و مغزی مشابه هستند ؟ آيا همه ، استعداد هنريشان مثل يكديگر است ؟ چه
رسد به استعداد فكری و مغزی در انواع علوم كه شايد نمیتوان دو نفر را
پيدا كرد كه از اين جهت كاملا مثل هم باشند ، همانطور كه ما نمیتوانيم دو
نفر را پيدا بكنيم كه از لحاظ شكل ظاهری يكجور باشند . حتی دو نفر دوقلو
را نمیتوان گفت كاملا شبيه يكديگر هستند . همينطور است از لحاظ حالات
روحی . حتی دو برادر دوقلو از لحاظ روحی مشابه نيستند ، باز با هم اختلاف
دارند . آيا افراد بشر از لحاظ قدرت بدنی با هم مساوی آفريده شده اند ؟
از لحاظ احساسات و عواطف مساوی آفريده شدهاند ؟ از لحاظ تمايلات ذوقی
يكجور آفريده شدهاند ؟ در يكی ذوق تجارت است ، در يكی ذوق قضاء است ،
در يكی ذوق سياست است و در ديگری ذوق تحصيل . حال كه افراد متفاوت
آفريده شدهاند ، پس محصول كار افراد با يكديگر مساوی نيست يعنی در يك
نفر قدرت كار و كوشش بيشتر است و در ديگری كمتر . در اتحاد جماهير
شوروی هم همه افراد ، آن نبوغ خروشچف را ندارند . حالا كه افراد از لحاظ
نبوغ و قدرت كار و ابتكار مساوی نيستند ، آيا بايد عليرغم اين تفاوتشان
به آنها علی السويه پاداش بدهيم ؟ يعنی اگر ما دو بچه را به مدرسه
فرستاديم ، يكی پركار بود و ديگری تنبل ، آيا آخر سال هنگام نمره دادن ،
به آنها يكجور نمره بدهيم و بگوئيم كشورمان كشور مساوات است و ما اين
تفاوتها را قائل نيستيم ؟ ! آخر سال ببينيم آن شاگرد زرنگ نمرهاش بيست
است و ديگری نمرهاش پنج است . بيائيم بين اين دو معدل بگيريم و به هر
كدام نمره دوازده و نيم بدهيم كه مساوی بشوند . اين خلاف عدالت و عين
ظلم
|