از فرائض است . حج يكی از فرائض است . جهاد يكی از فرائض است . امر
به معروف و نهی از منكر يكی از فرائض است . همچنين عالم شدن و دانا
شدن هم ( به نص اين حديث ) يكی از فرائض است .
در اين جهت به طور اجمال و سربسته اختلافی نيست . از صدر اسلام تا
امروز همه فرق و همه علمای اسلامی اين مطلب را قبول داشته‏اند . در كتب‏
حديث هميشه يك باب مخصوص هست تحت عنوان " باب وجوب طلب العلم‏
" و يا عنوانی نظير اين عنوان . اگر اختلاف نظری هست در تفسير و توضيح‏
معنی و مقصود اين حديث و در مقدار عموم و شمول آن است .

وضع ملل مسلمان

فعلا نمی‏خواهم تحت عنوان فريضه علم در اطراف اين مطلب صحبت كنم كه‏
اسلام چقدر مردم را به علم ترغيب كرده و در اين باب آياتی از قرآن و
احاديثی از پيشوايان دين و قسمتهائی از تاريخ اسلام ذكر كنم . نمی‏خواهم در
اين زمينه به اصطلاح داد سخن بدهم و به نفع اسلام تبليغ و " پر و پاكاند
" كنم و هی بگويم ببينيد اسلام چگونه از علم طرفداری كرده و چگونه بشر را
به علم دعوت كرده است .
زيرا از اين سخنان زياد گفته شده و می‏شود و من معتقدم اثر و فائده‏ای‏
چندان بر اين حرفها مترتب نيست . ما هر اندازه از اين حرفها بزنيم وقتی‏
كه طرف چشم باز می‏كند و ملل اسلامی را در عصر حاضر جاهلترين و بی‏سوادترين‏
ملل جهان می‏بيند ، و می‏بيند در هيچ جای دنيا به قدر كشورهای اسلامی بی‏سواد
وجود ندارد ، اثر همه حرفهای ما از بين