« الاسماء كلها ») (1) از يك انسان مكلف ، از يك انسانی كه صفی الله و
برگزيده خداست كه همان انسان عصيان می‏كند و همان انسان توبه می‏كند ،
يعنی يك موجودی كه قبل از هر چيزی ، قبل از اينكه جامعه‏ای به وجود بيايد
، قبل از اينكه فرزندانی پيدا كند ، قبل از اينكه اصلا اين حرفها در كار
بيايد ، در درون خودش دچار يك نوع تضاد است ، يعنی دو دعوت در درون‏
انسان هست : يكی او را به شهوات و مطامع و اين امور دعوت می‏كند ، و
ديگری به ترك شهوت پرستی و خودپرستی و به سوی خدا دعوت می‏كند ، همين‏
انسان عصيان می‏كند و همين انسان تائب می‏شود و توبه می‏كند .
معلوم می‏شود كه اصلا انسان قبل از اينكه وارد جامعه بشود و قبل از اينكه‏
وضع طبقاتی پيدا كند و قبل از اينكه شرايط مختلف سياسی ، اقتصادی و غيره‏
بر او حكومت كند ، در درون خودش دو جنبه متضاد دارد و انسان آفريده شده‏
است كه از اين دو امر متضاد ، يكی را انتخاب كند ، از يك طرف شيطان‏
می‏آيد و انسان را ترغيب و وسوسه می‏كند - كه به تعبير قرآن " تسويل "
است ، يعنی مرغوبات شهوانی انسان را زيبا جلوه می‏دهد - و از طرف ديگر
از همان ساعت اول ، نبوت و پيغمبری هست و انسان را به راه خير و راه‏
صلاح دعوت می‏كند ، و به انسان گفته‏اند تو يك اراده آزاد و يك اختيار
كاملی داری كه از ميان اين دو ضد ، يكی را انتخاب كنی .
در جواب اينها كه می‏گويند : " التاريخ فی القرآن صراع مرير بين رجال‏
من طراز فرعون و رجال من طراز موسی " بايد گفت ولی زندگی انسان از نظر
قرآن " صراع مرير " [ يعنی جنگ تلخی است ] ميان

پاورقی :
. 1 بقره / . 16