به تقسيم كار در فقه و به وجود آمدن رشته‏های تخصصی در فقاهت ، از صد سال‏
پيش به اين طرف ضرورت پيدا كرده و در وضع موجود يا بايد فقهاء اين‏
زمان جلو رشد و تكامل فقه را بگيرند و متوقف سازند و يا به اين پيشنهاد
تسليم شوند .

تقسيم كار تخصصی در علوم

زيرا تقسيم كار در علوم ، هم معلول تكامل علوم است و هم علت آن ،
يعنی علوم تدريجا رشد می‏كنند تا می‏رسند به حدی كه از عهده يك نفر تحقيق‏
در همه مسائل آنها ممكن نيست ، ناچار بايد تقسيم بشود و رشته‏های تخصصی‏
پيدا شود . پس تقسيم كار و پيدايش رشته‏های تخصصی در يك علم ، نتيجه و
معلول تكامل و پيشرفت آن علم است . و از طرف ديگر با پيدايش رشته‏های‏
تخصصی و تقسيم كار و تمركز فكر در مسائل بخصوص آن رشته تخصصی ، پيشرفت‏
بيشتری پيدا می‏كنند .
در همه علوم دنيا از طب و رياضيات و حقوق و ادبيات و فلسفه ،
رشته‏های تخصصی پيدا شده ، و همين جهت آن رشته‏ها را ترقی داده است .

تكامل هزار ساله فقه

زمانی بود كه فقه بسيار محدود بود . وقتی به مكتب فقهيه قبل از شيخ‏
طوسی مراجعه می‏كنيم می‏بينيم چقدر كوچك و محدود بوده است ! شيخ طوسی با
نوشتن كتابی به نام " مبسوط " فقه را وارد مرحله جديدی كرد و توسعه داد
. و همچنين دوره به دوره در اثر مساعی علماء و فقهاء و وارد شدن مسائل‏
جديد و تحقيقات جديد ، بر حجم فقه افزوده شد تا آنجا كه در حدود