" خاتميت "
« ما كان محمد ابا احد من رجالكم و لكن رسول الله و خاتم النبيين »( 1 ) . بحث ديشب ما به مناسبت بحثی كه راجع به مقتضيات زمان میكرديم در اطراف خاتميت بود . عرض شد كه اساسا مسأله خاتميت خود يك مسألهای است كه با زمان ارتباط دارد . نسخ شدن يك شريعت و آمدن شريعت ديگر به جای آن ، فقط و فقط به زمان بستگی دارد و الا هيچ دليل ديگری ندارد . همه علما اين را قبول دارند كه رمز اينكه يك شريعت تا يك موقع معينی هست و بعد ، از طرف خدا نسخ میشود ، تغيير پيدا كردن اوضاع زمان و به اصطلاح امروز مقتضيات زمان است . بعد اين سؤال پيش میآيد كه اگر اينطور باشد ، پس بايد هميشه با تغيير مقتضيات زمان ، شريعت موجود تغيير بكند ، بنابراين هيچ شريعتی نبايد شريعت ختميه باشد و نبوت نبايد در يك نقطه معين ختم بشود . جواب اين سؤال را ديشب عرض كرديم كه كسانی كهپاورقی : 1 - سوره احزاب ، آيه . 40