اجتهاد ممنوع
اما اجتهادی كه از نظر ما ممنوع است به معنای تقنين و تشريع قانون است ، يعنی مجتهد حكمی را كه در كتاب و سنت نيست ، با فكر خودش و رأی خودش وضع كند . اين را در اصطلاح " اجتهاد رأی " میگويند . اينگونه اجتهاد از نظر شيعه ممنوع است ولی اهل تسنن آن را جايز میدانند . آنها منابع تشريع و ادله شرعيه را كه ذكر میكنند میگويند : كتاب و سنت و اجتهاد . اجتهاد را كه مقصود همان " اجتهاد رأی " است در عرض كتاب و سنت قرار میدهند . اين اختلاف نظر از اينجا سرچشمه میگيرد كه اهل تسنن میگويند احكامی كه به وسيله كتاب و سنت تشريع شده ، محدود و متناهی است و حال آنكه وقايع و حوادثی كه پيش میآيد نامحدود است پس يك منبع ديگر غير از كتاب و سنت لازم است معين شده باشد برای تشريع احكام الهی ، و آن همان است كه از او به اجتهاد رأی تعبير میكنيم . در اين زمينه احاديثی هم از رسول اكرم ( ص ) روايت كردهاند . از آنجمله اينكه رسول خدا ( ص ) هنگامی كه معاذ بن جبل را به يمن میفرستاد از او پرسيد در آنجا چگونه حكم میكنی ؟ گفت مطابق كتاب خدا . فرمود اگر حكم را در كتاب خدا نيافتی چگونه حكم میكنی ؟ گفت از سنت پيغمبر خدا