . حديث ديگری است نبوی كه الان يادم نيست در كتب حديث عين جملههای آنرا ديده باشم ولی نقل اين حديث در ساير كتب خيلی معروف و مشهور است ، و آن اينست : « من اخلص لله اربعين صباحا جرت ينابيع الحكمة من قلبه علی لسانه » ( 2 ) هر كس چهل روز خود را خالصپاورقی : 1 - سوره بقره ، آيه . 282 2 - اين حديث در عيون الاخبار الرضا ص 258 ، و اصول كافیج 2 ص 16 ، وعده الداعی ص 170 ، و عوارف المعارف در حاشيه ص 256 جلد دوم احياء العلوم ، با عبارات مختلف و نزديك بهم روايت شده است .