در می‏آورد يا [ وقتی كه ] اين پست را داشت ؟ او مسلم اين پست را
می‏خواست ، به خاطر همين پست هم می‏خواست ، چون به خدا كه اعتقاد نداشت‏
و برای آخرت كار نمی‏كرد .
يكی از اين دو امر در كار است : يا واقعا نهرو آدمی بود صلح خواه و
انسان دوست و به خاطر يك عاطفه انسانی فعاليت می‏كرد - كه خودش دليل‏
ديگری است بر رد نظريه ماركسيستها ، ما معتقديم وجدان انسانی و عواطف‏
عالی انسانی گاهی منهای جاه‏طلبی ، منهای عامل جنسی ، منهای اقتصاد ،
فعاليت دارد - [ و يا خواهان جاه و مقام بود ، به عبارت ديگر ] برای‏
نهرو يكی از اين دو توجيه را بايد كرد : يا عامل محرك او فقط نيروی‏
عاطفه انسانی‏اش بود ، عصبيت بود ، واقعا آدمی بود كه هند را می‏پرستيد ،
هنديها را دوست داشت و به سرنوشت مردم هند علاقه‏مند بود ، كه خودش‏
امری است غير اقتصادی ، و يا آدمی بود فردی و جاه و مقام را می‏خواست ،
والا در دنيا كدام كار را اگر نهرو می‏گرفت ، پولش بيشتر از اين نبود ؟
يك كار پر زحمت و پر درد و رنجی كه قطعا او را از تنعمهای مادی دنيا (
به آن معنی اقتصادی ) محروم می‏كرد و از دنيا به اين راضی بود كه اسمش‏
اين باشد كه در راس يك مملكت چهارصد ميليونی مثل هند قرار گرفته و
نامش برای هميشه در تاريخ باقی می‏ماند، و امثال اين در تاريخ زياد است.