پاورقی : 1 - نهج البلاغه ، خطبه . 59 2 - نهج البلاغه ، خطبه . 91
مضيق ، تنگ و تاريك به وجود آوردند . به همين دليل اينها بعدها منقرض
شدند چون اساسا فقه اينها فقه عملی نبود ، نمیشد جامعهای خود را پايبند
به اين فقه بكند و بتواند به زندگی خود ادامه بدهد . البته اينها سالها
وجود داشتند و با خلفای بعد هم مخالفت كردند چون با تمام خلفا مخالف
بودند . با عثمان خوب نبودند . میگفتند عثمان نيمه اول عمرش خوب بود ،
نيمه دومش بد . با علی خوب نبودند میگفتند اوائل خوب بود ولی بعد آن
وقتی كه تن به حكميت داد العياذبالله كافر شد . با معاويه براستی دشمن
بودند . معاويه را از علی هم بدتر میدانستند و بعد هم با تمام خلفا بد
بودند و با همه جنگيدند تا بالاخره منقرض شدند .
خوارج به تعبير اميرالمؤمنين سوء نيت نداشتند ، كج سليقه بودند ، جمود
فكری داشتند . در نهج البلاغه ، حضرت میفرمايد : « لا تقتلوا الخوارج بعدی
، فليس من طلب الحق فاخطاه كمن طلب الباطل فادركه » ( 1 ) مقايسه
میكرد ميان خوارج و اصحاب معاويه . فرمود بعد از من خوارج را نكشيد ،
اينها با اصحاب معاويه خيلی فرق دارند ، اينها دنبال حق هستند ولی
احمقند ، اما آنها از اول دنبال باطلند و به آن هم رسيدند . جمله ديگری
حضرت درباره اينها دارد كه خيلی عجيب است ، میفرمايد : « فانی فقأت
عين الفتنه ، و لم يكن ليجتری عليها احد غيری » ( 2 ) اين را همه
نوشتهاند كه اين جمله را حضرت بعد از فراغ از كشتن خوارج فرموده است .
فرمود : من
پاورقی : 1 - نهج البلاغه ، خطبه . 59 2 - نهج البلاغه ، خطبه . 91 |