« وجوهكم و ايديكم الی المرافق »" ( 1 ) خواستيد نماز بخوانيد ، وضو
بگيريد . اين قانونی است در عبادت جای ديگر می‏گويد : " « ما جعل عليكم‏
فی الدين من حرج " ( 2 ) و يك جا می‏گويد : " « لا ضرر و لا ضرار فی‏
الاسلام » " ( 3 ) در اسلام ضرر و ضرار نيست گفته ما وضو بگيريم ، من اگر
بخواهم آب به دستم بزنم برايم ضرر دارد " لاضرر " می‏گويد " وضو نگير
" ، يعنی اينجا قانون وضو را كنترل و محدود می‏كند آيه ديگر می‏گويد : "
« كتب عليكم الصيام كما كتب علی الذين من قبلكم »" : " لاضرر "
می‏گويد " ولی نه ضرر " يعنی آن قانون را محدود می‏كند به آنجا كه روزه‏
برای من ضرر نداشته باشد .
ممكن است بگوييد نظر افراد در تشخيص ضرر فرق می‏كند " فرق می‏كند "
غير از اين است كه واقعيت زمان متغير باشد يك وقت است كه اطبا يا
خود شخص درك نمی‏كنند كه روزه برای او ضرر دارد ، يك روزی كس ديگری‏
درك می‏كند يك دهاتی تا وقتی كه روزه او را بيهوش نكند و به تب چهل‏
درجه گرفتار نشود ، فكر نمی‏كند برايش ضرر دارد ، اما يك نفر طبيب‏
متخصص ممكن است بگويد آقا اين روزه‏ای كه تو امروز می‏گيری و هيچ [ دردی‏
] هم احساس نمی‏كنی [ برايت ] ضرر دارد ، من می‏دانم كه تو زخم معده داری‏
، امروز كه روزه بگيری ، دو ماه ديگر اثر ضرر روزه برايت پيدا می‏شود ،
پس اين روزه برای تو ضرر دارد يك قدری تشخيصش

پاورقی :
. 1 مائده / . 6
. 2 حج / . 78
. 3 [ حديث نبوی ] .