اما قسمت اول : اين جمله تاكنون در هيچ كتابی از كتبی كه قابل اعتماد
باشد بلكه از كتبی كه قابل اعتماد نباشد ولی اين جمله در آن به شكل حديث
از علی ( ع ) روايت شده باشد ديده نشده است . يعنی در نهج البلاغه اين
جمله نيست ، در كتب اربعه هم نيست ، در كتابهای حديثی كه بعد نوشته
شده و در آنها حتی احاديث ضعيف را هم جمع آوری كردهاند مانند "
بحارالانوار " هم نيست ، اخيرا شايع شده است . يعنی از زمانی كه معروف
شده است كه اين جمله از اميرالمؤمنين است ، بيش از پنجاه شصت سال
نمیگذرد . حتی در كتابهائی كه در صد سال قبل هم نوشتهاند نمیباشد . و من
در چند سال پيش در يكی از كتابهای تاريخی قديمی يعنی " ناسخ التواريخ
" آنهم به طور تصادفی و در شرح حال افلاطون به آن برخوردم كه افلاطون گفته
است بچههايتان را با اخلاق خودتان تربيت نكنيد برای اينكه آنها برای
زمان ديگری آفريده شدهاند . آنجا فهميدم كه آن كسی كه اول بار گفته است
كه اين جمله مال اميرالمؤمنين است يا اشتباه كرده يا از افرادی بوده
است كه غرض دارند ، جملههائی را كه میدانند مال يك پيشوای دينی نيست
برای اينكه مطلب خودشان را مورد استفاده قرار بدهند ، به يك پيشوای
دينی منتسب میكنند . علی الظاهر يك چنين جملهای از اميرالمؤمنين صادر
نشده است . البته نمیشود گفت قطعا اميرالمؤمنين چنين جملهای نگفته است
چون به قول طلبهها " عدم الوجدان لايدل علی عدم الوجود " . هر جملهای كه
اميرالمؤمنين فرموده است كه در دسترس نيست . ولی اين را میتوانيم
بگوئيم كه ما هيچ مدركی برای اين جمله نداريم . پس ما از اين نظر كه اين
|