پاورقی : . 1 بحار الانوار ، جلد ششم ، چاپ سربی تهران ، ص 229 به نقل از امالی صدوق .
شامل اين فقه است و هم شامل ساير مطالب اسلامی . [ ( فقه ) ] يعنی فهم
عميق . در اينجا مقصود رسول خدا از كلمه فقه جملهای است كه احتياج به
فهم عميق دارد : « رب حامل فقه غير فقيه » يعنی چه بسيارند بردارندگان و
حمل كنندگان يك جمله عميق ، در حالی كه خود آنها دارای فهم عميق نيستند
و قدرت اين كه آن را درك كنند و معنی و مقصود و عمقش را بفهمند ندارند
. پس اين جمله برای آنها سودی ندارد . آنها فقط وسيله انتقال به ديگران
كه صلاحيت بيشتری دارند هستند : « و رب حامل فقه الی من هو افقه منه » .
بسا كسی يك جمله پرمعنائی را حفظ كند و حمل كند و ببرد تحويل يك نفر
ديگر بدهد كه او از خود اين فرد بهتر بفهمد . میبينيد اين قسمت در دنبال
آن قسمت اول است كه فرمود : « نضر الله عبدا سمع مقالتی فوعاها و بلغها
من لم يسمعها » خدا خرم گرداند كسی را كه سخن مرا بشنود و آن را ضبط و
حفظ كند و برساند به كسی كه نشنيده است . به دنبال آن میفرمايد : بسا
حامل فقهی كه فقيه نيست و بسا حامل فقهی كه آن را منتقل میكند به كسی كه
از خودش فقيهتر و لايقتر و داناتر است .
باز از كلمات رسول اكرم است : « اعطيت جوامع الكلم » ( 1 ) . به من
سخنان جامع اعطاء شده است . میخواهد بيان كند كه يكی از موهبتهای بزرگی
كه از طرف پروردگار به من اعطاء شده است كلمات جامع است . كلمات
جامعه يعنی چه ؟ يعنی میتوانم يك جمله بگويم بجای صد جمله ، يك جمله
بگويم بجای هزار جمله ، يك جمله بگويم به صورت يك قانون و يك اصل كلی
كه هر چه بخواهند اين جمله سعه و گسترش داشته باشد، قابليت داشته باشد.
جملهها میتوانم بگويم كه در عين اختصار و كوتاهی
پاورقی : . 1 بحار الانوار ، جلد ششم ، چاپ سربی تهران ، ص 229 به نقل از امالی صدوق . |