نيروی بدنی و نيروی روحی ، در عين اينكه مال اين بنده است ، مال خدا
است ، از ناحيه خدا به او رسيده است . توفيق عملش از ناحيه خدا است .
اگر بنده‏ای هر چه عمل می‏كند بخواهد فقط شكر خدا را بجا بياورد ، آيا
امكان دارد ؟ محال است كه بنده تشكر را در مقابل خدا انجام بدهد . يك‏
كسی به شما احسان می‏كند ، شما می‏توانيد در مقابل احسان او تشكر بكنيد چه‏
زبانی و چه عملی ، چون احسان او يك عمل است ، تشكر مال شما است . ولی‏
در مقابل خدا اگر انسان تشكر بكند ، خود همين تشكر يك توفيق الهی است و
شكری می‏خواهد . اگر برای هر نعمتی بخواهد تشكر بكند ، يكی از نعمتها همين‏
شكر است . باز برای همين " متشكرم " ، همين " الهی شكر " هم بايد
يك " متشكرم " ديگر بگويد . اينست كه بشر از شكر خدا عاجز است . از
كجا فرصت پيدا می‏كند كه نعمت او را شكر كند ؟ چه رسد به اينكه فرضا
وظيفه‏اش را از لحاظ شكر انجام داد ، يك كار علاوه هم بكند و به خاطر آن‏
از او طلبكار بشود !
سعدی می‏گويد : " منت خدای را عزوجل كه طاعتش موجب قربت است و به‏
شكر اندرش مزيد نعمت " همين بيانی كه عرض كردم بيان يكی از ائمه است‏
كه می‏فرمود هيچ بنده‏ای قادر به شكر خدا نيست چون هر چه را بخواهد شكر
كند ، برای همان شكر شكری می‏خواهد . انسان همين قدرت شكر بر نعمت شكر
را ندارد تا چه رسد به نعمت نفس كشيدن ( به قول سعدی ) . زين العابدين‏
( ع ) در دعای ابوحمزه خطاب به خداوند می‏فرمايد :