المدنيه " . در آن كتاب با سرسختی عجيبی به جنگ مجتهدين آمده . مخصوصا
سعی دارد كه حجيت عقل را منكر شود . مدعی است كه عقل فقط در اموری كه
مبدأ حسی دارند يا قريب به محسوسات میباشند ( مثل رياضيات ) حجت است
. در غير اينها حجت نيست .
از قضا اين فكر تقريبا مقارن است با پيدايش فلسفه حسی در اروپا .
آنها در علوم حجيت عقل را منكر شدند و اين مرد در دين منكر شد . حالا اين
فكر را اين مرد از كجا آورد ؟ آيا ابتكار خودش بود يا از كسی ديگر گرفته
؟ معلوم نيست .
يادم هست در تابستان سال 1322 شمسی كه بروجرد رفته بودم و آنوقت هنوز
مرحوم آية الله بروجردی اعلی الله مقامه در بروجرد بودند و به قم نيامده
بودند يكروز سخن از همين فكر اخباريين شد . ايشان در ضمن انتقاد از اين
فكر فرمودند كه پيدايش اين فكر در ميان اخباريين اثر موج فلسفه حسی بود
كه در اروپا پيدا شد . اين را من آنوقت از ايشان شنيدم ، بعد كه به قم
آمدند و درس اصول ايشان به اين مبحث يعنی مبحث حجيت قطع رسيد من
انتظار داشتم دوباره اين مطلب را از ايشان بشنوم ولی متأسفانه چيزی
نگفتند . الان نمیدانم كه اين فقط حدسی بود كه ايشان ابراز میداشتند يا
مدركی داشتند ، من خودم تاكنون به مدركی بر نخوردهام و بسيار بعيد میدانم
كه اين فكر حسی در آنوقت از غرب به شرق آمده باشد . ولی از طرف ديگر
ايشان هم بیمدرك سخن نمیگفتند . اكنون متأسفم كه چرا از ايشان استفسار
نكردم .
|