پاورقی : 1 - اصول كافی ، ج 2 ، ص . 105
سيگار نكشد و نمیكشد يعنی اراده بر عادت غلبه میكند . اما اگر اراده
نداشته باشد ، عادت غلبه میكند .
اخلاق معنايش اين است كه انسان اراده خودش را بر عادات ، بر طبايع
غلبه بدهد . يعنی اراده را تقويت بكند به طوری كه اراده بر آنها حاكم
باشد . حتی اراده بايد بر عادات خوب هم غالب باشد . چون كار خوب ،
اگر كسی به آن عادت پيدا كرد ، خوب نيست . مثلا ما بايد نماز بخوانيم
اما نبايد نماز خواندن ما شكل عادت داشته باشد . از كجا بفهميم كه نماز
خواندن ما عادت است يا نه ؟ بايد ببينيم آيا همه دستورات خدا را مثل
نماز خواندن انجام میدهيم ؟ اگر اينطور است ، معلوم میشود كه كار ما به
خاطر امر خدا است . اما اگر ربا را میخوريم ، نماز را هم با نافلههايش
میخوانيم ، اگر خيانت به امانت مردم میكنيم ولی زيارت عاشورايمان هم
ترك نمیشود ، میفهميم كه اينها عبادت نيست ، روی عادت است . از امام
روايت شده است : « لا تنظروا الی طول ركوع الرجل و سجوده » ( 1 )
هيچوقت به طول دادن ركوع و سجود شخص نگاه نكنيد . يعنی ركوعهای طولانی و
سجودهای طولانی شما را گول نزند . ممكن است اين از روی عادت باشد و اگر
ترك بكند وحشت بكند . اگر میخواهيد بفهميد اين شخص چگونه آدمی است ،
در راستيها و امانتها امتحانش بكنيد . چون امين بودن عادت بردار نيست
، راست گفتن عادت بردار نيست مانند نماز خواندن .
پاورقی : 1 - اصول كافی ، ج 2 ، ص . 105 |